Państwo i zmiana społeczna w koncepcjach amerykańskiej socjologii historycznej

• Druk: Kraków, 2011
• Autor: Łukasz Piotr Wojakowski
• Wydawca: Nomos

Książka ta powinna stać się obowiązkową lekturą na studiach historycznych, gdzie nie przedstawia się ani autorów, których twórczość jest analizowana w książce, ani reprezentowanego przez nich podejścia do socjologii. […] Praca dostarcza użytecznego i kompetentnego przeglądu twórczości wybitnych socjologów historycznych. W ten sposób jest ona, niezależnie od intencji autora, ważną pozycją z historii myśli socjologicznej. Dostarcza też przeglądu problematyki, jaka wchodzi w orbitę socjologii historycznej.

Z recenzji prof. dra hab. Marcina Kuli


Socjologia historyczna to ważna i żywo rozwijająca się subdyscyplina socjologii. [...] W Polsce jest jeszcze słabo reprezentowana w środowisku socjologicznym, a nieco tylko mocniej wśród historyków. Już z tego powodu książka Łukasza Wojakowskiego wypełnia istotny brak na naszym rynku wydawniczym. [...] Nie jest jednak po prostu relacją o nowej dyscyplinie, ani podręcznikiem socjologii historycznej. Autor wybiera bowiem bardzo interesujący, aktualny i oryginalny klucz do swoich rozważań. Skupia się mianowicie na tym jak w perspektywie socjologii historycznej ujmowana jest instytucja państwa, jego geneza oraz społeczne funkcje.

Z recenzji prof. dra hab. Piotra Sztompki

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7688-297-0
• ISBN druku: 978-83-7688-051-8
• Liczba stron: 275

Wstęp          9
ROZDZIAŁ I
Geneza i rozwój amerykańskiej socjologii historycznej –
stanowisko teoretyczne i podstawowa orientacja badawcza
1. Wczesna socjologia i perspektywa historycystyczna   15
2. Empiryczny prezentyzm w tradycji amerykańskich nauk społecznych      18
3. Początki socjologii historycznej w Stanach Zjednoczonych –
kontekst naukowy i kulturowy           21
4. Pierwsza próba bilansu i typologia postaw badawczych 30
5. Ciągłość czy zmiana paradygmatyczna – sytuacja współczesna
w obszarze teorii        36
6. Główne kierunki eksploracji i przedmiotowy zakres
zainteresowań          39
ROZDZIAŁ II
Państwo jako przedmiot historiografii i myśli socjologicznej
I. Przemiany modelu historiografii         45
1. Wprowadzenie                        45
2. Przełom oświeceniowy       48
3. Niemiecki historyzm i apogeum historii politycznej   52
4. Nurty depolityzacji – szkoła durkheimowska, Karl Lamprecht,
New History          56
5. Annales          60
II. Problematyka państwa w tradycji myśli socjologicznej      64
1. Uwagi wstępne                 64
2. Perspektywa ewolucjonistyczna           67
3. T eorie konfliktu i podboju             68
4. Marksizm a teoria państwa             71
5. T eorie elit            73
6. Pragmatyzm i psychologizm      75
7. Max Weber i socjologia polityczna           78
8. Debata Miliband – Poulantzas       81
9. Socjologiczne ujęcie nacjonalizmu i państwa narodowego       85
10. Anthony Giddens        87
11. Zakończenie        88
ROZDZIAŁ III
Barrington Moore Jr – państwo i społeczne źródła ewolucji ustrojowej
(socjologia historyczna jako poszukiwanie wzorców przemian modernizacyjnych)
I. Koncepcje Barringtona Moore’a wobec alternatywnych ujęć socjologicznych i prób weryfikacji historycznej  91
1. Wprowadzenie           91
2. T ezy Moore’a           94
3. Stanowiska alternatywne          97
4. John Stephens – weryfikacja historyczna modeli demokracji i autorytaryzmu          101
5. John Stephens – ewolucja w kierunku systemu demokratycznego
w Europie Zachodniej (1870–1939)      104
6. Konkluzje dotyczące procesu demokratyzacji – ujęcia Moore’a i Stephensa        110
7. Społeczna geneza autorytaryzmu          110
8. Model autorytarny i konfrontacja historyczna (Włochy, Niemcy,
Austria, Hiszpania)      113
9. Geneza autorytaryzmu. Konkluzje teoretyczne            121
II. Social Origins of Dictatorship and Democracy – państwo i wątki
analizy instytucjonalnej w genezie demokracji          122
1. Uwagi wprowadzające i wstępna próba generalizacji   122
2. Przypadek angielski – zarys faktograficzny      126
3. Anglia – instrumentacja władzy i państwowa reakcja
instytucjonalna     132
4. Francja – elementy faktograficzne                135
5. Absolutyzm królewski i perspektywy ewolucji systemowej       140
6. Stany Zjednoczone – wojna secesyjna jako odgórna rewolucja
demokratyczna        142
7. Przypadek amerykański – absencja władzy, czy państwo jako
„wielki nieobecny”        148
ROZDZIAŁ IV
Liah Greenfeld: państwo – nacjonalizm – nowoczesność
(socjologia historyczna w wariancie kulturowo-interpretatywnym)
I. Teoretyczny kontekst interpretacji historycznej  153
1. Wprowadzenie      153
2. Nacjonalizm – definicja i podstawowa typologia           156
3. Stanowisko w debacie nad genezą modernizacji    161
4. W poszukiwaniu narodowej genealogii form ustrojowych –
uzasadnienie projektu badawczego „Nationalism”    163
II. Nacjonalizm obywatelski w wariancie indywidualistycznym i kolektywistycznym. Źródła demokracji (Anglia, Francja, Stany Zjednoczone)          165
1. Anglia – pierwsza rewolucja narodowa              165
1.1. Dyskontynuacja jako podstawowy wyznacznik sytuacji
społecznej w Anglii przełomu XV i XVI w.: nowe państwo, nowa religia, nowa elita – źródła anomii     166
1.2. Analiza socjolingwistyczna. Przemiany relacji państwo –
społeczeństwo obywatelskie w nowym języku debaty publicznej    169
2. Francja – państwo i naród w perspektywie długiego trwania.
Trzy identyfikacje i kolektywizm obywatelski            174
2.1. Prenarodowe formy francuskiej identyfikacji. Królestwo Francji,
jako społeczność quasi-eklezjalna       175
2.2. Wiek XVI – zerwanie ciągłości i poszukiwanie wzorca kontynuacji         178
2.3. Nowa integracja – antynomie doktryny królewskiego
absolutyzmu       179
2.4. Powstanie francuskiej świadomości narodowej i jej
polityczne implikacje                    181
2.5. Aspekty trwałości w transmisji monarchia – naród   185
3. Stany Zjednoczone – nacjonalizm obywatelsko-indywidualistyczny w
wersji udoskonalonej         187
3.1. Źródła państwowości amerykańskiej. Etap kolonialny
i wojna o niepodległość         189
3.2. Dylematy jedności państwowej        193
ROZDZIAŁ V
Michael Mann – państwo w strukturze „sieci władzy społecznej”
(socjologia historyczna jako teoria cywilizacji)
I. Podstawy stanowiska teoretycznego              199
1. Wprowadzenie        199
2. Główne pojęcia         203
3. Koncepcja władzy           208
II. Analizy historyczne       212
1. Wokół sporu o genezę państwa        212
1.1. Kwestie teoretyczne i dane historyczno-antropologiczne       212
1.2. Wczesne formy państwowe, rozwój i regres –
egzemplifikacje historyczne          220
1.3. Powstanie stratyfikacji, państwa i cywilizacji – procesy uniwersalne i unikalność zdarzeniowa      224
1.4. Pierwotna organizacja polityczna w ramach cywilizacji
wieloskładnikowej – ilustracja faktograficzna
przedstawionych wątków teoretycznych     226
1.5. Krytyka koncepcji orientalnego despotyzmu          229
2. Państwo antyczne i nowoczesne – przykład generalizacji
dotyczącej zjawisk występujących w historycznej makroskali       232
Zako ńczenie
Historyczno-socjologiczna koncepcja państwa
1. Uwagi teoretyczne        247
2. Autonomiczna władza państwa w ujęciu Michaela Manna       250
Bibliografia     261
Indeks osobowy       271
Summary: The State and Social Change in the Theories
of American Historical Sociology        275