Dzieje kultury europejskiej
Książka jest syntezą dziejów kultury europejskiej od prehistorii do końca epoki starożytnej. Jest autorską propozycją interpretacji procesów i faktów opartą m.in. na rzadkich źródłach dotyczących etymologii nazwy Europa, historii takich europejskich pojęć jak kultura i cywilizacja. Czytelnik pozna nieznane oblicze kultury europejskiej, nie tylko jej oczywistej wielkości, ale i jej ciemniejsze strony, jak niszczycielska rola Imperium Rzymskiego wobec podbijanych ludów i ich kultur.
Książka:
- definiuje charakter kultury europejskiej,
- zawiera obszerną hipotezę etymologii nazwy Europa, ale także pojęć kultura i cywilizacja,
- zawiera krótką historię historiografii kultury europejskiej (pierwszy tak pełny zarys w Polsce),
- uwzględnia te elementy kultur mezopotamskich, fenickiej, egipskiej, żydowskiej, które wywarły dostrzegalny wpływ na kontynent europejski;
- opisuje pierwsze struktury miast, pisane prawa ustanawiane przez władców mezopotamskich, toposy literackie, niektóre formy sztuki i architektury itd.;
- - zawiera najważniejsze informacje o Grecji i Rzymie (kulturach będących fundamentem kultury europejskiej).
W serii ukażą się m.in.:
- Dzieje kultury europejskiej. Średniowiecze
- Dzieje kultury europejskiej. Renesans
- Dzieje kultury europejskiej. Barok – oświecenie
Impulsem, który zapoczątkował powstanie tej książki, była wizyta w Muzeum Narodowym w Poznaniu, gdzie zwrócił moją uwagę obraz Bernardo Strozziego Porwanie Europy (Il ratto di Europa, 1630–44). Zastanowiło mnie wówczas, w jaki sposób imię fenickiej królewny, porwanej na Kretę przez Zeusa przeistoczonego w byka, mogło się stać eponimem całego kontynentu. Nie dostrzegłem w tej mitologicznej opowieści niczego, co tłumaczyłoby to z punktu widzenia językowego. Przekonującego wyjaśnienia nie znalazłem również w licznych pracach poświęconym historii Europy, w których ta antyczna legenda jest zwykle przytaczana już we wstępie. Długie i niełatwe poszukiwanie rzeczywistego, a nie baśniowego pochodzenia nazwy Europa, prześledzenie, jak przez stulecia trafiała i była przyjmowana w poszczególnych językach europejskich, pozwoliło mi na postawienie hipotezy racjonalniejszej niż mit. Równocześnie dało symboliczny skrót historii Europy w ujęciu lingwistycznym. Konsekwencją tego stała się myśl, by to rozwinąć, pisząc już pełniejsze jej dzieje.
Od autora,
Str126-129 od Dzieje_kultury_europejskiej.pdf(pdf)
73 KB
Wojciech Lipoński
Wojciech Lipoński (ur. 1942), anglista i historyk sportu; pracownik naukowy (od 1973), profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (od 1991) oraz Uniwersytetu Szczecińskiego (2014–2018); członek prezydium Komitetu Neofilologicznego Polskiej Akademii Nauk (1999–2002). Autor 19 książek, m.in.: Narodziny cywilizacji Wysp Brytyjskich (2017, wyd. 4), Landmarks in British History and Culture (2016, wyd. 2), Historia sportu (2012; nagrodzona Złotym Wawrzynem Olimpijskim PKOl.). Pod auspicjami UNESCO ukazała się jego Encyklopedia sportów świata (2001; wyd. ang. 2003 i franc. 2005). Laureat nagrody Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w 2006 roku za Dzieje kultury brytyjskiej (2003). W 2013 roku wykładem Kultura europejska a historiografa zachodnia ignorująca Europę na wschód od Łaby – wygłoszonym w Collegium Europaeum w Gnieźnie (druk w cyklu Opuscula Gnesnensia, 2014) – zapoczątkował badania nad dziejami kultury europejskiej, rozwijając je serią wykładów Identity of European Culture na Uniwersytecie Szczecińskim (2016–2018).
Seria Dzieje Kultur
Seria ukazuje całokształt dorobku kulturowego poszczególnych krajów w chronologicznej całości. Opisuje elementy wspólne narodów tworzących dane państwo, a także odrębności wynikające ze zróżnicowania pochodzenia, doświadczenia i statusu społecznego.
Czytelnik znajdzie tu szczegółowo omówione zagadnienia od literatury, sztuki, filozofii i architektury począwszy, a na meblarstwie, zegarmistrzostwie, jubilerstwie, a także obyczajach erotycznych i kulturze życia codziennego, kosmetyce, higienie, ubiorach i sporcie skończywszy. Zaletą serii jest ciekawa narracja i ścisły związek ze współczesnością.
