Wielka wojna Polaków 1914-1918

• Druk: Warszawa, 2018
• Seria / cykl: Publikacje niepodległościowe PWN
• Autor: Andrzej Chwalba
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

28 czerwca 1914 roku ofiarą zamachu w Sarajewie padł następca tronu austro-węgierskiego, arcyksiążę Franciszek Ferdynand. Jego śmierć stała się iskrą, która wysadziła beczkę prochu, na której już do lat siedziała cała Europa. Skomplikowany układ sojuszy i powiązań międzynarodowych, rywalizacja mocarstw nie tylko na arenie europejskiej, lecz także na obszarze posiadłości kolonialnych, kryzysy dyplomatyczne i krzyżujące się interesy – to wszystko sprawiało, że wojna od jakiegoś czasu wisiała w powietrzu. Chociaż państwa polskiego nie było wtedy na mapie, na ziemiach polskich pilnie śledzono rozwój sytuacji i wiązano z nią spore nadzieje. Po raz pierwszy od czasów napoleońskich zaborcy mieli stanąć naprzeciw siebie w krwawym konflikcie...
Książka w przestępny i niezwykle ciekawy sposób przedstawia całościowy obraz zmagań i losów Polaków w latach 1914–1918. Autor prezentuje losy milionów mieszkańców dawnej Rzeczypospolitej od dnia wybuchu I wojny światowej do 11 listopada 1918 roku, daty symbolicznej, gdy na froncie zachodnim doszło do zawieszenia broni i zakończenia wojny, a w Polsce do przekazania władzy wojskowej przez Radę Regencyjną Józefowi Piłsudskiemu. Opowiada o losach trzech zaborów i trzech obszarów okupowanych, praktykach okupantów, które później zostały powtórzone w większej skali i w brutalniejszej formie podczas II wojny światowej, o aktywności najwybitniejszych polskich polityków i wojskowych, wysiłku politycznym i militarnym, który doprowadził do „polskiego listopada” 1918 roku i odzyskania niepodległości, a także o umęczonych przez wojnę bezimiennych świadkach i uczestnikach historii.
Opowieść nie koncentruje się tylko na dziejach militarnych i politycznych, znajdziemy tu także obrazki z życia codziennego: problemy z aprowizacją, higieną, demoralizacją zawsze towarzyszącą okresom wojennym. Do tej pory brakowało tak wielostronnej syntezy. Przez prawie 100 lat historycy w swoich badaniach nad ziemiami polskimi w Wielkiej Wojnie ograniczali się najczęściej do kwestii politycznych i wojskowych, a z ujęciami całościowymi mogliśmy się zapoznać jedynie w podręcznikach akademickich i syntezach historii Polski. Wielka Wojna Polaków z powodzeniem zapełnia tę lukę.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-19827-5
• ISBN druku: 978-83-01-19782-7
• Liczba stron: 456

Wstęp 7

Rozdział I. Preludium 9
1. Idzie wojna 9
2. Mobilizacja 14
3. Na front 21

Rozdział II. Działania wojenne 25
1. Tannenberg i jeziora mazurskie 25
2. Kraśnik i Komarów 27
3. Dwa razy Lwów 30
4. Operacje: warszawsko-dęblińska i łódzka 33
5. Kraków i Limanowa 36
6. „Piekło piekieł”: Przemyśl 41
7. Karpacka wojna zimowa 47
8. Gorlice 49
9. Sochaczew – Ypres Wschodu 55
10. Efekt Gorlic 58

Rozdział III. Wojsko przejmuje władzę 65
1. Ostatnie dni pokoju. Pierwsze tygodnie wojny 65
2. Plotka 72
3. Szpieg 78

Rozdział IV. W zaborze pruskim 83
1. Berlin i Polacy 83
2. Gospodarka wojenna 89
3. Wojska rosyjskie w Prusach Wschodnich 91

Rozdział V. Galicja rosyjska 95
1. Podbój Galicji 95
2. Nowe rządy 98
3. Ucieczka 107

Rozdział VI. Galicja austriacka 111
1. Zdrada 111
2. Ewakuacja 115
3. Odwojowanie 129
4. Polacy na bocznym torze 135
5. Zniszczenia i odbudowa 137
6. Galicja obywatelska 145
7. Polityka polska. Polityka ukraińska 149
8. Wojna o Polskę 161

Rozdział VII. Rosyjskie Królestwo Polskie 185
1. Polacy i Rosjanie 185
2. Komitety Obywatelskie 200
3. Strategia spalonej ziemi 209
4. Bieżeńcy 214

Rozdział VIII. Niemiecko-austriackie Królestwo Polskie 231
1. Okupacja 231
2. Krajowe i zagraniczne organizacje pomocowe 239
3. Kościół 249
4. Administracja okupacyjna 251
5. Polonizacja przestrzeni symbolicznej 257
6. Polacy wobec okupacji 265
7. Akt 5 listopada 275
8. Tymczasowa Rada Stanu – Rada Regencyjna – Rada Ministrów 289
9. Powroty 307
10. Gospodarka 312

Rozdział IX. Ku ostatecznym rozstrzygnięciom 325
1. Ober-Ost 325
2. Brześć 330
3. Pogromy na Kresach 340
4. Polacy w Rosji. Korpusy Polskie na Wschodzie 346
5. Opór 357
6. Sprawa polska 365
7. Armia Hallera 376

Rozdział X. Codzienność 383
1. Zmiany demograficzne 383
2. Zdrowie i higiena 385
3. Wojenne menu 394
4. Opał. Światło 401
5. Czarny rynek 403
6. Wojenna demoralizacja 409
7. Komunikacja społeczna. Transport 411
8. Aktywizacja kobiet 415

Zakończenie. Polski finał 419

Bibliografia 437

Indeks nazwisk 443