Nikt nikomu nie tłumaczy. „Świat według Kiepskich” w kulturze
Kiepscy jacy są – każdy widzi.
No tylko właśnie nie do końca. Jako najdłużej emitowany polski serial komediowy, fenomen rozciągający się na trzy dekady, „Świat według Kiepskich” jest tekstem, który wykreował kilka absolutnie kultowych postaci, bezpowrotnie odmienił język codzienny pokoleń Polaków i wprowadził do raczkującej jeszcze potransformacyjnej telewizji motywy, o których się fizjologom nie śniło. Nie dajcie sobie wmówić, że „Serial piętnował różne wady (wulgaryzmy, lenistwo, egoizm, alkoholizm, patologie, apatie, chamstwo) oraz stereotypowy model życia polskiej rodziny, posługując się prostym humorem[…]” (Wikipedia). Tutaj stawka jest o wiele wyższa – i chcemy o tę stawkę zagrać.
„Nikt nikomu nie tłumaczy” to wielogatunkowa opowieść o jednym z naszych największych popkulturowych fenomenów. Hymn na cześć przypału i list miłosny zaadresowany do green screena. Wreszcie: dowód na to, że o „Kiepskich” można rozmawiać bez nadęcia lub protekcjonalności. Czy można sobie wyobrazić lepszy sposób na uhonorowanie tego, emitowanego przez ponad dwie dekady, serialu? Być może, ale nic takiego nie przychodzi nam do głowy.
– Mateusz Witkowski i Bartek Przybyszewski (Podcastex)
Podziękowania 6
Wstęp 11
Część pierwsza. Recepcja 13
Mateusz Witkowski, Make Kiepscy Głupi Again 14
Igor Szyiński, Jesteśmy Kiepscy. Krzywe zwierciadło
post-sarmatyzmu a historia zniknięcia pewnego serialu 24
Dominika Węcławek, Moja sąsiadka Mariolka 43
Jan Tracz, Mieć w głowie obrazy (i język), czyli o „pokoleniu Kiepskich” słów kilka 54
Michał Gliński, Po co nam dziś Polsatwave? 62
Rafał Sowiński, Ferdek, Halina, normalna rodzina. Notatki
o Kiepskiej memosferze 67
Kacper Rydzewski, To nie jest kraj dla przegrywów 85
Część druga. Konkrety. Polityczność i wykluczenie 94
Małgorzata Mróz, „Wódka za mną chodzi od rana”,
czyli alkoholizm w Świecie według Kiepskich 95
Jan Siwoń, Kiepski Homo sovieticus. Komunizm
i postkomunizm w Świecie według Kiepskich 111
Wojciech Artur Pietrucha, Wrocław–Grobowice,
czyli 6a70 oczyma Ferdynanda Kiepskiego.
Analiza odcinka La la la 129
Kamil Walczak, Świat według Kiepskich wobec
IV Rzeczpospolitej 138
Część trzecia. Kiepscy w kulturze, kultura w Kiepskich 162
Grzegorz Piasecki, Słownik chińsko-polski według Mariana Paździocha (wyimek) 163
Jacek Paśnik, „W tym kraju nie ma pracy dla ludzi z moim wykształceniem” – Świat według Kiepskich wobec
opowieści o ofiarach transformacji 164
Aleksy Wójtowicz, Rambo w limbo, kiepski Batman i jak załatwić Koziołkiem Matołkiem infrastrukturę – czyli pocałuj mnie pan w dupę 174
Michał Wolski, Rodzina, tradycja i wódka. O specyfice
Kiepskich odcinków świątecznych 189
Bartek Przybyszewski, Motywy erosomańskie
i seksualistyczne 211
Magdalena Czubaszek, Przez biedę do raju. Dlaczego
potrzebujemy pana Du Bois i Ferdynanda Kiepskiego 223
Olga Drenda, Nagroda złotego cyca 232
Bartłomiej Król, Ferdynand K., czyli jak Świat według
Kiepskich spotkał Franza Kafkę 239
Igor Szyiński, Pośpiech poniża.
Analiza odcinka Przyspieszenie 249
Joanna Głogowska, Rzeczy, które się fizjologom nie śniły. Świat według Kiepskich jako urban fantasy 258
Część czwarta. Myśli przeróżne 273
Mateusz Górniak, Przypisy i piosenki do
Arnolda Boczka 274
Agnieszka Tybur, Kiepska kuchnia 281
Michał Gliński, Prawdy i realizmy
Świata według Kiepskich 298
Maurycy Janota, Kiepski bromance 308
Bibliografia 321
