Pojęcia w nauczaniu geografii fizycznej

• Druk: Kraków, 2011
• Autor: Wacław Cabaj
• Wydawca: Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Autor podjął tematykę pojęć, którymi operują nauczający i uczący się geografii. Omawia zagadnienia dotyczące pojęcia (istota, funkcja, kreacja, struktura i cechy), następnie rozwija związaną z tym terminologię, definiowanie, korelację międzyprzedmiotową i ewolucję, by na koniec poruszyć takie problemy, jak nazwy własne, kodyfikacja i dobór pojęć. Książka jest przeznaczona dla bardzo szerokiego grona czytelników, przede wszystkim dla nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów i liceów, a także pracowników naukowo-dydaktycznych uniwersytetów oraz studentów geografii i pedagogiki.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Geografia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7271-651-4
• Liczba stron: 104

Wprowadzenie                                                               5

1. Istota i funkcje pojęć                                                         7
1.1. Pojęcia jako narzędzia logicznego myślenia                              7
1.2. Pojęcia jako narzędzia porozumiewania                                  9

2. Powstawanie pojęć                                                          10

3. Struktura pojęcia                                                            14
3.1. Skład pojęcia                                                             14
3.2. Opis pojęcia                                                              15
3.2.1. Wyodrębnienie                                                     15
3.2.2. Cechy charakterystyczne, typowe                                  15
3.2.3. Cechy odróżniające (graniczne, diagnostyczne)                    16
3.2.4. Cechy osobnicze, indywidualne                                    18
3.3. Definicje, hasła w słownikach                                            19

4. Cechy obiektu lub zjawiska                                                  21
4.1. Cechy substancjonalne                                                   21
4.2. Cechy przestrzenne                                                      22
4.3. Cechy czasowe                                                           26
4.4. Cechy fenomenologiczne                                                 27
4.4.1. Zmiany rytmiczne                                                 28
4.4.2. Zmiany cykliczne                                                   29
4.4.3. Zmiany ewolucyjne                                                 30
4.5. Cechy strukturalne                                                       32
4.6. Cechy aksjologiczne                                                      33

5. Terminy                                                                       36
5.1. Pochodzenie terminów geograficznych                                  36
5.1.1. Terminy pochodzące z języka potocznego                          37
5.1.2. Terminy innego pochodzenia                                       37
5.2. Wieloznaczność                                                          38
5.3. Zdrobnienia                                                              41
5.4. Synonimy                                                                42
5.4.1. Synonimy pochodzące z języka potocznego i gwar                 42
5.4.2. Synonimy uformowane w różnych szkołach lub ośrodkach naukowych i pochodzące z języków obcych                              43
5.4.3. Synonimy stosowane w różnych grupach zawodowych            44
5.5. Określenia regionalne, gwarowe                                         45
5.6. Udziwnianie, nowotwory                                                46
5.7. Zmiana terminów                                                        47
5.8. Dobór terminów dla potrzeb szkolnych                                  47

6. Dokładność definiowania a stosowanie pojęć                              53
6.1. Stosowanie cech granicznych w oznaczaniu obiektów i zjawisk          54
6.1.1. Pomiary w terenie i na mapie                                      54
6.1.2. Oznaczanie obiektów i zjawisk                                     55
6.2. Wyznaczanie granic                                                      61
6.2.1. Granice obiektów                                                  61
6.2.2. Granice regionów                                                  62

7. Korelacja międzyprzedmiotowa                                            68

8. Ewolucja pojęć                                                               74
8.1. Czas wprowadzenia                                                      74
8.2. Ewolucja pojęć                                                           75
8.2.1. Zanik pojęcia                                                      75
8.2.2. Zmiana treści, zachowanie terminu                                76
8.2.3. Zmiana treści i terminu                                            77
8.2.4. Zachowanie treści i terminu, zmiana warunków stosowania pojęcia                                   78
8.2.5. Rozszerzenie zakresu, wieloznaczność terminów                  78
8.3. Słowniki pojęć i terminów                                               79

9. Nazwy własne                                                                80

10. Klasyfikacje pojęć                                                          84

11. Dobór pojęć dla potrzeb szkolnych                                        88

Zakończenie                                                                  94
Literatura                                                                    96
Summary                                                                   101