Wstrząsy

• Druk: Warszawa, 2017
• Autor: Bernard Stiegler
• Tłumacz: Michał Krzykawski
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Jeśli wierzyć Stieglerowi, a po lekturze tej książki nie sposób postąpić inaczej, cyfryzacja prowadzi do radykalnego przewrotu w polu wytwarzania, przekazywania i odbioru wiedzy, a jej nieredukowalnie farmakologiczny charakter stanowi główną stawkę polityczną naszych czasów. Wstrząsy. Głupota i wiedza w XXI wieku to pierwsza przetłumaczona na język polski książka francuskiego filozofa, która jest doniosłą próbą filozoficznej krytyki ekonomii politycznej w warunkach świata zaawansowanych technologii i w obliczu panowania bezmyślności na skalę planetarną. To swoista „mapa drogowa”, która precyzyjnie kreśli scenariusz pokojowej walki z głupotą prowadzonej za pomocą narzędzi cyfrowych oraz przy wykorzystaniu na nowo odczytanej francuskiej i niemieckiej filozofii.

Wiodącą rolę w tej walce odgrywa uniwersytet, który musi jednakowoż na nowo się określić względem techne, a także tego, co do uniwersytetu nie przynależy. Ów uniwersytet nie jest, jak u Derridy, uniwersytetem bezwarunkowym, lecz uniwersytetem uwarunkowanym, co oznacza, że musi on nie tylko rozpoznać głupotę jako coś, co mu nieustannie zagraża z zewnątrz, lecz przede wszystkim uznać swoją własną głupotę jako warunek wszelkiej wiedzy.

„Jeżeli filozofia zawsze przychodzi za późno, to mimo to nigdy nie jest za późno” – czytamy we Wstrząsach. Doprawdy trudno wyobrazić sobie lepszy moment na uważną lekturę tej książki.

Stiegler przywraca wiarę w czasach upowszechnionej dyskredytacji wiedzy wywołanej przez nieszczęsny splot konserwatywnej rewolucji, rujnującej wszelką ekonomię finansjeryzacji i popędowego konsumpcjonizmu, które doprowadziły do utraty wszelkiego kredytu zaufania. Pokazuje alternatywę tym, którzy twierdzą, że jej nie ma, a także tym, którzy wiedzą, że jest, ale nie potrafią powiedzieć na czym miałaby ona polegać.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Filozofia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-19585-4
• ISBN druku: 978-83-01-19582-3
• Liczba stron: 566

Wprowadzenie                                 13
1. Suwerenność a uległość                         13
2. Rozum w stanie wojny z rozumem                18
3. Wstrząsy, terapie, farmakologia                  23
4. Obowiązki                                    32

CZĘŚĆ PIERWSZA FARMAKOLOGIA GŁUPOTY. WPROWADZENIE DO EPOKI POSTSTRUKTURALISTYCZNEJ 47

Rozdział I. Nierozum                           49
5. „Ludzkość zalał nagły potok zdarzeń”. Nierozum i regres                              49
6. Ponowne i nieustanne przechodzenie w akt. Nierozum, nieodpowiedzialność, nikczemność     52
7. Rozum i odpowiedzialność. Kim jest człowiek uniwersytetu?                                 58
8. Impas – zdyskredytowana wiedza, zdyskwalifi kowana szkoła                       62
9. Wiedza, pokolenia, marketing                   68
10. „Wysokie napięcie”, do którego lepiej „się nie zbliżać”, Madame La Marquise                   72
11. Konfl ikty międzypokoleniowe, infantylizacja rodziców i technologie                         77
12. Wiedza a „kreatywna destrukcja”                82
13. Idiotyzm, bezmyślność, głupota                 89
14. „Pokolenie zdeklasowane” zwraca się do „pokolenia lirycznego”                       96
15. Od doktryny Szoku i przerażenia do chronicznego wstrząsu w światowej wojnie ekonomicznej                               104

Rozdział II. Robienie i mówienie głupstw w dwudziestym pierwszym wieku               115
16. „Czy wiemy jednak, kim jesteśmy my sami […]?”                                 116
17. Sprostytuowanie teorii, urzeczowienie i proletaryzacja                              119
18. Epimeteusz i Syzyf – „najmądrzejszy i najbardziej przezorny ze śmiertelnych”                    126
19. Derrida udaje głupka – a Deleuze niezupełnie jest Derridą                                 132
20. Powtórzenie jako indywiduacja                139
21. Nieokreślone i określoność – Wędrowiec i jego cień w indywiduacji psychospołecznej               144
22. Różnia i powtórzenie                         150
23. Problematyzacja tego, co żywe                 153
24. Trzy typy deindywiduacji psychicznej           159

Rozdział III. Różnia i powtórzenie. Pomyśleć różnię jako indywiduację                      165
25. Przyszłość indywiduacji a kwestia powtórzenia   165
26. Indywiduacja a regresja                       171
27. Farmakologia powtórzenia jako farmakologia nieświadomości                             176
28. Strefy cienia. Aufklärung po odkryciu nieświadomości                             185
29. Arsenał farmakologiczny poza rozumem        192
30. Decyzje, cięcia, zniechęcenie                  200
31. Alternatywy, wyobraźnia, inwencja             205
32. Maski rozumu a odpowiedzialność uniwersytetu   212

Rozdział IV. Poróżnienie poniewczasie         221
33. Milczenie, język, technologia, zaświadczanie     221
34. Systemiczność i obowiązki                    228
35. Technologie odpowiedzialności i obowiązki względem technologii                        239
36. Anamneza jako naznaczenie wsteczne           245
37. Inwencja a opór. Rozpuszczanie odpowiedzialności                           251
38. Od dialektyki do poststrukturalizmu i dalej.Powtórne odczytanie                         260

Rozdział V. Czytanie i powtórne odczytanie Hegla po poststrukturalizmie                  267
39. Cztery powody, aby dialektykę heglowską wziąć na poważnie                                   267
40. Hegel co do litery                            274
41. Duch jako uzewnętrznianie                    279
42. Powtórne odczytanie 1. Fenomenologia ducha     283
43. Powtórne odczytanie 2. Duch obiektywny a to, co u Hegla niepomyślane                 293

Rozdział VI. Powtórne odczytanie Grundrisse (poza dwa nieporozumienia marksistowskie i poststrukturalistyczne)                       305
44. Powtórne odczytanie 3. Panowanie i poddaństwo: o „dyktaturze proletariatu”                    307
45. Powtórne odczytanie 4. Grundrisse              324
46. Alternatywy, reformy i rewolucje              337
47. Schyłek postępowości, podwójna fi kcja klasy „robotniczej” i klas „średnich” oraz powtórny podbój wiedzy                               348
48. Wierzytelności i wiarołomstwo, kredyty i utrata kredytu zaufania                             354

CZĘŚĆ DRUGA UNIWERSYTET UWARUNKOWANY  369

Rozdział VII. Nowe obowiązki uniwersytetu w światowej wojnie ekonomicznej              371
49. Formowanie i deformowanie rozumu           371
50. Uwaga i myśl. Wojna przeciw szkole a zadanie uniwersytetu                                374
51. Zbawienie i farmakologia pokoleń. O dekadencji   377
52. Retencje i uwarunkowania uniwersytetu         379
53. Warunek farmakologicznej możliwości i rozumowania apodyktycznego                382
54. Współczesna rewolucja analogowych i cyfrowych retencji powtórnych                          386
55. Nauczyć się żyć i nauczać w uzewnętrznieniu technicznym                                389
56. Umiejętności i deindywiduacje: los farmakologiczny                          394
57. Prawda jako kryterium indywiduacji społecznej   397
58. Farmakologia idei                           401
59. Organologia wiedzy                         404
60. Fenomenotechniki racjonalizacji              407
61. Krańcowe odczarowanie, antywiedza i spokój ducha                                      410
62. Neoliberalny dżihad a farmakologia pozytywna   413
63. Siedem propozycji dla międzypokoleniowości    417

Rozdział VIII. Internacja a internauka         421
64. Szybkość a myśl                             421
65. Racjonalizacja niemocy a czas farmakologii pozytywnej                                  430
66. Światowy kryzys a internacja                  434
67. Internacja przeciw deindywiduacji             442
68. Internacja i internauka                       452
69. „Kreatywna destrukcja”, sprawczość i deindywiduacja. O celowości innowacji        458
70. Czas wiedzy a czas pokoleń                    465
71. Pragnienia wiedzy a wyzwania władzy           467
72. Przekwalifi kowanie towarzystw naukowych a nowy podział pracy intelektualnej                   471
73. Autonomia a heteronomia uniwersytetu: warunek bezwarunkowości                            477
74. Przemysłowe uwarunkowanie uniwersytetu      481
75. Wiedza a ekspertyza: upowszechniona proletaryzacja wprowadzona przez „elity”, które same są sproletaryzowane                484
76. Dekonstrukcja według ars inveniendi            488

Rozdział IX. Internauka, intergeneracja a autonomia uniwersytetów                    493
77. Badania współtwórcze poza wnętrzem i zewnętrzem uniwersytetu                    493
78. Życie ducha jako nowa umowa międzypokoleniowa                          502
79. Umieć postępować z farmakonem między pokoleniami i wiedzieć, jak to robić            505
80. Radosna wiedza – metadane i metajęzyki        508
81. Przemysły wydawnicze oczytanego społeczeństwa   512
82. Szkoła, nacja, internacja                      523
83. Tak dla europejskiej szkoły w internacji. Nie dla dekadencji Europy                    529
84. Wiedza i odrodzenie w nauczaniu współtwórczym                              536

Posłowie. Apteka Stieglera. Technicznie, a więc farmakologicznie rzecz ujmując         539
Indeks osób                                   560