Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego
W kolejnym tomie z serii „Bałkany XX/XXI” zaprezentowano studia i szkice z zakresu spraw politycznych, społecznych, gospodarczych oraz wojskowych, a także dyplomatycznych i wywiadowczych, dotyczące państw Bałkanów Zachodnich. Autorzy dzielą się refleksjami m. in. o tym, jakie wyzwania stoją jeszcze przed tym regionem, jakie zagrożenia może spowodować dla Europy i świata ewentualna destabilizacja wewnętrzna w tamtych krajach, a także jak destrukcyjną siłą stał się (nie tylko tam) radykalny islam. Zwracają uwagę na to, jak ważną rolę mogą odgrywać. Bałkany Zachodnie w międzynarodowym systemie bezpieczeństwa. Stawiają również pytania o to, co sprawia, że proces zmian na Bałkanach Zachodnich przebiega dość wolno – czy źródło tego stanu rzeczy tkwi tylko w sprawach wewnętrznych, czy jest to problem szerszy, dotyczący także reakcji społeczności międzynarodowej. Dlaczego mocarstwa nie mogą porozumieć się co do tego, jak i po co wspierać te kraje? Dlaczego organizacje międzynarodowe nie są w stanie zapewnić tam pokojowej stabilizacji? Czy możliwe są kolejne, groźne dla ładu europejskiego i pokoju światowego konflikty zbrojne w tym zapalnym regionie? Rozważania nad tymi ważnymi kwestiami mogą zainteresować nie tylko historyków, politologów, prawników, dziennikarzy, ale także polityków i osoby, którym obszar bałkański jest - z różnych powodów - szczególnie bliski.
Spis treści
Od Redakcji 13
Piotr Żurek, Sprowokowany sojusz. Współpraca Jugosławii z NATO (1948–1955) 19
Jacek Wojnicki, Kwestia jugosłowiańska w polityce radzieckiej i rosyjskiej (1945–1999) 47
Sławomir Lucjan Szczesio, Percepcja procesu dezintegracji Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii w administracji George’a H. W. Busha (do czerwca 1991 r.) 71
Wiesław Walkiewicz, Znaczenie europejskiej drogi rozwoju Bałkanów i wkładu regionu w system bezpieczeństwa zbiorowego 117
Jacek Reginia-Zacharski, Tożsamość bezpieczeństwa przestrzeni Bałkanów Zachodnich w świetle teorii regionalnych kompleksów bezpieczeństwa 153
Desirée Pangerc, Forced and Illegal Migrations from the Western Balkans to Europe: An Applied Anthropology of Security Approach 181
Tomasz Bąk, Transnarodowa przestępczość zorganizowana na Bałkanach 201
Danuta Gibas-Krzak, Neoosmanizm – jako idea w tureckiej polityce zagranicznej na tle sytuacji geopolitycznej Bałkanów pod koniec XX i na początku XXI w. 221
Magdalena Rekść, Idea nowego jugoslawizmu 251
Tadeusz Czekalski, Albańska lekcja transformacji ekonomicznej. Społeczno-ekonomiczne tło i konsekwencje „rewolucji piramidowej” 1997 r. 283
Rafał Woźnica, Rozpoznawanie i wykrywanie przestępstwa prania brudnych pieniędzy. Bułgarskie rozwiązania instytucjonalne 307
Wiktor Hebda, Bezpieczeństwo energetyczne bałkańskich państw (na przykładzie Republiki Chorwacji oraz Republiki Serbii) 331
Mirella Korzeniewska-Wiszniewska, Operacja „Oluja” i spory wokół jej interpretacji 361
Andrzej Krzak, Armia chorwacka w systemie obrony państwa (od powstania do stanu obecnego). Zarys problemu 399
Krzysztof Krysieniel, Kryzys gospodarczy w Bośni i Hercegowinie i jego wpływ na stabilność państwa (wybrane aspekty) 439
Maja Savić-Bojanić, Minority Discontent as an Internal Destabilization Factor: The Issue of Territorial Minorities in Bosnia and Herzegovina 459
Konrad Pawłowski, Kosowo – od interwencji militarnej do deklaracji niepodległości 485
Ewa Bujwid-Kurek, Kosowscy entuzjaści contra kosowscy sceptycy. Dyferencjacja państw wobec legalności Republiki Kosowa 501
Duško Radosavljević, State Policy of Serbia – National Communities, Citizenship and Diaspora 521
Lilianna Miodońska, Republika Serbii w NATO? Poszukiwanie nowych koncepcji bezpieczeństwa 559
Anna Jagiełło-Szostak, Sytuacja polityczna w Sandżaku a kwestia bezpieczeństwa narodowego Republiki Serbii 575
Małgorzata Łakota-Micker, Kwestia wielokulturowości Czarnogóry wobec problemu integracji państwa 593
Wojciech Szczepański, Republika Czarnogóry jako potencjalny cel rosyjskich działań wywiadowczych (wprowadzenie do problemu) 617
Bibliografia 639
Wykaz ważniejszych skrótów 661
Informacje o Autorach 665
