Leki beta-adrenolityczne - wybrane zagadnienia
Beta-adrenolityki to jedna z podstawowych grup leków stosowanych we współczesnej kardiologii. Mechanizm jej działania to blokada receptora adrenergicznego ß. Od ponad 40 lat leki te są używane z sukcesem w praktyce klinicznej i obok inhibitorów konwertazy angiotensyny (ACE-inhibitorów), statyn i leków przeciwpłytkowych stanowią podstawę farmakoterapii chorób układu krążenia. W latach 80. XX wieku opublikowano wyniki badań wieloośrdokowych, które udowodniły, że beta-adrenolityki zmniejszają śmiertelność po zawale serca. Wkrótce potem wykazano, że leki te są najbezpieczniejszymi z leków antyarytmicznych. Przed ok. 10 laty, po opublikowaniu wyników kolejnych dużych prób klinicznych (m.in.:CIBIS II, MERIT_HF,COPERNICUS), ustalono następne wskazanie do stosowania beta-adrenolityków: przewlekłą niewydolność serca. Przedtem beta-adrenolityki były przeciwskazane w tej grupie pacjentów. Mechanizm działania leków beta-adrenolitycznych polega głównie na blokowaniu receptora ß w błonie komórkowej, który jest połączony z cyklazą adenylową, czyli na zahamowaniu przekaźnika, cyklicznego AMP (cAMP). Ma to wpływ także na wysokoenergetyczne związki fosforowe. Mechanizm ten przekłada się na 3 główne efekty kliniczne leków beta-adrenolitycznych:
- efekt hemodynamiczny, - efekt metaboliczno-humoralny, - efekt antyarytmiczny.
Podstawowym efektem klinicznym działania leków beta-adrenolitycznych jest efekt hemodynamiczny: zmniejszanie kurczliwości i napięcia mięśnia serca. wydłużanie czasu rozkurczu oraz zwalnianie rytmu. Jego skutkiem jest zmniejszenie zapotrzebowania mięśnia na tlen, a także poprawa przepływu krwi w krążeniu obocznym i dłuższy czas przepływu w warstwie podwsierdziowej, najbardziej zagrożonej niedokrwieniem.
Autorzy monografii Leki beta-adrenolityczne - wybrane zagadnienia w przystępny i atrakcyjny sposób przybliżają czytelnikowi główne mechanizmy działania tych leków, omawiają ich zastosowanie kliniczne i dawkowanie w poszczególnych chorobach i problemach klinicznych.
Marek Kuch to znawca tematu. Wraz z Kolegami w prosty, jednoznaczny sposób wykazuje wiodącą rolę tej grupy leków we współczesnej klinice kardiologii. Biblioteka serii "33 pytania i odpowiedzi" wzbogaciła się kolejną atrakcyjną i przydatną każdemu lekarzowi i studentowi medycyny, podręczną pozycję wyczerpującą kliniczne zastosowanie leków beta-adrenolitycznych we współczesnej medycynie.
Wstęp 5
1. Jaki jest obecnie najlepszy i najpełniejszy podział lekow beta-adrenolitycznych? 7
2. Jak powinno się dawkować leki beta-adrenolityczne w przewlekłej niewydolności serca? 9
3. Które z leków beta-adrenolitycznych powinny być stosowane w leczeniu przewlekłej niewydolności serca i w jakich dawkach? 11
4. Które leki beta-adrenolityczne powinny być stosowane w leczeniu choroby wieńcowej? 13
5. Czy dawki leków beta-adrenolitycznych powinny być zmniejszone w przewlekłej niewydolności nerek? 15
6. Jakie dawki leków beta-adrenolitycznych powinny być stosowane w chorobie wieńcowej? 18
7. Jaki jest mechanizm działania antyarytmicznego lekow beta-adrenolitycznych? 20
8. Czy można stosować leki beta-adrenolityczne w ciąży? 22
9. Które z leków beta-adrenolitycznych są najkorzystniejsze w chorobie wieńcowej w świetle obecnych standardów? 24
10. Czy jest różnica między winianem i bursztynianem metoprololu? 25
11. Jakie są wskazania do stosowania kardioselektywnych beta-adrenolityków w nadciśnieniu tętniczym? 27
12. Jakie leki beta-adrenolityczne należy stosować w celu kontroli częstości rytmu komór w migotaniu przedsionków? 29
13. Czy są jeszcze wskazania do dożylnego stosowania beta-adrenolityków kardioselektywnych? 31
14. Czy beta-adrenolityki nadal należą do leków z wyboru w leczeniu tętniaka rozwarstwiającego aorty? 33
15. Czy beta-adrenolityki są lekami pierwszego rzutu w prewencji nagłego zgonu sercowego? 35
16. Czy stosować leki beta-adrenolityczne w zespole wypadania płatka? 37
17. Który z leków beta-adrenolitycznych jest najkorzystniejszy w cukrzycy? 39
18. Na czym polega przewaga karwedilolu nad innymi lekami beta-adrenolitycznymi? 40
19. Jaki jest wpływ leków beta-adrenolitycznych nainsulinooporność? 43
20. Jaki jest wpływ leków beta-adrenolitycznych na lipidy krwi? 45
21. Czy leki beta-adrenolityczne mogą być stosowane jako leki kolejnego rzutu w zespole metabolicznym? 46
22. Czy karwedilol można uznać za najskuteczniejszy lek beta-adrenolityczny u pacjentów z ciężką niewydolnością serca i/lub z bardzo niską frakcją wyrzutową? 47
23. Co oznacza, że karwedilol jest silnym antyoksydantem? 48
24. Co to jest bezobjawowa dysfunkcja lewej komory i czy należy w niej włączać leczenie lekami beta-adrenolitycznymi? 49
25. Czy można stosować leki beta-adrenolityczne w monoterapii nadciśnienia tętniczego? 51
26. Czy nebiwolol powoduje zaburzenia potencji? 53
27. Na czym polega przewaga nebiwololu nad innymi betaadrenolitykami? 54
28. Co to jest kardioselektywność i u których leków beta-adrenolitycznych jest najbardziej wyrażona? 55
29. Dlaczego beta-adrenolityki o działaniu naczyniorozszerzającym są uważane za korzystniejsze od kardioselektywnych w leczeniu nadciśnienia tętniczego? 56
30. Czy leki beta-adrenolityczne można uznać za bezpieczne u chorych w zaawansowanym wieku? 58
31. Czy nebiwolol mogłby wyeliminować konieczność stosowania azotanów doustnych? 59
32. Czy leki beta-adrenolityczne mają dużo, czy mało efektów ubocznych? 61
33. Jakie leki beta-adrenolityczne powinny być stosowane kardioprotekcyjnie u pacjentów poddawanych operacjom niekardiochirurgicznym? 63
