Poza Ziemię...
„Pamiętam swoją radość oraz powszechną euforię z jaką odbierano okołoziemski lot pierwszego sputnika, jak się wtedy o tym mówiło. Wydawało mi się, że rozumiem znaczenie tego wydarzenia i potrafię docenić jego dalekosiężne konsekwencje dla rozwoju nauki, a w szczególności astronomii. Ale nawet w najśmielszych marzeniach nie zdołałem wtedy przewidzieć tak wielkiego i szybkiego rozwoju technologii i technik kosmicznych, jaki dziś obserwujemy (…)” – Krzysztof Ziołkowski
To pierwsze na polskim rynku wydawniczym tak kompleksowe ujęcie problematyki badań Układu Słonecznego metodami technik kosmicznych. Autor prezentuje wszystkie dotychczasowe misje służące badaniu planet, komet oraz planetoid. Dużą zaletą książki jest wskazanie roli polskich naukowców w dotychczasowych badaniach.
Dzięki niej dowiesz się m.in.:
· jak wyglądały plany pierwszej misji przelotu koło Wenus załogowego statku kosmicznego,
· jak przebiegało osadzenie sondy Curiosity na powierzchni Marsa,
· skąd wzięły się łuki materii pyłowej w pierścieniu G Saturna, związane z księżycami odkrytymi przez sondę Cassini?
Książka „Poza Ziemię…” jest przeznaczona dla każdego, kto interesuje się nie tylko astronomią i astronautyką, ale także pokrewnymi im naukami przyrodniczymi. Każdego, kto chce się dowiedzieć czegoś więcej o otaczającym nas świecie, kto lubi patrzeć w niebo i stara się zrozumieć to, co na nim widzi i komu nie są obojętne zjawiska i wydarzenia zachodzące w przestrzeni kosmicznej i otaczającej nas rzeczywistości.
Autor jest stałym współpracownikiem CBK PAN oraz laureatem najwyższego odznaczenia PTA – Medalu Zonna.
Jak wiele ludzkość wie o planetach naszego Układu Słonecznego? Ile wiedzy posiadamy na temat sondowanych komet i planetoid? Dwa pytania, a odpowiedzi na nie wydają się być niekończącą historią. Książka ta jest obowiązkową pozycją dla wszystkich ciekawych świata i… Wszechświata. Autor w 9 rozdziałach zawarł potężny zastrzyk łatwo przyswajalnej wiedzy i ciekawostek, którymi aż chce się dzielić z innymi. Oby na rynku pojawiało się więcej tak wartościowych pozycji!
Piotr Petryla,
Astronomia24.com
Krzysztof Ziołkowski, to autor niezwykły! Z jednej strony badacz trajektorii planetoid i komet, z drugiej niestrudzony popularyzator, towarzyszący lotom kosmicznym i opisujący ich dzieje, począwszy „od zawsze”, czyli od startu Sputnika 1 w 1957 roku. W książce poznajemy najciekawsze tajniki planet, planet karłowatych, planetoid i komet Układu Słonecznego z niezwykłej perspektywy… pasażera sond kosmicznych wysyłanych dla ich zbadania. Zmieniały się rakiety, kamery i inne urządzenia na pokładach sond międzyplanetarnych. Nie zmieniał się tylko ich znawca i obserwator. Aż trudno uwierzyć, że były to sondy bezzałogowe.
dr hab. Maciej Mikołajewski,
Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego
Powstawanie Układu Słonecznego, pierwsze astronomiczne obserwacje, najważniejsze odkrycia astronomiczne, szturm na Marsa i odkrywanie kolejnych planet Układu Słonecznego... „Poza Ziemię…” to wiedza w pigułce; rzetelne źródło wiedzy o kosmosie i historii jego podboju. W zalewie doniesień na temat przebiegu misji kosmicznych czy wynoszenia kolejnych sond lektura książki Krzysztofa Ziołkowskiego pomaga czytelnikowi porządkować informacje i rozumieć fakty w nowym, szerszym kontekście.
Serwis Nauka w Polsce,
PAP
Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . VII
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IX
1. Współczesny obraz Układu Słonecznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1 Powstanie i ewolucja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.2 Dzieje poznawania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.3 Nowe odkrycia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
2. Najjaśniejsza i najbliższa Sondowanie Wenus i Merkurego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.1 ABC Wenus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.2 Początkowe niepowodzenia i pierwsze sukcesy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
2.3 ABC Merkurego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
2.4 Od Marinera 10 do BepiColombo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
2.5 Zobaczyć powierzchnię Wenus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
2.6 Venus Express i świt nowych badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56
3. Szturm na Czerwoną Planetę Sondowanie Marsa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
3.1 ABC Marsa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
3.2 Trudne początki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
3.3 Sukces misji Vikingów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
3.4 Seria niepowodzeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79
3.5 Przywracanie nadziei . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
3.6 Rozwiane złudzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
3.7 Mniej ambitnie, ale skutecznie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
3.8 Mars Express i Reconnaissance Orbiter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
3.9 Odkrycie wody na Marsie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
3.10 Co przyniesie druga dekada XXI wieku? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
4. Odkrywanie osobliwości olbrzyma Sondowanie Jowisza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
4.1 ABC Jowisza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
4.2 Pionierskie loty sond Pioneer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132
4.3 Podróżnicy międzyplanetarni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
4.4 Misja Galileo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
4.5 Przelot Tysiąclecia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
4.6 Nowe wyzwania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
5. Cassini odsłania najładniejszą Sondowanie Saturna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
5.1 ABC Saturna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
5.2 Pierwsze zbliżenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172
5.3 Misja Cassini . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176
5.4 Lądowanie na Tytanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
5.5 Niezwykłości najpiękniejszej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
5.6 Kosmiczne gejzery i inne niespodzianki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
6. Odysei Voyagera ciąg dalszy Sondowanie Urana i Neptuna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
6.1 ABC Urana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203
6.2 Spojrzenie na Urana z bliska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205
6.3 ABC Neptuna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
6.4 Przelot nad Neptunem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
6.5 Opuszczając Układ Słoneczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
7. Halley i Eros Sondowanie komet i planetoid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
7.1 Pozaziemskie obserwacje komet i planetoid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226
7.2 Kometa Halleya rzuca wyzwanie i traci pierwszeństwo . . . . . . . . . . . . . . . . . 229
7.3 Tropem komety Halleya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234
7.4 Ogień i woda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239
7.5 Próby przekraczania poprzeczki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
7.6 Przez pas planetoid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
7.7 W uścisku Erosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
8. Łapanie, dziobanie, bombardowanie… Nowe metody sondowania komet i planetoid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
8.1 Polowania na komety i planetoidy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272
8.2 Materia komety w ziemskim laboratorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 284
8.3 Strzał w kometę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290
8.4 Lądowanie na komecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300
8.5 Kosmiczne perypetie japońskiego sokoła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313
8.6 Zbombardować intruza? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321
9. Nowe horyzonty lotów międzyplanetarnych Sondowanie planet karłowatych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331
9.1 Nareszcie Pluton! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334
9.2 U zarania nowej epoki i naszych początków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 342
Słowniczek trudnych pojęć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
