Pictures of the Pandemic
Wiosną 2020 roku wraz z całą gospodarką i życiem społecznym zostały zamknięte także teatry i inne ośrodki sztuk przedstawieniowych. Otwarto je ponownie na kilka miesięcy w czerwcu. Ten krótki okres przed kolejnym lockdownem, rozpoczętym w listopadzie 2020 był nie tylko czasem prób nadrobienia straconych miesięcy, ale tez okresem intensywnych dyskusji i prób poddania refleksji tego, co pandemiczne zamknięcie i przejście do działalności zdalnej znaczyło dla teatru i kultury. Chociaż od tamtego czasu minęło wiele miesięcy, a nadzieje, że wiosenne zamknięcie będzie jedynym, okazały się płonne, choć dzisiejsza sytuacja z pewnością jest pod wieloma względami odmienna niż ta z roku 2020, publikujemy w formie e-booka w języku angielskim zapis kilku ważnych dyskusji publicznych, jakie odbyły się w sierpniu i wrześniu 2020 w polskim środowisku teatralnym. Książka w formie i treści nawiązuje do charakteru spotkań: atmosferę braku stabilności i niepewności jutra, w jakiej odbywały się dyskusje, odzwierciedlają decyzje redakcyjne o publikacji zapisu i ograniczenia ingerencji w język i formę wypowiedzi do niezbędnego minimum. Zdecydowaliśmy się na to mimo ryzyka, uważając, że to jedyny sposób, by dotrzeć do międzynarodowej społeczności, a jednocześnie wymknąć się totalizującej normalizacji narzucanej przez ukryte językowe normy. Wydając e-book z możliwością druku na życzenie, postanowiliśmy pozostawić czytelnikom decyzję, czy i w jaki sposób rzeczywistość on-line i toczące się w niej dyskusje mogą i powinny materializować się off-line.
Pierwsza z publikowanych dyskusji odbyła się pod koniec sierpnia w ramach Festiwalu „Retroperspektywy” organizowanego w Łodzi przez Stowarzyszenie Teatralne CHOREA. Pozostałe to cztery dyskusje panelowe, które odbyły się we wrześniu w formule on-line w ramach showcase’u „Generation After” Nowego Teatru w Warszawie. Łączy je nie tylko temat pandemii, ale też międzynarodowy kontekst i język angielski, którym się w ich trakcie posługiwano. Niezależnie od składu uczestniczek i uczestników, dyskusje te stanowią próbę uchwycenia i zamknięcia w tytułowych obrazach polskiego doświadczenia zderzenia pandemii i sztuk przedstawieniowych przed międzynarodową publicznością. Ten kontekst wytwarza swoisty wewnętrzny dystans, który pozwala spojrzeć na polską sytuację z innej, szerszej perspektywy, wprowadzanej także (w przypadku dyskusji łódzkiej) przez osoby o odmiennym niż polskie doświadczeniu. Choć zanurzone w konkretnej sytuacji należącej częściowo do przeszłości, dyskusje te stanowią znakomity i inspirujący materiał do własnego zmierzenia się z pytaniem, które mimo wszystko pozostaje zasadnicze: jakie jest miejsce i zasadnicza potrzeba żywych sztuk przedstawieniowych w świecie, który został zmuszony do przejścia na formułę komunikacji zdalnej.
W dyskusjach wzięli udział między innymi: Olena Apczel, Mario Biagini, Piotr Gruszczyński, Anna Karasińska, Marta Keil, Dariusz Kosiński, Agnieszka Kryst, Tomasz Majewski, Romana Nagabczyńska, Anna Nowak, Grzegorz Reske, Thomas Richards, Tomasz Rodowicz, Maciej Rożalski, Richard Schechner, Anna Smolar, Zofia Smolarska, Agnieszka Sosnowska.
Książka ukazuje się 15 maja – w dniu, w którym zaplanowano popandemiczne zdjęcie masek i otwarcie przedstawień na świeżym powietrzu. Przedstawienia w budynkach będzie można rozpocząć w Polsce dwa tygodnie później – trzy tygodnie po galeriach handlowych, co samo w sobie wydaje się stanowić odpowiedź na pytania stawiane w czasie dyskusji.
Publikacja ta w naszym zamierzeniu otwiera serię interwencyjnych książek elektronicznych, powstających „na gorąco”, odnoszących się do bieżących dyskusji i mających zamiar dyskusje podtrzymywać i inicjować.
