Maria i Kazimierz Piechotkowie. Wspomnienia architektów
Redaktor prowadząca: Katarzyna Madoń-Mitzner
Współpraca merytoryczna: Michał Piechotka
Koordynacja projektu i współpraca redakcyjna: Anna Piłat
Projekt graficzny i skład: to/studio, Aleksandra Nałęcz-Jawecka, Tomasz Kędzierski
Książka Maria i Kazimierz Piechotkowie. Wspomnienia architektów to zapiski znanej i cenionej pary, którzy w okresie PRL-u pracowali jako architekci, wkładając swoje serca w odbudowę powojennej Warszawy. Książka opowiada o ich życiu osobistym, niesamowitej więzi łączącej ich przez ponad 60 lat i o przygodzie z architekturą. Pierwotnie wspomnienia spisali oni dla swoich synów i wnuka, jednak ich opowieść i dorobek architektoniczny wykracza poza historię rodzinną.
Po wojnie, w 1945 roku wrócili do Polski. Maciej podjął pracę w Biurze Odbudowy Stolicy, Maria – w Państwowej Pracowni Konserwacji Zabytków. Ukończyli studia architektoniczne. Maciej został asystentem w Zakładzie Architektury Polskiej. We współpracy z prof. Zachwatowiczem zajmowali się projektem odbudowy katedry św. Jana. Już w 1946 roku Maria i Kazimierz Piechotkowie utworzyli spółkę autorską i odtąd przez ponad 60 lat pracowali razem. W 1950 roku podjęli pracę etatową w Biurze Projektów Budownictwa Ogólnego Miastoprojekt Stolica Północ. Jesienią 1951 Stołeczna Dyrekcja Budowy Osiedli Robotniczych powierzyła im opracowanie kompleksowego, urbanistyczno-architektonicznego projektu rozbudowy warszawskich Bielan. Wtedy też znaleźli swoją zawodową „niszę”. Zrezygnowali ze startowania w konkursach na prestiżowe budowle i od tego momentu zajęli się tym, co stolicy było najbardziej potrzebne – budownictwem mieszkaniowym. Ich osiedla są charakterystyczne, rozpoznawalne. Budowali je z szacunkiem dla tradycji i z dbałością o ludzi i przestrzeń. Sprzeciwiali się estetyce socrealistycznej. Projektowali głównie niskokondygnacyjne budynki, dbali o wewnątrzosiedlową infrastrukturę, o małą architekturę użytkową, swobodny układ urbanistyczny, dostęp do zieleni i słońca. Byli autorami pierwszego w Warszawie modernistycznego osiedla po okresie socrealizmu. Stale unowocześniali technologię budownictwa mieszkaniowego.
Maria i Kazimierz Piechotkowie mieszkali na Bielanach od 1962 roku aż do śmierci, na jednym z osiedli, które sami zaprojektowali. Byli zawsze nierozłączni, w życiu i pracy. A Bielany stały się dla nich dużą częścią życia. Małżeństwo udzielało się lokalnie, uczestniczyło w miejscowych świętach, było zżyte z tą przestrzenią i mieszkańcami, z którymi często znali się osobiście. Rozpoznawalność pary architektów była tak duża, że potocznie ich osiedla nazywane są do dziś „Piechotkowo”. Występowali na międzynarodowych konferencjach i seminariach, pisali książki i artykuły fachowe. Innym obszarem ich działalności była
architektura żydowska w Polsce – opracowywali pionierskie publikacje związane z tym tematem, np. książka Bóżnice drewniane, z przedmową prof. Zachwatowicza.
***
Pomysłodawczynią i redaktorką książki jest Katarzyna Madoń-Mitzner – zastępczyni dyrektora Domu Spotkań z Historią, kuratorka wielu wystaw, m.in. „Maria Piechotkowa – sto lat” przygotowanej na 100-tne urodziny architektki.
Katarzyna Madoń-Mitzner: „Kiedy kilka lat temu zamieszkałam na Starych Bielanach, zaczęłam poznawać tę dzielnicę, jej fascynującą i mało znaną nawet w Warszawie historię. Odkryłam też osiedla zaprojektowane tu po wojnie przez Marię i Kazimierza Piechotków a po jakimś czasie przeniosłam się do jednego z nich. Dowiedziałam się, że pani Maria cały czas mieszka na Bielanach, że jesteśmy właściwie sąsiadkami. Zrobiło to na mnie ogromne wrażenie. Przez lata znałam nazwisko Piechotków właściwie tylko w kontekście ich pionierskich książek o żydowskiej architekturze sakralnej. Postanowiłam, że muszę nagrać jej relację biograficzną do zbioru Archiwum Historii Mówionej w Domu Spotkań z Historią i Ośrodka KARTA. Nagrywając jej relację dowiedziałam się, że państwo Piechotkowie spisali wspomnienia dla swoich synów i wnuka, zainteresowałam się tym tekstem. Tak narodził się pomysł, by Dom Spotkań z Historią, przygotował wydanie wspomnień Marii i Kazimierza Piechotków na setne urodziny Pani Marii. Trudno o bardziej warszawski temat i biografie. Spotkanie z Marią Piechotkową uważam za jedną z piękniejszych przygód zawodowych i cenną nagrodę za to, że wybrałam Bielany jako miejsce do życia.”
Książka Maria i Kazimierz Piechotkowie. Wspomnienia architektów powstała we współpracy z Marią Piechotkową oraz Michałem Piechotkiem, synem architektów. Publikacja jest bogato ilustrowana zdjęciami oraz rysunkami i projektami Piechotków. Ma charakter książki biograficznej – opisuje barwne życie małżeństwa architektów na tle ważnych wydarzeń XX-wiecznej historii Polski i Warszawy, prezentuje najważniejsze projekty architektoniczne, zrealizowane i pozostające w sferze planów, pokazuje środowisko stołecznych architektów w PRL.
