FAKE-STOP! TYLKO WIARYGODNE ŹRÓDŁA WIEDZY
Nasza akcja FAKE-STOP to materiały edukacyjne w różnych, ciekawych formach!
Znajdziecie tu moc porad: jak poruszać się w gąszczu informacji, weryfikować źródła i demaskować pseudonaukowe treści?
Do współpracy zaprosiliśmy ekspertów, którzy dzielą się swoim doświadczeniem i wiedzą na temat tego, gdzie szukać wartościowych materiałów oraz jak ustrzec się przed pułapką fake newsów.
Zachęcamy do śledzenia tej strony oraz naszego profilu na FB: PWN Nauka.
OKIEM EKSPERTA
__________________________________________________________
• Czy AI nauczy się kłamać szybciej niż człowiek?”
Obejrzyj godzinny webinar, w którym nasz ekspert z NASK PIB, dr Klaudia Rosińska porusza zagadnienia związane ze sposobami dezinformacji oraz potencjałem sztucznej inteligencji w tym obszarze.
Rozmawialiśmy o tym, czym jest uczenie maszynowe oraz jak czaty wspomagane mogą przyczyniać się do szerzenia dezinformacji. Wyjaśniliśmy i opowiedzieliśmy również o niezwykle istotnych dla nauki i uczenia się tematach takich jak np. czym jest technologia deepfake i na czym polegają halucynacje AI.
• Badanie „Postawy Polaków wobec cyberbezpieczeństwa 2023”
Czy czujemy się bezpiecznie i czy potrafimy zabezpieczać się w naszej cyfrowej codzienności? Zobacz, jakie wnioski wynikły z badania przeprowadzonego na ten temat przez Warszawski Instytut Bankowości wraz z NASK w czerwcu 2023 r.
• O szkodliwości fake newsów w obszarze zdrowia – posłuchaj Podcastu Lekarza Praktyka pt. „Medycyna kontra wirus fake newsów”
Zachęcamy do wysłuchania podcastu o szkodliwości fake newsów w obszarze zdrowia. Prof. Tomasz Sobierajski, socjolog, metodolog, wakcynolog społeczny, badacz socjomedyczny, trener komunikacji interpersonalnej i medycznej, socjourbanista, ewaluator, wykładowca akademicki, profesor Uniwersytetu Warszawskiego opowiada o tym, czy komunikacja między lekarzem a pacjentem ma szansę stać się jednym ze sposobów walki z dezinformacją w obszarze zdrowia.
• Jak żyć wśród fake newsów – posłuchaj reportażu PWN autorstwa Gabi Darmetko
Zapraszamy do wysłuchania reportażu o współczesnej, wirtualnej rzeczywistości i o tym, jak w niej funkcjonują autorzy, naukowcy, a także wydawnictwa naukowe, takie jak PWN. Materiał przygotowała Gabi Darmetko, dziennikarka Radia 3/5/7 oraz autorka podcastu „Szalony Świat”.
• Jak dezinformacja energetyczna wpływa na nasze poczucie bezpieczeństwa w zimie?
Nadchodzi zima, a pierwsze opady śniegu już za nami. Codziennie spotykamy się z różnorodnymi wiadomościami na temat pogody i ogrzewania. Zastanawiamy się, czy i jak przetrwamy te zimowe miesiące.
W związku z wszystkimi tymi obawami wspólnie z Katarzyną Furman, Specjalistką ds. komuikacji NASK-PIB zapraszamy do lektury krótkiego tekstu, o tym jak czytać i badać wszelkie newsy związane z energetyką oraz jak radzić sobie z emocjami, które temu towarzyszą.
• Sztuka dyskusji w świecie dezinformacji – jak rozmawiać publicznie, z najbliższymi, a także z rodziną na kontrowersyjne i trudne tematy
Jeśli chciałbyś zapoznać się z tajnikami sztuki dyskusji i dowiedzieć się, jak rozmawiać z poszanowaniem swojego rozmówcy, a jednocześnie rzeczowo i jasno przedstawić swoje racje, to zapraszamy do lektury.
Artykuł przygotowaliśmy wspólnie z dr Pawłem Jedynakiem, członkiem Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki.
• Autodiagnoza – jak sam sobie możesz pomóc w rozwijaniu własnej krytycznej postawy w świecie mediów?
Wspólnie z mgr Michałem Pietruszewskim, Pełnomocnikiem ds. popularyzacji nauki z Krajowej Reprezentacji Doktorantów opowiadamy, jak ważna w przyjmowaniu wszelkich treści jest umiejętność przeprowadzenia własnej autorefleksji. W czym może nam ona pomóc i dlaczego jest tak kluczowa w dziennikarskim i internetowym świecie? Odpowiedzi zawarliśmy w formie dwóch prostych historii – o miłośniku jabłek oraz o zagorzałej pasjonatce wyścigów konnych i jej końskim faworycie. Zapraszamy do lektury!
• Kształtowanie kompetencji informacyjnych – obejrzyj webinar dla bibliotekarzy
Bibliotekarze i bibliotekarki mają wyjątkową misję popularyzacji wiedzy, także na temat identyfikowania dezinformacji. Zapraszamy do obejrzenia nagrania webinaru adresowanego do pracowników bibliotek, dotyczącego dobrych praktyk i technik wspierania czytelników w krytycznej analizie źródeł. Dr Klaudia Rosińska wskazała w nim sposoby udziału bibliotekarzy w kształtowaniu kompetencji informacyjnych własnych oraz czytelników.
• Jak szybko i skutecznie identyfikować fake newsy?
Wspólnie z dr Klaudią Rosińską, autorką książki: „Fake news. Geneza, istota i przeciwdziałanie” przygotowaliśmy zestaw podstawowych informacji niezbędnych do świadomego odbioru komunikatów w mediach. Szczególnie zachęcamy do pobrania i do codziennego korzystania z dołączonych do artykułu materiałów: „10 kroków jak rozpoznać fake newsa”, "Jak sprawdzić czy zdjęcie jest prawdziwe" oraz „Jak sprawdzić, czy zdjęcie jest fotomontażem”
POLECAMY LEKTURY
CZYTELNIA
__________________________________________________________
• Liczby, które kłamią. Kłamstwo dla początkujących
Liczby potrafią nieźle namieszać nam w głowach. Często coś, co wydaje się oczywiste, w istocie takie nie jest. Dlaczego nie warto od razu zakładać istnienia zależności przyczynowej? Jak średnia może nas zmylić? Kiedy 50% nie oznacza 50%? Zachęcamy do lektury fragmentu arcyciekawej książki Hugh Barkera: Liczby, które kłamią. O nadużywaniu oraz przekręcaniu matematyki i statystyki!
• Nowy numer PWN Nauka
Zapraszamy do lektury najnowszego wydania e-czasopisma PWN Nauka – ten numer poświęcony jest projektowi FAKE-STOP. Znajdą w nim Państwo artykuły ekspertów: dr Klaudia Rosińska wyjaśnia, dlaczego tak łatwo ulegamy dezinformacji i jak możemy się przed nią bronić; Adam Majchrzak ze Stowarzyszenia DEMAGOG pisze o tym, jak dzięki fact-checkingowi wygrać wojnę z pseudonauką; a dr Piotr Kościński demaskuje rosyjskie fake newsy przeciwko Polsce.
• Wstyd wobec internetu
Jak Cię widzą, tak Cię piszą? W internecie równie trafna może być maksyma: Jak piszesz, tak Cię widzą. O tym, jak wstyd wpływa na kształtowanie opinii o nas w sieci. O błędzie atrybucji, który rządzi internetowym hejtem. A także o tym, jak wyjść z twarzą, gdy zdarzy nam się niefortunny wpis na Twitterze, przeczytacie we fragmencie znakomitej książki: Filozofia kontra świat. Moralny wymiar sensacji autorstwa Davida Edmondsa (PWN, 2020).
ZOBACZ TAKŻE
__________________________________________________________
• Top 5 książek, które nauczą cię rozpoznać fake newsy i pseudonaukowe treści
Jak być świadomym zagrożeń związanych z pseudonauką i fake newsami, weryfikować źródła, szukać tych wiarygodnych i korzystać z naukowo udowodnionych metod i faktów? Jak uniknąć wprowadzenia w błąd i podejmowania niewłaściwych decyzji? Oto kilka książek, które Ci w tym pomogą!
• Jak walczyć z fake newsami?
Fake newsów nie uda nam się w pełni usunąć z naszego życia, ale warto wiedzieć, że nikt z nas nie jest bezbronny i może aktywnie przeciwdziałać dezinformacji. Co możesz zrobić sam? Dowiesz się z animacji przygotowanej wspólnie z Facetami w Kitlach. Koniecznie obejrzyj!
• 101 mitów dietetycznych – dezinformacja w dietetyce, rozmowa z Katarzyną Błażejewską-Stuhr w podcaście Faceci w Kitlach
Świat zdrowego odżywiania przepełniony jest wieloma sprzecznymi informacjami. Jaką dietę wybrać, jakie decyzje żywieniowe podejmować i co właściwie jeść? O tym wszystkim opowiada Katarzyna Błażejewska-Stuhr – dietetyczka kliniczna i psychodietetyczka - w podcaście, który zorganizowaliśmy wspólnie z Facetami w Kitlach.
• Akcja Fake-Stop w radiowej Czwórce
Wspólnie z Piotrem Firanem – dziennikarzem Polskiego Radia – w Czacie Czwórki rozprawialiśmy o tym, jak skutecznie działać w świecie dezinformacji, na co przede wszystkim zwracać uwagę i jak zapobiegać rozprzestrzenianiu się fake newsów. A jeśli chcecie się dowiedzieć, co ma do fake newsów brukselka i kapusta, to serdecznie zapraszamy do odsłuchania nagrania - 13 min. 11 sek. Cieszymy się, że możemy tę wiedzę o przeciwdziałaniu dezinformacji nieść dalej w świat.