Korespondencja i literatura okolicznościowa w kręgu magnaterii Wielkiego Księstwa Litewskiego

• Druk: 2019
• Autor: Mariola Jarczykowa
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Książka poświęcona jest listom i utworom okolicznościowym z XVII wieku, które powstały w rodzinnym kręgu magnatów litewskich – głównie Radziwiłłów i Sapiehów. Omawiane, nieznane teksty rękopiśmienne i drukowane zostały wydobyte z polskich i zagranicznych bibliotek i archiwów. W poszczególnych rozdziałach ukazano nie tylko prywatne piśmiennictwo związane z wydarzeniami rodzinnymi (narodziny, śluby, pogrzeby), ale także przybliżono sporne kwestie różniące rywalizujących ze sobą magnatów. Dzięki listom sługi księcia Krzysztofa – Piotra Kochlewskiego można poznać różne aspekty funkcjonowania Kiejdan, prywatnego miasta Radziwiłłów, natomiast wymiana epistolografii między sławnym poetą, jezuitą Maciejem Kazimierzem Sarbiewskim a synem przywódcy różnowierców na Litwie – Januszem Radziwiłłem ukazuje w ciekawym świetle zagadnienia tolerancji religijnej.

Wiersze okolicznościowe omówione w drugiej części pracy wskazują na emocjonalny stosunek ówczesnych autorów do głównych bohaterów książki – w panegirykach wychwalano ich zasługi, wyrażano radość z powodu powiększenia się rodzin i zwycięstw na bitewnych polach, a także smutek związany ze śmiercią hetmana wielkiego litewskiego. W paszkwilach piętnowano natomiast uczestników tumultu wileńskiego oraz opowiadającego się za Szwedami księcia Janusza Radziwiłła.

Omówienia listów i utworów okolicznościowych uzupełniono o zagadnienia związane z edytorstwem tych form piśmienniczych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-226-3518-6
• Liczba stron: 274

Wprowadzenie / 7

Część I
Epistolografia

Z problemów edytorstwa staropolskiej korespondencji / 13
Listy z XVI i XVII wieku w obiegu czytelniczym / 33
Familijne pisania / 51
Narodziny, chrzest, dzieciństwo / 51
Swaty, wesele, pożycie małżeńskie / 57
Choroby, śmierć, pogrzeby / 69
„Uszczypliwe skrypty” szwagrów / 79
„Niesmaczne pisania” Krzysztofa Mikołaja Dorohostajskiego / 79
Korespondencja Krzysztofa Radziwiłła i Lwa Sapiehy w okresie walki o buławę hetmana wielkiego litewskiego / 85
Listy Macieja Kazimierza Sarbiewskiego i Janusza Radziwiłła / 103
Kiejdany w epistolografii Piotra Kochlewskiego / 113

Część II
Utwory okolicznościowe

Wydawanie literatury okolicznościowej – zarys problematyki edytorskiej / 137
Wierszowany i oratorski komentarz do elekcji Zygmunta III Wazy / 147
Dymitriada w utworach okolicznościowych / 161
Epitalamium i paszkwile – obraz Radziwiłłów i Sapiehów w piśmiennictwie XVII wieku / 173
Rodzina Radziwiłłów birżańskich w utworach sylwicznych / 185
Genetliakony / 186
Wiersze imieninowe / 196
Wiersze żałobne dla Krzysztofa Radziwiłła / 200
Obraz Janusza Radziwiłła w literaturze okolicznościowej / 221
Zakończenie / 231
Bibliografia / 237
Nota bibliograficzna / 251
Wykaz skrótów nazw archiwów i bibliotek / 253
Indeks osobowy / 255
Summary / 267
Резюме / 269