Cesarz
W 1974 r. wojskowy zamach stanu pozbawił tronu władcę Etiopii, Hajle Sellasje I. Opublikowany cztery lata później Cesarz nie jest kronikarskim zapisem tego przewrotu, lecz niezwykle oryginalną opowieścią o funkcjonowaniu dworu cesarskiego i ludziach otaczających monarchę, a także szerzej – o mechanizmach sprawowania władzy w państwach autorytarnych, jej legitymizacji, wynaturzeniach i upadku.
Cesarz to koszmar, który śni się sprawującym władzę, gdy są osamotnieni. To mrożąca krew w żyłach i błyskotliwa opowieść, precyzyjnie napisana, zarówno wytworna stylistycznie, jak i politycznie przenikliwa. Zwarta, ale i pełna aforyzmów, w doskonały sposób odtwarzająca rozkład władzy.
Ryszard Kapuściński
Urodził się 1932 roku w Pińsku (dziś
Białoruś), zmarł w Warszawie 2007 roku. Ryszard Kapuściński to polski
reportażysta, publicysta, poeta i fotograf, tytułowany często „cesarzem
reportażu”. Zadebiutował jako poeta w wieku 17 lat w czasopiśmie „Dziś i
Jutro”, co otworzyło mu drogę do kariery dziennikarza. Po ukończeniu studiów na
Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego w 1955 roku, rozpoczął
współpracę w redakcji „Sztandaru Młodych”. Swoją pierwszą nagrodę otrzymał już
rok później – Złoty Krzyż Zasług – za To
też jest prawda o Nowej Hucie. Reportaż opisywał ciężkie warunki życia
robotników na budowie kombinatu.
Popularność na szeroką skalę przyniosła mu relacja z Konga,
które w 1958 roku ogarnięte było wojnami domowymi. Jego podróże do Afryki
zaowocowały książkami Czarne gwiazdy (1963)
i Gdyby cała Afryka (1969). Kolejną
podróż, do południowych republik ZSRR, opisał w Kirgiz schodzi z konia z 1968 roku. Do Ameryki Południowej wyrusza
jeszcze w tym samym roku, pięcioletni tam pobyt stanowi temat jego dwóch
książek – Chrystus z karabinem na
ramieniu (1975) oraz Wojna futbolowa (1978).
Lata 70. XX wieku to jego wyprawy do Azji i Afryki. Ważne reportaże z tego
okresu to przede wszystkim Cesarz (1978)
i Szachinszach (1982). W latach 80. i
90. Kapuściński porzuca na jakiś czas podróże – zaczyna swoją publicystyczną i
poetycką działalność. Wydaje w tym okresie m.in. zbiór wierszy Notes (1986) czy Lapidarium (1990). Rok 1993 przynosi Imperium – relację z podróży po były południowych republikach ZSRR.
Kapuściński do końca życia wydaje książki, jedną z nich jest Heban (1998), w której powraca do
kwestii afrykańskiej.
Kapuścińskiego
określa się często jako „człowieka obdarzonego absolutnym wyczuciem informacji,
klimatu i wydarzeń”. Znany jest z ponadprzeciętnej zdolności obserwacji i
wyjątkowego instynktu reportera. Wielokrotnie nagradzany, m.in.
nagrodą imienia Jana Parandowskiego, Nagrody im. Dariusza Fikusa. Łącznie
otrzymał ponad 40 nagród i wyróżnień. Obok
Stanisława Lema jest najczęściej
tłumaczonym polskim autorem.
