Susan Sontag
Tom zawiera syntetyczny opis twórczości literackiej
Susan Sontag. Jej dzieło zostało usytuowane we właściwych mu kontekstach artystycznych i kulturowych, ramy teoretyczne poszczególnych artykułów odzwierciedlają zaś najważniejsze podejścia interpretacyjne do pisarstwa tej autorki. Utwory Sontag do dziś nie przestają prowokować i uderzają aktualnością zawartych w nich przemyśleń. Stanowią precyzyjny zapis i przenikliwą diagnozę najważniejszych zjawisk w kulturze amerykańskiej drugiej połowy XX wieku.
Susan Sontag (1933-2004) to jedna z najwybitniejszych amerykańskich intelektualistek XX wieku. W połowie lat 60. napisała słynne eseje Zapiski o kampie (1964) oraz Przeciw interpretacji (1964) i od tamtej pory odważnie krytykowała kulturę Stanów Zjednoczonych, prześwietlała nowe trendy i zjawiska, z upływem czasu stając się też głosem sumienia Ameryki i krytycznym obserwatorem przejawów jej dominacji na świecie. Wielokrotnie angażowała się politycznie zarówno w kraju, m.in. jako aktywistka na rzecz praw kobiet, jak i poza jego granicami, np. w 1993 roku, podczas wojny w byłej Jugosławii, w oblężonym Sarajewie w geście solidarności wyreżyserowała sztukę Czekając na Godota Samuela Becketta.
Jest autorką przetłumaczonych na język polski powieści Zestaw do śmierci (1967), Miłośnik wulkanów (1992) oraz W Ameryce (1999). Jej najważniejsze książki eseistyczne – O fotografii (1977) i
Choroba jako metafora (1978) – choć napisane blisko pół wieku temu, do dziś nie przestają prowokować i uderzają aktualnością zawartych w nich przemyśleń. Eseje i utwory literackie Sontag to precyzyjny zapis i przenikliwa diagnoza najważniejszych zjawisk w kulturze amerykańskiej drugiej połowy XX wieku.
O Susan Sontag napisali w tej książce: Inga Iwasiów (Uniwersytet Szczeciński), Agnieszka Kaczmarek (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu),
Zuzanna Ładyga (Uniwersytet Warszawski), Katarzyna Nowak-McNeice (Uniwersytet Wrocławski), Marek Paryż (Uniwersytet Warszawski), Anna Pochmara (Uniwersytet Warszawski), Krzysztof Rowiński (University of Massachusetts Amherst), Hanna Serkowska (Uniwersytet Warszawski), Justyna Włodarczyk (Uniwersytet Warszawski), Joanna Ziarkowska (Uniwersytet Warszawski).
Książka przeznaczona jest dla odbiorców akademickich i nieakademickich, zainteresowanych współczesną literaturą amerykańską. Artykuły są odpowiednio opracowane od strony naukowej, a jednocześnie napisane przystępnym językiem z myślą o czytelnikach o odpowiednio szerokich
horyzontach humanistycznych, ale bez zawodowych związków z literaturoznawstwem. Wybór Susan Sontag na bohaterkę książki nie jest przypadkowy. To jedna z najważniejszych współczesnych pisarek i intelektualistek amerykańskich, od dawna wydawana w Polsce. Na przestrzeni ostatnich
kilku lat ukazały się tłumaczenia wszystkich jej książek eseistycznych oraz kompletna edycja dzienników pisarki, a niedawno wyszła jej biografia pióra Benjamina Mosera. Przekrojowe omówienie pisarstwa Sontag daje polskiemu czytelnikowi możliwość poznania najistotniejszych
problemów poruszanych w jej eseistyce oraz specyfiki form literackich, które uprawiała.
*********
The volume offers a comprehensive presentation of Susan Sontag's writing. Her works have been situated within a range of contexts, and the theoretical underpinnings of the articles reflect major critical approaches to Sontag. Her writings remain relevant despite the passage of time and continue to provoke discussions. They contain complex analyses of important American cultural phenomena of the second half of the 20th century.
*********
Marek Paryż (ORCID 0000-0003-1108-2892) – amerykanista, pracownik Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie kieruje Zakładem Literatury Amerykańskiej. W swoich badaniach zajmuje się prozą XIX-wieczną i współczesną oraz filmem, ze szczególnym uwzględnieniem westernów amerykańskich i transnarodowych. Do jego najnowszych publikacji należą m.in. współredagowane numery specjalne czasopism „Studia Filmoznawcze” (2017) i „Papers on Language and Literature” (2018), poświęcone problematyce współczesnych westernów. Dla Wydawnictw UW współredaguje serię „Mistrzowie literatury amerykańskiej”, do której przygotował tomy zbiorowe na temat twórczości Dona DeLillo, Cormaca McCarthy'ego, pisarzy Beat Generation i Thomasa Pynchona (ostatni – z Tadeuszem Piórą). Stale współpracuje z czasopismami „Nowe Książki” i „Tekstualia”; publikował także w „Akcencie”, „Arte”, „Tyglu Kultury” i „Literaturze na Świecie”. Redaktor naczelny amerykanistycznego rocznika "Polish Journal for American Studies".
Dr hab. Zuzanna Ładyga (ORCID 0000-0002-1680-7365) – krytyk i teoretyk literatury, adiunkt w Zakładzie Kultur i Literatur Ameryki Północnej w Instytucie Anglistyki
Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka książek: "Rethinking Postmodern Subjectivity: Emmanuel Levinas and
Ethics of Referentiality in the Work of Donald Barthelme" (Frankfurt 2009), "The Labour of Laziness in 20th Century American Literature" (Edynburg 2019), "The Work of Laziness in American Literature" (Gdańsk 2017), redaktorka: "Barth, Barthelme, Coover" (Warszawa 2015), współredaktorka: "Po humanizmie: od animal studies do technokrytyki" (Gdańsk 2015), "Susan Sontag" (Warszawa 2022), współautorka: "Approaches to American Cultural Studies" (2016). Szczególnie interesuje się: filozofią kontynentalną (B. Stiegler, C. Malabou, J. Derrida, M. Heidegger, E. Husserl), socjologią (L. Boltansky, E. Ilouz, P. Bourdieu, L. Wacquant, N. Elias, M. Weber), etyką (E. Levinas, F. Nietzsche), literaturą, eseistyką i kulturą amerykańską XX wieku, a także nurtami psychoanalitycznymi i marksistowskimi XX wieku.
---------
Marek Paryż (ORCID 0000-0003-1108-2892) – is an Americanist, an employee of the Institute of English Studies at the University of Warsaw, where he heads the Department of American Literature. In his research, he deals with nineteenth-century and contemporary prose and film, with particular emphasis on American and transnational westerns.
PhD hab. Zuzanna Ładyga (ORCID 0000-0002-1680-7365) – is a literary critic and theorist. She is an assistant professor at the Institute of English Studies at the
University of Warsaw. She is the author of "Rethinking Postmodern Subjectivity: Emmanuel Levinas and Ethics of Referentiality in the Work of Donald Barthelme" (Frankfurt 2009), "The Labour of Laziness in 20th Century American Literature" (Edynburg 2019), "The Work of Laziness in American Literature" (Gdańsk 2017), editor of "Barth, Barthelme, Coover" (Warszawa 2015), co-editor of "Po Humanizmie: Od Technokrytyki do
Animal Studies" (Gdańsk 2015), "Susan Sontag" (Warszawa 2022) and a contributor to "Approaches to American Cultural Studies" (2016).
Zuzanna Ładyga
Wstęp
Pod znakiem Susan Sontag 7
Inga Iwasiów
Susan Sontag i dziecko antyinterpretacyjne 19
Anna Pochmara
Na marginesie. Radykalny potencjał estetyki kampu i wyobraźni pornograficznej 35
Marek Paryż
Odzyskiwanie rzeczywistości: paradoks powieści
Zestaw do śmierci 53
Zuzanna Ładyga
„Medium jest informacją”, czyli O fotografii 69
Joanna Ziarkowska
„Rak = śmierć”: Choroba jako metafora 89
Justyna Włodarczyk
Melancholia Susan Sontag: Pod znakiem Saturna 101
Katarzyna Nowak-McNeice
W Ameryce: ku podmiotowości nieantropocentrycznej 119
Krzysztof Rowiński
Patrzenie a sprawczość: Widok cudzego cierpienia 135
Agnieszka Kaczmarek
Susan Sontag – Annie Leibovitz. Pomiędzy Erosem a Tanatosem 155
Hanna Serkowska
O niej bez niej: dwie narracje wspomnieniowe ogłoszone
po śmierci Sontag 171
