Alfabetyczność
\n\n
\n\nHenryk Bereza (1926-2012) był jednym z najważniejszych krytyków literackich w Polsce w XX wieku. Towarzyszył – też dosłownie, będąc blisko wielu twórców – pisarzom od lat 50. do końca życia. Łamał konwenanse, był niezależny od wpływów politycznych i akademickich, niejednokrotnie też szokował swoimi ocenami. Bohdan Zadura w dniu pogrzebu powiedział: „Przez sześćdziesiąt lat Henryk był czymś najlepszym, co mogło – a przecież nie musiało – przydarzyć się całej młodej polskiej literaturze”.
\n\n
\n\nAlfabetyczność jest swoistym kompendium, przedstawiającym szerokość pracy krytycznej Henryka Berezy, która z czasem ewoluowała w samodzielną twórczość literacką. Jest dowodem na to, że można oddać się literaturze całym sobą, niezależnie od konsekwencji, z czystej miłości do słowa. Jest również swoistym dziennikiem zmian, które zachodziły w literaturze polskiej powojennej do czasów najnowszych. Na łamach tej książki odnaleźć będzie można teksty poświęcone takim pisarzom jak: Jarosław Iwaszkiewicz, Jery Andrzejewski, Stanisław Piętak, Leopold Buczkowski, Marek Hłasko, Edward Stachura, Wiesław Myśliwski, Marian Pilot, Janusz Głowacki, Andrzej Łuczeńczyk, Janusz Rudnicki, Krystyna Sakowicz, Adam Wiedemann… i wielu innych.
Magdalena Rabizo-Birek, portret krytyka
Część I
Człowiek
pisanie
artyzm
unikalność
pisarskość
Duch
ziemia pisarza
wyobraźnia
dyskursywność
Przeszłość
wobec tradycji literackiej
Sycyna
aksjologia
Wrażliwość
o czytaniu
służbizm
jołopizm
krytyka
uwagi o prozie
Część II
Nurt chłopski
powojenna proza wsi
nurt chłopski w prozie
wyznania
odzyskane źródła
dopowiedzenie drugie
repetycja
Rewolucja artystyczna
dopowiedzenie
niedyskursywność
błazenada
baranoja
Varia historyczne
proza polska o wojnie
reprezentacja prozy
powieść. opowiadanie. reportaż
literatura polska po wojnie
literatura dwudziestolecia
prozaiczne początki
powtórzenie
komplikacje
literatura medialna
dodatek
część III
Pisarze zagraniczni, książki
Tomasz Mann, Doktor Faustus
Olav Duun, Ragnhilda
Robert Musil, Niepokoje wychowanka Törlessa
Virginia Woolf, Pani Dalloway
James Joyce, Dublińczycy
Hermann Broch, Lunatycy / Śmierć Wergilego
Albert Paris Gütersloh, Słońce i księżyc
Michaił Bułhakow, Mistrz i Małgorzata
Tarjei Vesaas, Pałac lodowy
William Faulkner, Wściekłość i wrzask
Jorge Luis Borges, Fikcje / Alef
Jean-Paul Sartre, Drogi wolności
Albert Camus, Dżuma
Camilo José Cela, Ul
Carson McCullers, Zegar bez wskazówek
Gabriel García Márquez, Sto lat samotności
Thomas Bernhard
Juan Carlos Gómez
Pisarze polscy, o nich
Jerzego Andrzejewskiego dramat postaw moralnych
droga (Leopold Buczkowski)
Maria Dąbrowska
własność (Janusz Głowacki)
najlepszość (Łukasz Gorczyca)
nowy duch i forma nowa (Marek Hłasko)
Iwaszkiewicz
niejednoznaczność (Wilhelm Mach)
stabilność (Czesław Miłosz)
odkrycie (Tadeusz Nowak)
Stanisław Piętak
tradycja u Stryjkowskiego
trwałość (Julian Stryjkowski)
Varia okolicznościowe
wartość literatury
włoscy poloniści
nagroda im. Stanisława Piętaka
pryncypium. łaska
konkurs LSW na debiut
odpowiedź grzesznika
przypis
lament
„pożegnanie pierwsze”
część I V
Funebralia
własny pogrzeb na szczęście
pożegnanie
wspominki
więzi
toast (1)
szkoła
zęby
istnienie
jubileusz szefa
(ostatni) list do Adama Wiedemanna
toast (2)
obrachunek
refleksyjność
wybraniec
pryncypia
(ostatni) list do Krystyny Sakowicz
toast (3)
oniriada
Bolimów
życie
Paweł Wiktor Ryś, krytyk zbuntowany, krytyk aktualny
nota redaktorska
Przypisy
