Wyzwania zarządzania jakością w szkołach wyższych

• Druk: Kraków, 2011
• Redakcja naukowa: Tadeusz Wawak
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Książka traktuje o możliwościach poprawy i doskonalenia jakości znajdujących się w sferze zarządzania szkołą wyższą. Misją każdej uczelni jest poszukiwanie prawdy w zmieniającej się i, jak skonstatował przed laty niemiecki filozof Jürgen Habermas, coraz bardziej nieprzejrzystej rzeczywistości. Zaproponowane rozwiązania modelowe tak ambitnego planu są różne i zależą od charakteru danej placówki oraz przyjętej przez nią strategii. Nie ma bowiem uniwersalnego lub najlepszego modelu zarządzania pozwalającego osiągnąć określoną jakość kształcenia. Należy opracować i przyjąć właściwe ujęcia, metody i odpowiednie mechanizmy jej zapewnienia w danej instytucji akademickiej. Tematykę tę podejmowało i podejmuje wiele renomowanych uczelni, planując, koordynując i nadzorując stan jakości świadczonych usług. Wypracowały one zalgorytmizowane, udokumentowane działania służące zapewnieniu oraz doskonaleniu poziomu kształcenia.

Niniejsza monografia wychodzi naprzeciw nowym nurtom i tendencjom życia akademickiego: naukowo-badawczego, dydaktycznego i kulturowego, uwzględniając kontekst otoczenia, w tym kontekst prawny, techniczno-technologiczny i społeczno-gospodarczy. Stanowi interesujące kompendium wiedzy o zagadnieniach, z jakimi mierzy się dziś lub zmierzy się w niedalekiej przyszłości szkolnictwo wyższe i poszczególne uczelnie. Jest również ciekawym materiałem informacyjno-instruktażowym dla środowiska akademickiego. Słowa uznania należą się autorom za podjęcie trudu zdiagnozowania obecnego stanu szkolnictwa wyższego na przykładzie wybranej uczelni, wydziału i instytutu, a także zaproponowanie rozwiązań doskonalących jakość kształcenia, zarówno tych stopniowych, jak i rewolucjonizujących. Praca uwzględnia założenia tak zwanej reformy bolońskiej, a ponadto eksponuje – jako jeden z warunków powodzenia misji – potrzebę zmiany kultury organizacyjnej uczelni oraz wartości wyznawanych przez ich pracowników.

Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Lisieckiej

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Redakcja: Tadeusz Wawak
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-233-8369-7
• ISBN druku: 978-83-233-3210-7
• Liczba stron: 400

Słowo wstępne  13

I. WYBRANE PROBLEMY FUNKCJONOWANIA I ROZWOJU SZKÓŁ WYŻSZYCH 17

1. Problemy dostosowania nauczania i badań naukowych w szkołach wyższych do potrzeb przedsiębiorstw przemysłowych w warunkach globalizacji  19

1.1. Wprowadzenie  19
1.2. Nowe zjawiska w procesie globalizacji działalności gospodarczej  20
1.3. Cechy współczesnego zarządzania: podstawowe czynniki osiągania przewagi konkurencyjnej przez przedsiębiorstwa w obecnych i przewidywanych warunkach prowadzenia działalności gospodarczej  29
1.4. Kierunki zmian w systemie szkolnictwa wyższego i zaplecza naukowo-badawczego w celu sprostania nowym wyzwaniom konkurencyjnym – priorytety  34
1.5. Podsumowanie  44

2. Zmiany zachowań organizacyjnych pod wpływem oczekiwań interesariuszy uczelni akademickich  49

2.1. Wprowadzenie  49
2.2. Uczelnie akademickie jako obiekt badań teorii zachowań organizacyjnych oraz teorii zarządzania publicznego  50
2.3. Specyfika zachowań organizacyjnych uczelni akademickich  55
2.4. Interesariusze uczelni akademickich i ich oczekiwania  58
2.5. Kierunki zmian zachowań organizacyjnych uczelni akademickich  60
2.6. Podsumowanie  63

3. Koncepcja projakościowej restrukturyzacji WZiKS UJ na przykładzie innowacji organizacyjnych w IEiZ  65

3.1. Opis stanu faktycznego organizacji i funkcjonowania wydziałów uniwersyteckich na wybranych przykładach  65
3.2. Analiza krytyczna obecnego stanu organizacji, relacji międzyludzkich i funkcjonowania struktur polskich uczelni na przykładzie WZiKS UJ  78
3.3. Założenia do koncepcji zmian  80
3.4. Koncepcja nowej organizacji procesu dydaktyczno-pedagogicznego  82
3.5. Innowacje w organizacji działalności naukowo-badawczej na uniwersytecie  87
3.6. Podsumowanie  94

II. KRAJOWE RAMY KWALIFIKACJI  97

4. Metodyka zastosowania Krajowych Ram Kwalifikacji dla kierunku studiów zarządzanie na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego  99

4.1. Wprowadzenie  99
4.2. Prezentacja Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ  100
4.3. Podstawy prawne dotyczące Krajowych Ram Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego  105
4.4. Efekty kształcenia  110
4.5. Pomiar efektów kształcenia  124
4.6. Program studiów na kierunku zarządzanie na WZiKS UJ  126
4.7. Podsumowanie  135

5. Przygotowanie małopolskich uczelni do wdrożenia Europejskich i Krajowych Ram Kwalifikacji – wybrane zagadnienia  137

5.1. Wstęp  137
5.2. Charakterystyka badanej zbiorowości – metodyka badania  139
5.3. Źródła wiedzy na temat ram kwalifikacji – ocena dostępności informacji w świetle badań  139
5.4. Szanse i zagrożenia związane z wdrożeniem Krajowych Ram Kwalifikacji w opinii rektorów małopolskich uczelni  140
5.5. Tworzenie programów studiów w oparciu o efekty kształcenia w małopolskich uczelniach – wyniki badań własnych  143
5.6. Europejskie i Krajowe Ramy Kwalifikacji w świetle projektu Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego  149
5.7. Analiza możliwości pozyskania zewnętrznych środków finansowych na wdrożenie ram kwalifikacji na uczelniach  149
5.8. Podsumowanie  155

III. ZARZĄDZANIE ZATRUDNIONYMI I JAKOŚCIĄ W SZKOLE WYŻSZEJ  157

6. Bariery komunikacyjne na uczelni akademickiej oraz sposoby ich pokonywania  159

6.1. Wstęp  159
6.2. Komunikowanie się – istota  159
6.3. Bariery utrudniające komunikację między ludźmi  160
6.4. Doskonalenie komunikacji  162
6.5. Proces nauczania a komunikacja  165
6.6. Pozbawianie uczelni barier komunikacyjnych  172
6.7. Podsumowanie  174

7. Zarządzanie zasobami ludzkimi w szkolnictwie wyższym według modeli doskonałości  177

7.1. Wprowadzenie  177
7.2. Dotychczasowe doświadczenia z wdrażaniem TQM na uczelniach  178
7.3. Samoocena uczelni  181
7.4. Niektóre zalecenia dotyczące procesów zarządzania zasobami ludzkimi – zgodne z założeniami TQM  182
7.5. Zalecenia dla praktyki zarządzania  203
7.6. Podsumowanie  205

8. Podstawy budowy systemu zarządzania jakością w jednostce edukacyjnej  209

8.1. Wprowadzenie  209
8.2. Przegląd podstawowych standardów zarządzania jakością w jednostkach Edukacyjnych  210
8.3. Ramy budowy modelu Systemu Zarządzania Jakością w jednostce edukacyjnej  220
8.4. Podsumowanie  226

9. Uwarunkowania wdrożenia Systemu Zarządzania Jakością opartego na wymaganiach normy PN-EN ISO 9001:2009 na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego  229

9.1. Wprowadzenie  229
9.2. Charakterystyka Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ  230
9.3. Uwarunkowania europejskie i krajowe wdrożenia Systemu Zarządzania Jakością na WZiKS  232
9.4. Uwarunkowania organizacyjne wdrożenia Systemu Zarządzania Jakością na WZiKS  235
9.5. Modele wdrożenia Systemu Zarządzania Jakością opartego na wymaganiach normy ISO 9001:2000 na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ  249
9.6. Podsumowanie  261

10. Zapewnienie jakości kształcenia na studiach wyższych – wyniki badania percepcji procesu kształcenia przez słuchaczy ostatnich lat studiów  263

10.1. Wprowadzenie  263
10.2. Metodyka badań empirycznych  264
10.3. Percepcja znaczenia kompetencji pozyskiwanych podczas studiów przez badanych  274
10.4. Opinie badanych na temat wybranych aspektów procesu kształcenia  278
10.5. Opinie badanych na temat wybranych aspektów organizacji procesu dydaktycznego  283
10.6. Podsumowanie  285

IV. WYNIKI BADAŃ EMPIRYCZNYCH JAKOŚCI KSZTAŁCENIA I JAKOŚCI ZARZĄDZANIA NA UCZELNIACH  295

11. Efekty kształcenia z perspektywy studentów kierunku zarządzanie  297

11.1. Wprowadzenie  297
11.2. Informacje o badaniach własnych  298
11.3. Wyniki przeprowadzonych badań własnych dla części ogólnej ankiety  300
11.4. Wyniki przeprowadzonych badań własnych dla drugiej oraz trzeciej części ankiety  302
11.5. Wnioski i podsumowanie  316

12. Jakość zarządzania na uczelniach w ocenie dziekanów, kanclerzy i kwestorów – wyniki badań  319

12.1. Założenia realizacji badań  319
12.2. Ocena poziomu zarządzania jakością i jakości zarządzania na wydziałach badanych uczelni w opinii dziekanów  320
12.3. Ocena poziomu jakości zarządzania w administracji w badanych szkołach wyższych w opinii kanclerzy i kwestorów  328
12.4. Podsumowanie  335

13. Wstępny, roboczy raport z I etapu badań na temat: „Projakościowa restrukturyzacja zarządzania w szkolnictwie wyższym  357

13.1. Cele I etapu realizowanych badań ankietowych  357
13.2. Sposób i zakres realizowanych badań ankietowych  358
13.3. Wyniki badań – część pierwsza kwestionariusza ankiety  359
13.4. Wyniki badań – część druga kwestionariusza ankiety  366
13.5. Podsumowanie  373

V. WIRTUALNA RZECZYWISTOŚĆ  377

14. Rola wirtualnej rzeczywistości w reklamie merytorycznej  379

14.1. Możliwości oddziaływania na potencjalnych kandydatów na studia  379
14.2. Wizualizacja III Kampusu jako reklama użyteczna  380
14.3. Główne idee wizualizacji  381
14.4. Wykonane wizualizacje  382
14.5. Podsumowanie  385

Bibliografia    387