Recepcja przekładów literatury iberoamerykańskiej w Polsce w latach 1945-2005 z perspektywy komunikacji międzykulturowej

• Druk: Kraków, 2011
• Autor: Małgorzata Gaszyńska-Magiera
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Jest to wartościowa praca z zakresu literaturoznawstwa i przekładoznawstwa – a może szerzej: kulturoznawstwa; stanowi opracowanie, które dzięki interdyscyplinarnemu ujęciu przedmiotu badań (czyli hiszpańskojęzycznej literatury iberoamerykańskiej w polskim przekładzie w półwieczu 1945–2005) i zastosowaniu komplementarnych narzędzi badawczych przynosi rozległą wiedzę dotyczących różnych aspektów obecności tej literatury w polskiej kulturze.

O jej wartości przesądza ważność podjętych w niej problemów, a także zróżnicowanie zastosowanych metod badawczych, sprawność i dojrzałość warsztatowa autorki, która badane zjawiska ujmuje w różnych kontekstach i perspektywach.

Z recenzji prof. dr hab. Elżbiety Skibińskiej

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-233-8230-0
• Liczba stron: 335

Wstęp   11

Rozdział pierwszy. Recepcja przekładów literackich jako przestrzeń spotkania międzykulturowego   18

1. Problematyka recepcji literackiej   18
2. Pojęcie komunikacji międzykulturowej   19
3. Spotkanie międzykulturowe   21
4. Przestrzeń spotkania międzykulturowego   25
5. Komunikacja literacka   27
6. Tłumacz i jego rola w komunikacji literackiej  31
7. Życie literackie   33
8. Publiczność literacka   36
9. Horyzont oczekiwań   39
10. Zwrot kulturowy w badaniach nad przekładem literackim   40
11. Podsumowanie   45

Rozdział drugi. Losy prozy hispanoamerykańskiej na polskim rynku wydawniczym   48

1. Źródła i metoda pracy   48
2. Boom w Hiszpanii, boom w Europie, boom w Polsce   50
3. Literatura hiszpańska w Polsce po II wojnie światowej   55
4. Literatura iberoamerykańska w Polsce w okresie poprzedzającym boom   57
5. Kontekst odbioru   62
6. Polski boom w liczbach   64
7. Polityka wydawnicza wobec literatury iberoamerykańskiej w okresie boomu   67
7.1. Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik   67
7.2. Państwowy Instytut Wydawniczy   71
7.3. Wydawnictwo Literackie   74
7.4. Podsumowanie   81
8. Lata stagnacji: 1981–1989   82
9. Literatura iberoamerykańska na wolnym rynku wydawniczym   85
9.1. Wydawnictwo Muza SA   91
9.2. Inne wydawnictwa   96
10. Podsumowanie   99

Rozdział trzeci. Proza iberoamerykańska w oczach polskiej krytyki   100

1. Krytyka literacka a krytyka przekładu   100
2. Recenzja tekstu przełożonego   105
3. Krytycy o prozie iberoamerykańskiej w latach 1945–1967   109
4. Krytycy o prozie iberoamerykańskiej w okresie boomu (1968–1981)   114
4.1. Uwagi wstępne   114
4.2. Opis korpusu   114
4.3. Julio Cortázar   117
4.4. Sposób realizacji funkcji poznawczo-oceniającej w tekstach krytycznych dotyczących prozy iberoamerykańskiej   125
4.4.1. Krytyk w roli przewodnika po kulturze   125
4.4.2. Zagadnienia formy   128
4.4.3. Podsumowanie   134
4.5. Egzotyka, magia, realizm magiczny   136
4.6. Polityka, przemoc, wątki społeczne   144
4.6.1. Odzwierciedlenie oficjalnej propagandy   144
4.6.2. Stosunek do prozy kubańskiej   146
4.6.3. Powieść polityczna   149
4.6.4. Powieść rewolucji meksykańskiej   150
4.6.5. Powieści o dyktatorach   152
4.6.6. Akcenty społeczne   152
4.6.7. Przemoc   154
4.6.8. Podsumowanie   156
4.7. Pytanie o tożsamość latynoamerykańską   157
4.8. Obraz literatury iberoamerykańskiej w recenzjach w okresie boomu   159
5. Krytyka polska wobec prozy iberoamerykańskiej w latach 1982–1989   161
6. Krytycy o prozie iberoamerykańskiej w czasach po przełomie (1990–2005)   167
6.1. Uwagi wstępne   167
6.2. Borges, Cortázar, Carpentier: nieżyjące gwiazdy boomu w krytyce współczesnej   169
6.3. García Márquez, Carlos Fuentes, Vargas Llosa: twórczość dawniejsza i aktualna gwiazd boomu z perspektywy krytyki literackiej   171
6.3.1. Gabriel García Márquez   171
6.3.2. Mario Vargas Llosa   176
6.3.3. Carlos Fuentes   178
6.4. Nowe nazwiska   179
6.5. Podsumowanie   182
7. Zmiany w sposobie postrzegania literatury iberoamerykańskiej w ciągu 60 lat 183

Rozdział czwarty. Status przekładów prozy iberoamerykańskiej w polisystemie literatury polskiej 185

1. Teoria polisystemów   185
2. Analiza ilościowa   188
3. Analiza jakościowa: wydawnictwa encyklopedyczne i słownikowe   196
4. Proza iberoamerykańska jako wzorzec literacki i punkt odniesienia dla krytyki 203
5. Podsumowanie   211

Rozdział piąty. Polscy czytelnicy prozy iberoamerykańskiej   212

1. Czytelnik w badaniach nad recepcją przekładów literackich   212
2. Badania czytelnictwa   214
3. W poszukiwaniu czytelnika prozy iberoamerykańskiej   216
4. Metodologia badań   218
5. Hipotezy robocze   221
6. Analiza danych   222
6.1. Czytelnicy najmłodsi (15–25 lat)   222
6.2. Czytelnicy średniego pokolenia (26–40 lat)   231
6.3. Seniorzy (powyżej 60 lat)   236
6.4. Weterani boomu (41–60 lat)   238
7. Podsumowanie   248

Rozdział szósty. Semantyka międzykulturowa w badaniach nad recepcją przekładów literackich   254

1. Koncepcja komunikacji kulturowej Donala Carbough   254
2. Semantyczne wyznaczniki lektury Janusza Lalewicza (1977)   256
3. Semantyka tekstu artystycznego   258
4. Semantyka międzykulturowa   259
5. Semantyka międzykulturowa a badania nad przekładem literackim   261
6. Mate jako pojęcie specyficzne   263
6.1. Kulturowe odniesienia mate   264
6.2. Funkcje mate w Grze w klasy   266
6.3. Polski czytelnik wobec mate   268
7. Piwo w kulturze iberoamerykańskiej i polskiej   271
8. Hiszpański trunek el vodka i polska wódka   273
9. Podsumowanie   280

Zakończenie   282

Bibliografia   292
Słowniki i encyklopedie   292
Bibliografia przedmiotowa   293
Strony internetowe   307
Teksty krytyczne uwzględnione w rozdziale trzecim   308
Teksty krytyczne uwzględnione w rozdziale czwartym   323
Resumen   325