Magia w potocznej narracji - 02 Między porządkiem świata a systemem języka

• Druk: Katowice, 2014
• Seria / cykl: Prace Naukowe UŚ; Publikacje Etnologii i Nauk o Edukacji
• Autor: Jan Kajfosz
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Przedmiotem publikacji są przejawy i relikty magii w tekstach folkloru narracyjnego, zebrane na terenie Śląska Cieszyńskiego. Autor koncentruje uwagę na poznawczym wymiarze potocznego tekstu, poruszając kwestię uzależnienia obrazu świata jednostki od siły kolektywnych wyobrażeń, docierających do niej w postaci opowieści, których odniesienie do rzeczywistości trudno sprawdzić. Magię przedstawiono w publikacji jako mechanizm konstruowania ludzkiego bezpośredniego i zapośredniczonego doświadczenia – jako mechanizm porządkowania świata – który zapewnia człowiekowi poczucie trwałości, bezpieczeństwa oraz kontroli nad teraźniejszością i przyszłością. Podstawową propozycją zawartą w pracy jest interpretacja magii w aspekcie jej kognitywnych uwarunkowań. Analizy, skoncentrowane na różnych formach magii w śląskocieszyńskich narracjach, mogą stanowić inspirację do czytania tekstów pochodzących również z innych terenów, między innymi na użytek interpretacji niektórych sensacyjnych legend miejskich.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki dla dzieci i młodzieży
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Językoznawstwo
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Religia i teologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-226-2368-8

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Rozdział pierwszy
Folklor narracyjny jako tekst potoczny i jego kognitywny wymiar
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Folklor jako „nie-tekst” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Status świata przedstawionego folkloru jako wyznacznik gatunkowy 33
Folklor i krytyka poznania . . . . . . . . . . . . . . . . 37
Folklor jako postać języka naturalnego . . . . . . . . . . . 43
Rozdział drugi
Między porządkiem świata a systemem języka . . . . . . . . 47
Rozdział trzeci
Relatywizm obrazu świata jako problem semiotyczny i fenomenologiczny.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
Rozdział czwarty
Kategoryzacja jako porządkowanie świata . . . . . . . . . . 79
Rozdział piąty
Kategoryzacja jako semioza . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Rozdział szósty
Metafora, metonimia i symbol . . . . . . . . . . . . . . . 103
Rozdział siódmy
Mit jako znak i jako tekst. . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Budowanie kosmosu przez nadznaczenie . . . . . . . . . . . 119
Budowanie kosmosu przez sąd i logika sytuacyjna . . . . . . . 124
Budowanie kosmosu przez narrację . . . . . . . . . . . . . 128
Rozdział ósmy
Kategoryzacja, pamięć i folklor narracyjny . . . . . . . . . . 135
Rozdział dziewiąty
Relacyjny i wielopłaszczyznowy charakter obrazu świata. . . . 155
Gdzie jest sacrum, a gdzie profanum? . . . . . . . . . . . . 158
Co jest dobre, a co złe? . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Gdzie jest centrum świata, a gdzie są jego peryferie? . . . . . . 165
Rozdział dziesiąty
Kategoryzacja w magicznym obrazie świata . . . . . . . . . 175
Mit wiecznego powrotu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
Harmonia świata, przewidywalność i fatum . . . . . . . . . . 196
Sprawcza moc języka . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
Elementy i relikty magii w kulturze ludowej Śląska Cieszyńskiego . 211
Rozdział jedenasty
Analiza tekstów przykładowych. . . . . . . . . . . . . . . 223
Pochodzenie tekstów przykładowych i zasady ich interpretacji . . 223
Teksty przykładowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Słowniczek trudno zrozumiałych wyrazów gwarowych . . . . . 301
Indeks osobowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305
Summary. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311
Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313