Środki trwałe w jednostkach sektora publicznego
W publikacji przedstawiono zasady nabywania, zbywania, likwidacji, amortyzowania i umarzania oraz dokumentowania środków trwałych, a także ujmowania tych operacji w księgach rachunkowych. Uwzględniono przy tym postanowienia KSR 11 oraz najnowszego Stanowiska KSR w sprawie użytkowania wieczystego. Całość ilustrują liczne przykłady z praktyki.
W części I i II omówione są zagadnienia będące przedmiotem standaryzacji, dotyczące ujmowania środków trwałych oraz ich amortyzowania do celów bilansowych. Praktyczne zastosowanie tych reguł przedstawiono na przykładach operacji występujących w jednostkach organizacyjnych sektora publicznego. Z książki można m.in. dowiedzieć się:
? jakie są zasady uznawania składnika majątkowego za środek trwały, z zastosowaniem kryteriów: postaci środka trwałego, okresu ekonomicznej użyteczności, kompletności i zdatności do użytkowania, przeznaczenia na własne potrzeby jednostki, wartości istotnej,
? jak tworzy się obiekty inwentarzowe środków trwałych,
? jak prawidłowo ustala się wartość początkową środków trwałych w cenie nabycia, kosztach wytworzenia, wartości szacowanej,
? w jaki sposób dokonywać zmian wartości początkowej i granic obiektów środków trwałych w trakcie ich użytkowania,
? jak rozliczać nakłady ponoszone na środki trwałe w trakcie ich użytkowania,
? kiedy należy zaprzestać ujmowania środków trwałych w ewidencji księgowej,
? jakie są zasady przeprowadzania inwentaryzacji środków trwałych metodami spisu z natury i weryfikacji zapisów księgowych z dokumentacją źródłową,
? czym różnią się pojęcia: amortyzacja i umorzenie, a także – amortyzacja bilansowa i podatkowa,
? jaka wartość podlega amortyzacji,
? jakie są podstawowe metody amortyzacji,
? w jaki sposób ustala się indywidualne stawki amortyzacyjne dla środków trwałych,
? jakie zasady obowiązują przy dokonywaniu odpisów amortyzacyjnych od zbiorczych obiektów inwentarzowych środków trwałych,
? jakie są dozwolone uproszczenia w zakresie amortyzacji,
? na jakich zasadach następuje wznowienie amortyzacji całkowicie umorzonych środków trwałych,
? jakie są zasady dokonywania weryfikacji okresów i stawek amortyzacyjnych.
W części III zostały natomiast omówione – krok po kroku – zasady przeprowadzania, dokumentowania i ujmowania w ewidencji księgowej operacji gospodarczych dotyczących środków trwałych, charakterystycznych dla różnych typów jednostek organizacyjnych sektora publicznego. Z tej części można dowiedzieć się m.in.:
? w jaki sposób należy prawidłowo wyposażać w mienie nieruchome jednostki sektora finansów publicznych i jak dokumentować przeprowadzane w tym zakresie operacje, które dotyczą środków trwałych będących nieruchomościami (w szczególności omówione zostały sposoby ewidencjonowania oddania nieruchomości w trwały zarząd i użytkowanie wieczyste),
? jak prawidłowo ujmować środki trwałe jednostek obsługujących i obsługiwanych w razie zorganizowania CUW,
? jakich czynności należy dokonać, aby doprowadzić ewidencję księgową środków trwałych stanowiących nieruchomości (gruntów, budynków, budowli) do stanu zgodnego ze stanem faktycznym,
? jak właściwie ujmować nakłady na ulepszenie obcych środków trwałych,
? jak ustalić procedury kontroli zarządczej w zakresie ustalania planów finansowych jednostek, aby uniknąć błędów dotyczących nieprawidłowego klasyfikowania wydatków na nabycie, ulepszenie, bieżące utrzymanie i remonty środków trwałych,
? jak przeprowadzać i dokumentować spis z natury środków trwałych zgodnie z zaleceniami KSR 11,
? na co należy zwrócić szczególną uwagę w jednostkach, które zdecydują się na przyjęcie Stanowiska KSR dotyczącego użytkowania wieczystego i dokonywanie odpisów z tytułu trwałej utraty wartości od gruntów oddanych w użytkowanie wieczyste.
Dla omawianych przypadków są przedstawione wzory wypełnionych dokumentów księgowych oraz sposoby korygowania najczęstszych nieprawidłowości spotykanych w ewidencji środków trwałych w jednostkach tego sektora.
