Edmund Husserl

(1859–1938); filozof niemiecki, jeden z najwybitniejszych myślicieli XX wieku, uczeń F. Brentana; od 1901 roku profesor uniwersytetu w Getyndze, w latach 1916–1928 — we Fryburgu Bryzgowijskim; twórca fenomenologii.

Początkowo zajmował się filozofią matematyki, głównie problematyką filozoficznych podstaw logiki. Dokonał ostrej krytyki psychologizmu w logice i wysunął ideę logicznej syntaksy (składnia logiczna). W późniejszym okresie (1901–1913) rozszerzył zakres badań na teorię poznania (zwłaszcza doświadczenia) i sformułował koncepcję filozofii fenomenologicznej jako opisowo-ejdetycznej nauki o czystych przeżyciach, zakładającej pozaczasowe istnienie przedmiotów idealnych, będących wytworami tzw. intencjonalnych aktów „czystej” świadomości (idealizm transcendentalny). Głosił hasło „powrotu do rzeczy”, tj. dotarcia do ich istoty w „bezpośredniej naoczności”, metodą tzw. redukcji fenomenologicznej w postaci redukcji ejdetycznej i transcendentalnej, polegających na oglądzie istot, nie zaś rozpatrywaniu faktów oraz na „zawieszeniu” naturalnego przeświadczenia o istnieniu świata realnego („intencjonalnego odpowiednika poznania”). Filozofia Husserla wywarła wpływ na wszystkie kierunki filozoficzne XX wieku, a także na metody badawcze nauk o kulturze.

Główne prace autora: Logische Untersuchungen (t. 1–2 1900–1901), Idea fenomenologii (1907, wyd. pol. 1990), Filozofia jako ścisła nauka (1911, wyd. pol. 1992), Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii (1913, wyd. pol. 1967–1974), Formale und transzendentale Logik (1929), Medytacje kartezjańskie (1931, wyd. pol. 1982).