Zarażeni dźwiękiem
- Jak sztuczna inteligencja zrewolucjonizuje przemysł muzyczny?
- Czy maszyny zastąpią twórców i artystów?
- Jak osiągnąć sukces jako twórca, artysta, menedżer i wydawca?
- Czego słuchamy i jak zmieniliśmy się jako słuchacze w ostatnich latach?
- Jak działają algorytmy i playlisty w serwisach streamingowych?
- Dlaczego Elon Musk może być ważny dla słuchaczy muzyki?
- Jak będą wyglądały wirtualne koncerty?
- Jakie są nowe podmioty na rynku muzycznym w dobie cyfryzacji?
Odpowiedzi na te i inne pytania możesz znaleźć w pierwszej w Polsce muzycznej biblii dla początkujących i zaawansowanych. Tak kompleksowej publikacji dotyczącej rynku muzycznego jeszcze nie było!
Ta wyjątkowa książka została napisana z myślą o pasjonatach muzyki przez pasjonata muzyki. Autorem jest Stanisław Trzciński, doktor nauk o kulturze i badacz Uniwersytetu SWPS, który współtworzy polski przemysł muzyczny od 30 lat.
To kompleksowy, praktyczny podręcznik opisujący zasady działania współczesnego rynku muzycznego w erze sztucznej inteligencji. Publikacja zawiera najnowsze, przeprowadzone przez autora na szeroką skalę, badania polskich konsumentów muzyki i wywiady z najważniejszymi ludźmi polskiego przemysłu muzycznego oraz rozważania o kulturze i emocjach w muzyce.
Autor, który jest kulturoznawcą i ekonomistą, sięga także do wiedzy z zakresu socjologii, antropologii, muzykologii i psychologii. Z jednej strony pisze o funkcjach emocji i mózgu, a także opisuje sposoby słuchania muzyki i uczestnictwa w koncertach, a z drugiej – zagłębia się w zagadnienia dotyczące wykorzystania muzyki w komunikacji marketingowej. Autora interesuje marketing muzyczny w reklamach i przestrzeni publicznej.
W książce opisane są zasady działania algorytmów oraz playlist muzycznych tworzonych w serwisach streamingowych, takich jak Spotify, a także na platformach takich jak TikTok i YouTube. Czytelnik znajdzie także rozważania futurologiczne z zakresu wizualnego słuchania muzyki i wykorzystania VR czy AI.
Publikacja jest odpowiedzią na zapotrzebowania współczesnego, światowego rynku muzycznego. Autor przedstawia dane dotyczące rynków w USA, Azji i Europie ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Ważnym elementem w książce jest pokazanie sektora muzycznego jako ważnego składnika gospodarki kreatywnej. Czytelnik dowie się wiele szczegółów dotyczących składowych, struktury i zasad funkcjonowania współczesnego przemysłu muzycznego w branży fonograficznej, publishingowej czy na rynku koncertowym. Autor opisuje też najważniejsze aspekty prawne dotyczące licencjonowania muzyki czy wspomagania się sztuczną inteligencją i te, dotyczące dynamicznie zmieniającego się rynku pracy artystów.
To obowiązkowa lektura dla pasjonatów muzyki, twórców, artystów, debiutantów, menedżerów i pracowników przemysłu muzycznego, naukowców i badaczy, dziennikarzy, przedsiębiorców, specjalistów na rynku reklamy, marketingu i handlu. To pierwszy w Europie Centralnej podręcznik akademicki o rynku muzycznym dla studentów wydziałów humanistycznych: kulturoznawstwo, socjologia, antropologia, ekonomia, muzykologia, psychologia.
Czytelnicy znajdą też w ramach publikacji kody QR, które umożliwią zapoznanie się z wybranymi badaniami i odsłuch muzyki dobranej przez autora książki. Tym samym otrzymujemy kolejną część vol. 12 – niewydawanej od 11 lat – kultowej serii kompilacji muzycznych Stanisława Trzcińskiego „Pozytywne Wibracje” (ponad 300 utworów i ponad 24 godziny muzyki), a także specjalną playlistę z utworami towarzyszącymi lekturze poszczególnych rozdziałów „Zarażonych dźwiękiem”.
Zachęcamy do zapoznania się z filmem:
Trzeba sporej odwagi, by skupić wysiłek analityczny na zjawiskach takich jak wykorzystanie sztucznej inteligencji w muzyce, co jeszcze nie zostało poddane poważnej systematyzacji także w skali globalnej i nikt jeszcze nie wie, jakie mogą być tego skutki w tworzeniu muzyki i – szerzej – kształtowaniu się kultury muzycznej. Trzciński to ryzyko podjął [...]
Prof. UW, dr hab. Mirosław Pęczak,
Kierownik Zakładu Interdyscyplinarnych Badań nad Kulturą na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego
Podziękowania 11
Rozdział 1. Wprowadzenie 15
1.1. Przedmowa 15
Powiedz mi, czego słuchasz, a powiem ci, kim jesteś 15
Bo w życiu początkującego naukowca trzeba mieć szczęście 18
Jakie tematy tak bardzo mnie zainteresowały? 19
Dlaczego o tym piszę w przedmowie? 23
Badania, badania i jeszcze raz badania 27
Kim są nanosłuchacze? 28
Dwie wiadomości 29
Zarażeni dźwiękiem? 32
Życzę samych pozytywnych wrażeń podczas lektury 33
1.2. Wstęp 33
1.3. Dotychczasowy stan badań 41
1.4. Trzy obszary badawcze 45
1.5. Etapy procedury badawczej 51
1.6. Metody badawcze 52
1.6.1. Odbiorcy muzyki 53
1.6.2. Podmioty na rynku muzycznym 56
1.7. Struktura książki 57
Rozdział 2. Przemiany odbioru muzyki w XX i XXI wieku 63
2.1. Pierwsza rewolucja w odbiorze muzyki – fonografia i radio 63
2.2. Druga rewolucja w odbiorze muzyki – smartfon i streaming 67
2.3. Aktywny i bierny kontakt człowieka z muzykąłczesnym świecie 69
2.4. Globalizacja i międzykulturowe przenikanie muzyki 73
Rozdział 3. Przestrzenie odbioru muzyki 77
3.1. Główne perspektywy tworzenia typologii odbiorców muzyki od drugiej połowy XIX wieku 77
3.2. Sposoby słuchania i preferencje muzyczne 84
3.3. Polscy odbiorcy muzyki w badaniach zwyczajów słuchaczy i preferencji muzycznych 89
3.4. Miniaturyzacja doświadczenia odbioru muzyki i nanosłuchanie 110
3.5. Powrót winyli i kaset. Zjawiska audiofilizmu i technofilii 118
Rozdział 4. Marketing muzyczny 124
4.1. Muzyka w komunikacji marketingowej. Przegląd literatury i rozważania semantyczne 125
4.2. Wykorzystanie organizacji wydarzeń muzycznych w kampaniach reklamowych i sponsoringowych 129
4.3. Muzyka w reklamach telewizyjnych, internetowych, kinowych i radiowych 134
4.4. Audiomarketing – muzyka w przestrzeni publicznej, obiektach handlowych, gastronomicznych i działalności e-commerce 140
4.5. Trackvertising oraz artyści-marki 158
4.6. Streaming i nośniki fizyczne w obszarze public relations 160
4.7. Polityka i samorząd a komunikacja z wykorzystaniem muzyki 163
Rozdział 5. Playlista i algorytm jako filary cyfrowej dystrybucji muzyki 173
5.1. Playlista 173
5.2. Algorytm 178
5.3. Koncerty w cyberprzestrzeni 184
Rozdział 6. Organizacja i finansowanie produkcji oraz dystrybucji muzyki 187
6.1. Rynek muzyczny jako sektor gospodarki kreatywnej 187
6.2. Podstawowe branże przemysłu muzycznego 202
6.2.1. Branża fonograficzna 218
6.2.2. Branża publishingowa 222
6.2.3. Branża koncertowa 224
6.3. Zmieniające się modele biznesowe branży fonograficznej. Produkcja i dystrybucja muzyki 227
6.4. Nowe podmioty i zmieniająca się organizacja branży fonograficznej 247
6.5. Wpływ technologii i nowych podmiotów na rynku muzycznym na politykę cenową i rynek pracy twórców.254
Rozdział 7. Jak sztuczna inteligencja zrewolucjonizuje przemysł muzyczny? 262
7.1. Początki sztucznej inteligencji w muzyce 263
7.2. Subiektywny przegląd najciekawszych aplikacji i systemów 265
7.3. Komponowanie muzyki przez sztuczną inteligencję – szanse i zagrożenia 272
7.4. Co łączy sztuczną inteligencję z doświadczeniami firmy Muzak? 278
7.5. Sieci neuronowe w służbie największych graczy w przemyśle muzycznym 280
7.6. Ludzkość stać na znacznie więcej 286
Rozdział 8. Prezentacja wyników badania jakościowego – ankietowego: Kontakt z muzyką studentów kulturoznawstwa Uniwersytetu SWPS 291
8.1. Metody badawcze 293
8.2. Opis badanej grupy i rekrutacji 296
8.3. Szczegółowa prezentacja wyników 300
8.4. Podsumowanie wyników badania 311
8.5. Analiza typologii odbiorców muzyki 313
Rozdział 9. Prezentacja wyników badania jakościowego – etnograficznego: Konsumenci muzyki w Polsce 315
9.1. Metody badawcze 315
9.2. Opis badanej grupy i rekrutacji 319
9.3. Szczegółowa prezentacja wyników – dziewięć person 321
9.3.1. Pasjonat 324
9.3.2. Bierny słuchacz 337
9.3.3. Aspiracyjny koneser 341
9.3.4. Fan z fandomu 348
9.3.5. Słuchacz hitów 351
9.3.6. Zapatrzony w przeszłość 356
9.3.7. Fan jednego zespołu 359
9.3.8. Fanatyk festiwali 361
9.3.9. Zrezygnowana matka 364
9.4. Podsumowanie wyników badania 371
9.4.1. Cechy charakterystyczne dziewięciu person 371
9.4.2. Wybory muzyczne 377
9.4.3. Strategia słuchania muzyki. Deklaracje a rzeczywistość 378
Ulubiona nie znaczy najczęściej słuchana. Cztery powody, które komunikują badani 379
Słuchanie przez funkcje, a nie gatunki. Dziewięć funkcji wynikających z analizy badania 381
9.4.4. Analiza źródeł muzyki 386
9.4.5. Uczestnictwo w wydarzeniach muzycznych 393
Koncert jako wydarzenie muzyczne 394
Koncert jako wydarzenie społeczne 394
9.4.6. Muzyka w reklamie 397
Wybrane cytaty z tego obszaru badawczego 398
9.4.7. Muzyka w przestrzeni publicznej 400
Wybrane cytaty z tego obszaru badawczego 400
9.4.8. Wpływ nowych technologii na odbiorców muzyki 403
9.4.9. Młodzi konsumenci 404
9.5. Rozważania na temat typologii odbiorców muzyki po badaniu 407
Rozdział 10. Prezentacja wyników badania ilościowego: Konsumenci muzyki w Polsce 409
10.1. Metody badawcze 409
10.2. Opis badanej grupy i rekrutacji 411
10.3. Szczegółowa prezentacja wyników 414
10.3.1. Rola muzyki w życiu 414
10.3.2. Sposoby słuchania muzyki 426
10.3.3. Urządzenia do słuchania muzyki 430
10.3.4. Preferencje muzyczne – odpowiedzi spontaniczne 439
10.3.5. Preferencje muzyczne – wspomagane listą gatunków 444
10.3.6. Wydatki na słuchanie muzyki 458
10.3.7. Słuchanie muzyki z płyt winylowych 461
10.3.8. Słuchanie muzyki z kaset magnetofonowych 464
10.3.9. Uczestnictwo w stacjonarnych i zdalnych wydarzeniach muzycznych 467
10.3.10. Postawy dotyczące muzyki ośmiu person 478
10.3.11. Marketing muzyczny. Muzyka w reklamach, audiomarketing, trackvertising i sponsoring ulubionych artystów 484
10.4. Podsumowanie wyników badania 497
10.4.1. Znaczenie muzyki w życiu badanych 497
10.4.2. Preferencje muzyczne Polaków 498
10.4.3. Sposoby słuchania muzyki, źródła i urządzenia 499
10.4.4. Wydatki na treści muzyczne 500
10.4.5. Wydarzenia muzyczne 500
10.4.6. Persony 501
10.4.7. Marketing muzyczny 502
10.5. Analiza typologii odbiorców muzyki po badaniu 503
Rozdział 11. Prezentacja wyników badania jakościowego: Kondycja biznesu muzycznego w Polsce 505
11.1. Metody badawcze 505
11.2. Opis badanej grupy i rekrutacji rozmówców 507
11.3. Szczegółowa prezentacja wyników 510
Hubert Augustyniak – Radiospacja/Warner Music Poland 510
Marcin Bąkiewicz – Antyradio/Eurozet 513
Miłosz Bembinow – kompozytor, dyrygent i pedagog/ZAiKS 517
Bartłomiej Chaciński – dziennikarz muzyczny/tygodnik „Polityka” 521
Nawojka Chałupińska – Tidal Polska 525
Joanna Comberska – Eventim Polska 528
Jan Ejsmont – e-muzyka i Going/Empik S.A. 532
Andrzej Giza – Stowarzyszenie im. Ludwiga van Beethovena 535
Marcin Tytus Grabski – Asfalt Records 539
Tomik Grewiński – Kayax i Kayax Production & Publishing 542
Julita Janicka – menedżerka Andrzeja Piaska Piasecznego/Impres JOT 546
Robert Kaleta – Universitatis Varsoviensis/Palladium, Hybrydy, Proxima 549
Michał Kornacki – IMS S.A. 551
Agnieszka Kulczycka – Sirens 555
Grzegorz Kurant – Live Nation Polska 558
Maciej Kutak – Universal Music Polska 560
Anna Laskowska – Sony Music Publishing Poland 563
Wojciech Nowak – Filharmonia Narodowa w Warszawie 567
Tomasz Organek – artysta 570
Dionizy Wincenty Płaczkowski – śpiewak operowy 574
Wojciech Urbański – producent muzyczny/Dyspensa Records 577
Krzysztof Wawrzyniak – Good Taste Production 581
Marek Włodarczyk – Independent Digital 584
Maciej Woć – Sony Music Entertainment Polska 588
Sławomir Wrzask – menedżer Marcin Wasilewski Trio/Golden Mine 590
Maciej Zieliński – kompozytor muzyki filmowej/Soundflower 595
11.4. Podsumowanie wyników badań 598
11.4.1. Zmiany i nowe podmioty na rynku muzycznym – dystrybucja i produkcja 598
11.4.2. Nowe wyzwania w promocji muzyki 607
11.4.3. Nowe sposoby finansowania rynku muzycznego 610
11.4.4. Pozyskiwanie informacji o odbiorcach muzyki 611
11.4.5. Pandemia a polski rynek muzyczny 612
11.4.6. Ocena jedności środowiska biznesowego i artystycznego 617
11.5. Rozważania na temat typologii odbiorców muzyki w ramach badania 619
Rozdział 12. Analiza i podsumowanie wyników badań własnych 623
12.1. Stopniowanie zaangażowania nanosłuchaczy 623
12.2. Dynamiczny model typologii konsumentów muzyki 628
12.3. Typologia zaangażowania konsumentów muzyki w Polsce 634
12.4. Nowa struktura przemysłu muzycznego w dobie cyfryzacji 647
Zakończenie 651
Posłowie. Suplement. Miszmasz 667
Muzyka mózgu (ciąg dalszy) 668
Muzyka na wojnie 670
Recepta na playlistę miłosną 671
Guilty pleasures 672
Ile jest gatunków muzycznych na świecie i kto pomógł Spotify zarazić nas dźwiękiem? 672
Zarażanie dźwiękiem przez big tech (perspektywa antropologiczna) 676
Najważniejszy jest groove 681
Twórcy vs. sztuczna inteligencja 683
Młodzi vs. starzy 684
Jeszcze muzyka czy już hałas? 684
Megaceremoniały i subświaty 686
Artyści-marki w Polsce (suplement) 687
Wielki boom na klasykę 689
Czego słuchają psychopaci? 691
Muzyka w wirtualnym świecie gier i metawersum 691
Epoka muzyki kompilowanej 692
Zombie culture 694
Kolejne obszary badawcze, które mnie interesują 696
Schemat amerykańskiego przemysłu muzycznego 697
Muzyka a sztuki wizualne 699
Rady doświadczonego kolegi 702
Zamiast kropki. Ostatni przegląd newsów 705
Ciekawe cytaty o sztucznej inteligencji i muzyce 716
Kolejne zagrożenia dotyczące AI w przemyśle muzycznym 735
Prawo autorskie i licencjonowanie (suplement) 740
O coraz droższych biletach na koncerty raz jeszcze 747
Trudne życie artysty 749
Na koniec prezenty dla czytelników 751
Załączniki 757
Załącznik 1 Kontakt z muzyką studentów Uniwersytetu SWPS w Warszawie (jakościowe badanie ankietowe) – ankieta 757
Załącznik 2 Badanie studentów Uniwersytetu SWPS w Warszawie – wybrane cytaty z esejów autobiograficznych 761
Załącznik 3 Konsumenci muzyki w Polsce (badanie jakościowe – etnograficzne) – scenariusz pogłębionych wywiadów IDI 807
Załącznik 4 Konsumenci muzyki w Polsce (badanie ilościowe CAWI) – kwestionariusz 814
Załącznik 5 Nota metodologiczna do badania CAWI 835
Załącznik 6 Kondycja biznesu muzycznego w Polsce – scenariusz indywidualnego wywiadu pogłębionego IDI 839
Spis rycin 841
Spis tabel 847
Bibliografia 849
O autorze 895
Indeks 897
