Zmierzch Europy

• Druk: 2020
• Autor: Jerzy Kleer
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Czy i na ile poszczególne kontynenty oraz pewne ich regiony, mają trwałe i niezmienne miejsce w dynamizowaniu zmian zachodzących w świecie, a na ile ich rola w pewnych okresach ulega mniejszej lub większej marginalizacji?

Pojęcie zmierzchu może dotyczyć różnych zdarzeń. Mówimy o zmierzchu dnia, zmierzchowej fazie życia, zmierzchu systemu społecznego czy politycznego, wreszcie o zmierzchu takiej czy innej ideologii. Ale, czy pojęcie zmierzchu można odnieść do takiej kategorii pojęciowej i rzeczywistej, jaką jest kontynent? Zmierzch w tym kontekście nie może i nie oznacza zanikającego czy malejącego fizycznie kontynentu. To zmniejszające się znaczenie Europy. Odnosić się ono może zarówno do jej potencjału ludzkiego, ekonomicznego, kulturowego, jak i politycznego, w stosunku czy w porównaniu do pozostałych części świata.
Ze wstępu Autora


Książka stanowi fascynujące dzieło, w którym analizowane są zagrożenia dla rozwoju Europy. Autor kreśli ostrzegawczą wizję Europy niezdolnej do reakcji na powoli postępujące zagrożenia, co prowadzi do problemów w sferze gospodarczej, politycznej i społecznej. To wnikliwa analiza szans i barier przyszłego rozwoju. Autor identyfikuje i analizuje pięciokąt zagrożeń obejmujący elementy takie jak: globalizacja i przesilenia cywilizacyjne, depopulacja, podział Europy, wielość zróżnicowanych państw, ocieplenie klimatu i niszczenie środowiska. Zarazem formułuje pewne rekomendacje ukierunkowane na możliwości eliminowania tych zagrożeń. Dzieło Prof. Jerzego Kleera to ważna i potrzebna lektura, która powinna być obowiązkowa dla wszystkich głównych aktorów życia społeczno-gospodarczego, zwłaszcza dla polityków, parlamentarzystów i głównych regulatorów gospodarki.
Z recenzji prof. Elżbiety Mączyńskiej

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-21164-6
• ISBN druku: 978-83-01-21162-2
• Liczba stron: 208

WSTĘP    9
ROZDZIAŁ 1. Nierównomierność jako uniwersalna prawidłowość rozwoju  13
	1.1. Nierównomierny rozwój społeczno-ekonomiczny    13
	1.2. System kulturowy  14
	1.3. Główne składniki różnicujące świat  15
	1.4. Warunki przyrodniczo-geograficzne  16
	1.5. Czynniki ekonomiczno-społeczne i techniczno-innowacyjne  19
	1.6. Wzrost populacji jako składnik rozwoju i różnicowania świata 22
	1.7. Przemoc jako czynnik różnicowania społeczeństw i państw  27
	1.8. Komentarz końcowy     33
CZĘŚĆ I 35
EKSPANSJA EUROPY 35
ROZDZIAŁ 2. Główne składniki charakteryzujące (nie)ciągłość w kształtowaniu społeczeństw oraz państwa 39
	2.1. Uwagi ogólne   39
ROZDZIAŁ 3. Świat zewnętrzny i pasja jego poznania oraz dążenie do jego podbicia   43
	3.1. Źródła i przyczyny poznawania świata oraz chęci jego podbicia  43
	3.2. Elity władzy, dominacja elit religijnych, a także zdobywców ekonomicznych. Zmieniający się charakter elit politycznych  44
	3.3. Modele jednoczenia Europy  45
ROZDZIAŁ 4. Główne składniki nowoczesnej Europy  47
	4.1. Rewolucja oświeceniowa  47
	4.2. Wojny chłopskie i wojny religijne  48
	4.3. Początki rewolucji przemysłowej   50
	4.4. Powstawanie państw suwerennych   52
	4.5. Skąd się wzięła kategoria państwa suwerenno-narodowego?  53
	4.6. Rozwój Europy poprzez wojny     55
	4.7. Zmiana oblicza Europy  57
	4.8. Mechanizmy ekspansji   59
		4.8.1. Gospodarka rynkowa  59
		4.8.2. Zróżnicowany charakter ekspansji państw europejskich  61
		4.8.3. Miasta jako ośrodki ekspansji ekonomicznej    62
		4.8.4. Infrastruktura twarda i miękka   63
		4.8.5. Ekspansja kulturowa   69
		4.8.6. Konsekwencje rewolucji przemysłowej   70
ROZDZIAŁ 5. Różnicowanie Europy jako jedna z form jej słabości   71
	5.1. Zarys ogólnych przyczyn różnicujących Europę   71
	5.2. Podsumowanie  74
CZĘŚĆ II 75
EPOKA PRZEŁOMU 75
ROZDZIAŁ 6. Skutki pierwszej wojny światowej     79
	6.1.  Rozpad mocarstw w Europie Środkowo-Wschodniej oraz pojawienie się nowych państw   79
	6.2. Nowe eksperymenty systemowe    80
	6.3. Postęp techniczny i edukacyjny w okresie międzywojennym    84
ROZDZIAŁ 7. Skutki drugiej wojny światowej     86
	7.1. Uwagi ogólne     86
	7.2. Rywalizacja między Związkiem Radzieckim a USA i ich konsekwencje światowe  87
	7.3. Trzy kwestie zasługujące na komentarz     90
	7.4. Przesilenia cywilizacyjne i ich skutki ogólne  96
CZĘŚĆ III 101
EUROPA WSPÓŁCZESNA 101
ROZDZIAŁ 8. Zmniejszający się potencjał ludnościowy  105
	8.1. Uwagi wstępne  105
	8.2. Problem ludnościowy w Europie   109
ROZDZIAŁ 9. Potencjał ekonomiczno-technologiczny Europy 113
	9.1. Uwagi ogólne    113
	9.2. Zróżnicowanie Europy   115
ROZDZIAŁ 10. Europa kontynentem wzrastającej liczby państw  123
	10.1. Wzrost liczby państw jako efekt wojen światowych   123
	10.2. Fazy powstawania państw  126
ROZDZIAŁ 11. Unia Europejska    133
	11.1. Przyczyny wyodrębnienia Unii Europejskiej    133
	11.2. Podziały w Unii Europejskiej   135
ROZDZIAŁ 12. Pozostałe państwa Europy    142
	12.1. Uwagi wstępne  142
	12.2. Państwa europejskie poza Unią Europejską    143
ROZDZIAŁ 13. Systemy kulturowe i ich znaczenie w rozwoju  148
	13.1. Wpływ systemu kulturowego na różnicowanie państw  148
	13.2. Język  149
	13.3. Tradycja  151
	13.4. Historia   156
	13.5. Religia  158
	13.6. Stosunek społeczeństwa do państwa i państwa do społeczeństwa  162
ROZDZIAŁ 14. Rozwój Europy poprzez wojny 167
	14.1. Ujęcie ogólne  167
	14.2. Charakterystyka wojen 168
CZĘŚĆ IV 173
WYZWANIA DLA EUROPY 173
ROZDZIAŁ 15. Wyzwania, przed jakimi stoi Europa  177
	15.1.  Wyzwania wynikające ze zróżnicowania państw europejskich 177
	15.2. Europa podzielona   180
ROZDZIAŁ 16. Europa pełna deficytów  185
	16.1. Problemy związane z depopulacją 185
	16.2. Deficyt dobrych i skutecznych elit, głównie o charakterze politycznym 187
	16.3. Deficyty w systemach edukacyjnych oraz ich wpływ na defi cyt elit władzy 188
	16.4. Unia Europejska: ograniczone zdolności współpracy, między zrzeszonymi w niej państwami 190
	16.5. Deficyt dóbr publicznych   191
	16.6. Zagrożenia wynikające z ograniczonej ochrony środowiska i niedostatecznej walki z ociepleniem klimatu  200
ROZDZIAŁ 17. Czy Europa skazana jest na marginalizację? 203
LITERATURA  209
INDEKS  213