Ekonomia umiaru - realna perspektywa?

• Druk: Warszawa, 2016
• Redakcja naukowa: Janina Pach, Katarzyna Kowalska, Paulina Szyja
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Ekonomia umiaru – jako nowy paradygmat – jest promowana przez prof. Grzegorza W. Kołodko w jego licznych publikacjach. Książka ma stanowić próbę wyjaśnienia tego zjawiska i dać odpowiedzi na pytanie, czy ta koncepcja jest realna w realizacji.
Podejście do ekonomii w perspektywie umiaru może rodzić dziś wiele pytań i kontrowersji. W epoce konsumeryzmu, silnej presji marketingowej zorientowanej na kreowanie potrzeb i dość powszechnym traktowaniu PKB jako celu polityki gospodarczej, reguła umiarkowania, dostosowania się do realiów danej gospodarki nie dla wszystkich może być przekonująca i zrozumiała. Temat jest obecnie bardzo istotny i budzi ogromne zainteresowanie, szczególnie że czasy w których żyjemy to czasy dotkliwych kryzysów, ogromnych dysproporcji rozwojowych i dochodowych świata, narastającego skażenia środowiska naturalnego, a także ewolucji sposobu myślenia o racjonalności w procesie gospodarowania.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ekonomia, biznes
• Redakcja: Janina Pach, Katarzyna Kowalska, Paulina Szyja
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-18684-5
• ISBN druku: 978-83-01-18665-4
• Liczba stron: 416

Wstęp                                                                                                                                                           15

Część pierwsza Ekonomia umiaru – nowy paradygmat w ekonomii 19

ROZDZIAŁ 1. Nowy pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości (Grzegorz W. Kołodko)     21
	1.1. Wprowadzenie                                                                                                                             21
	1.2. Podział dochodów a dynamika gospodarcza                                                                         23
	1.3. Potrzeby i popyt                                                                                                                           26
	1.4. Środki i cele rozwoju                                                                                                                 30
	1.5. Ekonomia umiaru                                                                                                                       32
	1.6. Ekonomia deskryptywna i ekonomia normatywna                                                               36
	Bibliografia                                                                                                                                           38
	Streszczenie                                                                                                                                         39
	Summary                                                                                                                                               39

ROZDZIAŁ 2. Postulaty ekonomii umiaru a podejście badawcze współczesnej ekonomii (Wojciech Giza)                                                                                                                       41
	2.1. Wprowadzenie                                                                                                                             41
	2.2. Umiar jako dziedzictwo myśli antycznej                                                                                 42
	2.3. Bogactwo i umiar w gospodarce rynkowej                                                                             45
	2.4. Podsumowanie                                                                                                                             48
	Bibliografia                                                                                                                                           49
	Streszczenie                                                                                                                                         50
	Summary                                                                                                                                               50

ROZDZIAŁ 3. Powiązania rozwoju zrównoważonego i trwałego z ekonomią umiaru (Kazimierz Górka, Marcin Łuszczyk, Agnieszka Thier)                                                         51
	3.1. Wprowadzenie                                                                                                                             51
	3.2. Dobra publiczne i wspólne                                                                                                       53
	3.3. Ekorozwój – rozwój samopodtrzymywany – rozwój zrównoważony i trwały                   54
	3.4. Finansjalizacja gospodarki i kryzys kapitalizmu                                                                   57
	3.5. Ekonomia umiaru jako paradygmat                                                                                       60
	Bibliografia                                                                                                                         	  		                62
	Streszczenie                                                                                                                                         64
	Summary                                                                                                                                               65

ROZDZIAŁ 4. Problem umiaru w świetle ekonomii personalistycznej (Paweł Drobny)                   67
	4.1. Wprowadzenie                                                                                                                             67
	4.2. Ekonomia personalistyczna – przedmiot, cel, metoda                                                         68
	4.3. Osobowa struktura samostanowienia a wolny wybór – ujęcie fenomenologiczne         69
	4.4. Ekonomia personalistyczna, ekonomia neoklasyczna i ekonomia umiaru – różnice w rozumieniu umiaru                                                                                                   72
	4.5. Podsumowanie                                                                                                                             75
	Bibliografia                                                                                                                                           76
	Streszczenie                                                                                                                                         76
	Summary                                                                                                                                               77

ROZDZIAŁ 5. Rola ekonomii behawioralnej i idei umiaru w ekonomii (Jerzy Toborowicz)             79
	5.1. Wprowadzenie                                                                                                                             79
	5.2. Umiar w ekonomii                                                                                                                     79
	5.3. Istota ekonomii behawioralnej                                                                                                 80
	5.4. Historyczny kontekst                                                                                                                 81
	5.5. Cel ekonomii behawioralnej                                                                                                     84
	5.6. Homo oeconomicus a umiar                                                                                                       84
	5.7. Miejsce umiaru w ekonomii i polityce publicznej                                                                 86
	5.8. Podsumowanie                                                                                                                             87
	Bibliografia                                                                                                                                           87
	Streszczenie                                                                                                                                         89
	Summary                                                                                                                                               89

ROZDZIAŁ 6. Neoliberalizm, ekonomia umiaru a problem akumulacji kapitału – ujęcie regulacjonistyczne (Paweł Szelegieniec)                                                                 91
	6.1. Wprowadzenie                                                                                                                             91
	6.2. Kryzys fordowskiego reżimu akumulacji                                                                               93
	6.3. Reżim akumulacji z dominantą finansową i neoliberalny sposób regulacji                     95
	6.4. Ekonomia umiaru a problem akumulacji                                                                               96
	6.5. Podsumowanie                                                                                                                             99
	Bibliografia                                                                                                                                           100
	Streszczenie                                                                                                                                         101
	Summary                                                                                                                                               101

ROZDZIAŁ 7. Od ekonomii umiaru do gospodarki umiaru – rola państwa (Maciej Bałtowski)       103
	7.1. Wprowadzenie                                                                                                                             103
	7.2. Ekonomia umiaru versus gospodarka umiaru                                                                         104
	7.3. Gospodarka umiaru a rola państwa                                                                                         106
	7.4. Podsumowanie                                                                                                                             110
	Bibliografia                                                                                                                                           110
	Streszczenie                                                                                                                                         110	
	Summary                                                                                                                                               111

Część druga 	Zagadnienia kształtowania gospodarki umiaru 113

ROZDZIAŁ 8. Gospodarka umiaru – przyszłość możliwa czy nieuchronna? (Grzegorz M. Malinowski)                        115
	8.1. Wprowadzenie                                                                                                                             115
	8.2. Prognoza Keynesa                                                                                                                       116
	8.3. Dlaczego Keynes się pomylił?                                                                                                   118
	8.4. Gospodarka umiaru a problemy prognozy Keynesa                                                           123
	8.5. Egzekutywa umiaru                                                                                                                     126
	8.6. Jak wydostać się z błędnego koła?                                                                                           129
	Bibliografia                                                                                                                                           132
	Streszczenie                                                                                                                                         132
	Summary                                                                                                                                               133

ROZDZIAŁ 9. Czynniki rozwoju społeczno-gospodarczego w świetle teorii ekonomicznych i praktyki ostatnich dekad na przykładzie wybranych krajów europejskich (Monika Bąk)                                                                                                                           135
	9.1. Wprowadzenie                                                                                                                             135
	9.2. Modelowe badanie procesów rozwoju społeczno-gospodarczego                                     136
	9.3. Zmiany systemu podejmowania decyzji                                                                                 139
	9.4. Zmiany wzorów zachowań                                                                                                         144
	9.5. Zmiany organizacji                                                                                                                     147
	9.6. Podsumowanie                                                                                                                             150
	Bibliografia                                                                                                                                           152
	Streszczenie                                                                                                                                         152
	Summary                                                                                                                                               153

ROZDZIAŁ 10. Umiar w finansach publicznych w świetle kryteriów budżetowych z Maastricht (Janina Pach)                                                                                                                         155
	10.1. Wprowadzenie                                                                                                                           155
	10.2. Źródła i istota deficytu budżetowego i długu publicznego                                               156
	10.3. Wielkość i struktura deficytu i długu publicznego w krajach Unii Europejskiej           160
	10.4. Podsumowanie                                                                                                                           168
	Bibliografia                                                                                                                                           169
	Streszczenie                                                                                                                                         170
	Summary                                                                                                                                               170

ROZDZIAŁ 11. Zagadnienie ekonomii umiaru w kontekście rozważań terminologicznych i praktycznych, związanych z gospodarką okrężną i zieloną gospodarką (Paulina Szyja)                                                                                                                       173
	11.1. Wprowadzenie                                                                                                                           173
	11.2. Ekonomia umiaru a gospodarka umiaru                                                                             174
	11.3. Zielona gospodarka                                                                                                                 175
	11.4. Gospodarka okrężna                                                                                                               180
	11.5. Podsumowanie                                                                                                                           182
	Bibliografia                                                                                                                                           183
	Streszczenie                                                                                                                                         185
	Summary                                                                                                                                               186

ROZDZIAŁ 12. Zielona transformacja gospodarki jako droga do gospodarki umiaru (Bożena Ryszawska)                                                                                                             187
	12.1. Wprowadzenie                                                                                                                           187
	12.2. Multilevel perspecitive jako narzędzie analizy sustainability transition                               189
	12.3. Uwarunkowania zewnętrzne transformacji w stronę zielonej gospodarki – gospodarki umiaru                                                                                                                   191
	12.4. Gospodarka nadmiaru                                                                                                             194
	12.5. Przejście od gospodarki nadmiaru (brązowej) do gospodarki umiaru (zielonej)         196
	12.6. Podsumowanie                                                                                                                           201
	Bibliografia                                                                                                                                           202
	Streszczenie                                                                                                                                         203
	Summary                                                                                                                                               204

ROZDZIAŁ 13. Znaczenie rodziny dla kultury, ekonomii i gospodarki umiaru (Michał A. Michalski)                                                                                                             205
	13.1. Wprowadzenie                                                                                                                           205
	13.2. Kultura i ekonomia umiaru – moda czy konieczność?                                                       206
	13.3. Rodzina a kultura, ekonomia i gospodarka umiaru                                                           208
	13.4. Podsumowanie                                                                                                                           212
	Bibliografia                                                                                                                                           213
	Streszczenie                                                                                                                                         214
	Summary                                                                                                                                               214

Część trzecia Wybrane aspekty paradygmatu ekonomii umiaru 215

ROZDZIAŁ 14. Nowy pragmatyzm jako podstawa polityki rozwoju społeczno-gospodarczego (Sylwia Twarowska)                               217
	14.1. Wprowadzenie                                                                                                                           217
	14.2. O kondycji współczesnej ekonomii                                                                                       217
	14.3. W cieniu kryzysu systemowego                                                                                               219
	14.4. Koncepcja zrównoważonego rozwoju                                                                                   220
	14.5. Nowy pragmatyzm na mapie ekonomii                                                                                 222
	14.6. Nowy pragmatyzm kierunkiem rozwoju ekonomii przyszłości                                         222
	14.7. Podsumowanie                                                                                                                           223
	Bibliografia                                                                                                                                           223
	Streszczenie                                                                                                                                         225
	Summary                                                                                                                                               225

ROZDZIAŁ 15. Nierówności dochodowe w kontekście ekonomii umiaru (Ryszard Kowalski)       227
	15.1. Wprowadzenie                                                                                                                           227
	15.2. Skala nierówności dochodowych – perspektywa globalna                                                 228
	15.3. Nierówności dochodowe a wzrost gospodarczy                                                                   231
	15.4. Nierówności dochodowe a możliwość realizacji indywidualnych planów życiowych                                                                                                                       233
	15.5. Czy umiar w nierównościach jest możliwy?                                                                         234
	15.6. Podsumowanie                                                                                                                           236
	Bibliografia                                                                                                                                           237
	Streszczenie                                                                                                                                         238
	Summary                                                                                                                                               238

ROZDZIAŁ 16. Granice konsumpcjonizmu – konsumpcja zrównoważona (Edyta Kowalczyk)                                                                                                                 239
	16.1. Wprowadzenie                                                                                                                           239
	16.2. Konsumowanie przyjemności                                                                                                 239
	16.3. Istota i charakter zrównoważonej konsumpcji                                                                     241
	16.4. Przejawy zrównoważonej konsumpcji                                                                                   242
	16.5. Podsumowanie                                                                                                                           244
	Bibliografia                                                                                                                                           245
	Streszczenie                                                                                                                                         246
	Summary                                                                                                                                               246

ROZDZIAŁ 17. Niedobór pieniądza przed i po kryzysie z roku 2008 (Jarosław Czaja)                   247
	17.1. Wprowadzenie                                                                                                                           247
	17.2. Pojęcie niedoboru pieniądza                                                                                                   247
	17.3. Skala niedoboru pieniądza                                                                                                     248
	17.4. Zmiana roli banków centralnych w świetle niedoboru pieniądza                                   259
	17.5. Utrata płynności finansowej                                                                                                   252
	17.6. Rozwój pieniądza niepaństwowego                                                                                       252
	17.7. Podsumowanie                                                                                                                           253
	Bibliografia                                                                                                                                           254
	Streszczenie                                                                                                                                         255
	Summary                                                                                                                                               255

ROZDZIAŁ 18. Paradoks wyboru – implikacje dla ekonomii (Katarzyna Borzym)                           257
	18.1. Wprowadzenie                                                                                                                           257
	18.2. Wybór – ujęcie problematyczne                                                                                             257
	18.3. Paradoks wyboru                                                                                                                       259
	18.4. Implikacje paradoksu wyboru dla ekonomii neoklasycznej                                             261
	18.5. Podsumowanie                                                                                                                           263
	Bibliografia                                                                                                                                           264
	Streszczenie                                                                                                                                         265
	Summary                                                                                                                                               265

ROZDZIAŁ 19. Gospodarka finansowa Unii Europejskiej w kontekście ekonomii umiaru (Dorota Murzyn)                                                                                                                   267
	19.1. Wprowadzenie                                                                                                                           267
	19.2. Ewolucja budżetu ogólnego Unii Europejskiej – w kierunku umiaru?                           268
	19.3. Wieloletnie ramy finansowe 2014–2020 – budżet umiaru?                                               274
	19.4. Podsumowanie                                                                                                                           276
	Bibliografia                                                                                                                                           277
	Streszczenie                                                                                                                                         278
	Summary                                                                                                                                               279

ROZDZIAŁ 20. Regulacje komunikacji elektronicznej – antyefektywnościowa interwencja państwa czy probodźcowy mechanizm stymulujący? (Renata Śliwa, Maria Dąbrowa)                                                                                           281
	20.1. Wprowadzenie                                                                                                                           281
	20.2. Zarys problematyki regulacji w sektorze telekomunikacyjnym                                       283
	20.3. Pozytywne i negatywne konsekwencje ingerencji regulacyjnej w sektorze telekomunikacyjnym                                                                                             285
	20.4. Regulacja łączności elektronicznej a inwestycje, innowacje i zatrudnienie                   287
	20.5. Podsumowanie                                                                                                                           290
	Bibliografia                                                                                                                                           291
	Streszczenie                                                                                                                                         292
	Summary                                                                                                                                               292

ROZDZIAŁ 21. Ekonomia umiaru a gospodarka III Republiki Greckiej (Kamil Stolarek)                 293
	21.1. Wprowadzenie                                                                                                                           293
	21.2. Początki III Republiki Greckiej z perspektywy polityczno-gospodarczej                       294
	21.3. III Republika Grecka po akcesji do EWG                                                                           296
	21.4. Okres greckiego kryzysu gospodarczego i jego przyczyny                                                 298
	21.5. Podsumowanie                                                                                                                           302
	Bibliografia                                                                                                                                           303
	Streszczenie                                                                                                                                         304
	Summary                                                                                                                                               304

ROZDZIAŁ 22. Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych ważnym elementem dywersyfikacji źródeł energii w polityce bezpieczeństwa energetycznego kraju (Mieczysława Solińska)                                                                                               305
	22.1. Wprowadzenie                                                                                                                           305
	22.2. Rozwój energetyki opartej między innymi na odnawialnych źródłach energii             306
	22.3. Bezpieczeństwo energetyczne kraju                                                                                       308
	22.4. Dywersyfikacja (rozproszenie) źródeł energii                                                                     310
	22.5. Energetyka wiatrowa oraz biomasa                                                                                       311
	22.6. Podsumowanie                                                                                                                           314
	Bibliografia                                                                                                                                           315
	Streszczenie                                                                                                                                         315
	Summary                                                                                                                                               316

Część czwarta Umiar w kontekście funkcjonowania organizacji  317

ROZDZIAŁ 23. Raportowanie społeczne jako narzędzie odpowiedzialnych praktyk w biznesie (Katarzyna Kowalska)                          319
	23.1. Wprowadzenie                                                                                                                           319
	23.2. Odpowiedzialność społeczna w biznesie                                                                               319
	23.3. Rola i znaczenie raportowania społecznego w biznesie                                                     322
	23.4. Podsumowanie                                                                                                                           326
	Bibliografia                                                                                                                                           327
	Streszczenie                                                                                                                                         328
	Summary                                                                                                                                               328

ROZDZIAŁ 24. Funkcjonowanie rynku finansowego na świecie w nowych realiach gospodarczych (Jacek Tomkiewicz)                                                                                   329
	24.1. Wprowadzenie                                                                                                                           329
	24.2. Zyski przedsiębiorstw i inne parametry ekonomiczne                                                       330
	24.3. Podział dochodu w gospodarce i kształt rynku finansowego                                             333
	24.4. Globalizacja i zyskowność przedsiębiorstw                                                                         334
	24.5. Struktura dochodów i kształt sektora finansów publicznych                                             336
	24.6. Podsumowanie                                                                                                                           338
	Bibliografia                                                                                                                                           338
	Streszczenie                                                                                                                                         338
	Summary                                                                                                                                               339

ROZDZIAŁ 25. Raportowanie społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) (Krzysztof Świeszczak, Marika Świeszczak)                                                                         341
	25.1. Wprowadzenie                                                                                                                           341
	25.2. Geneza raportowania społecznej odpowiedzialności biznesu                                           342
	25.3. Standardy raportowania społecznej odpowiedzialności biznesu                                     342
	25.4. Raportowanie społecznej odpowiedzialności biznesu na świecie                                   345
	25.5. Podsumowanie                                                                                                                           348
	Bibliografia                                                                                                                                           348
	Streszczenie                                                                                                                                         349
	Summary                                                                                                                                               349

ROZDZIAŁ 26. Dyplomacja gospodarcza a walka informacyjna (Andrzej Żebrowski)                     351
	26.1. Wprowadzenie                                                                                                                           351
	26.2. Międzynarodowe środowisko gospodarcze                                                                         351
	26.3. Dyplomacja gospodarcza                                                                                                         357
	26.4. Walka informacyjna w służbie dyplomacji gospodarczej                                                   364
	26.5. Podsumowanie                                                                                                                           367
	Bibliografia                                                                                                                                           367
	Streszczenie                                                                                                                                         369
	Summary                                                                                                                                               369

ROZDZIAŁ 27. Rola wydatków na B+R w systemie innowacji w kontekście ekonomii umiaru (Paweł Nowak)                                                                                                                       371
	27.1. Wprowadzenie                                                                                                                           371
	27.2. Pojęcie i rodzaje innowacyjności                                                                                           372
	27.3. Pozycja innowacyjna kraju a wydatki na B+R                                                                     374
	27.4. Wydatki na B+R w Polsce                                                                                                       382
	27.5. Podsumowanie                                                                                                                           384
	Bibliografia                                                                                                                                           385
	Streszczenie                                                                                                                                         386
	Summary                                                                                                                                               386

ROZDZIAŁ 28. Rosyjsko-chińskie relacje gospodarcze: ekonomia umiaru czy brak równowagi gospodarczej? (Robert Kłaczyński)                                                                                   387
	28.1. Wprowadzenie                                                                                                                           387
	28.2. Potencjały gospodarcze Chin i Rosji: analiza porównawcza                                             388
	28.3. Chińsko-rosyjskie relacje gospodarcze w XXI wieku: charakterystyka                         390
	28.4. Rosyjsko-chińskie relacje gospodarcze: perspektywy                                                         393
	28.5. Podsumowanie                                                                                                                           394
	Bibliografia                                                                                                                                           395
	Streszczenie                                                                                                                                         397
	Summary                                                                                                                                               397

Część piąta Ocena możliwości wdrażania nowego paradygmatu    399

ROZDZIAŁ 29. Ekonomia umiaru – utopia czy realna możliwość (Kazimierz Górka, Marcin Łuszczyk)           401
	29.1. Wprowadzenie                                                                                                                           401
	29.2. PKB jako fałszywy cel polityki rozwoju gospodarczego                                                     402
	29.3. Konieczność dokonania trwałego przemodelowania dotychczasowego rozwoju społeczno-gospodarczego świata                                                                                           404
	29.4. Możliwości implementacyjne rozwoju trwałego i ekonomii umiaru                               406
	29.5. Podsumowanie                                                                                                                           410
	Bibliografia                                                                                                                                           411
	Streszczenie                                                                                                                                         412
	Summary                                                                                                                                               412

ROZDZIAŁ 30. Możliwości wdrożenia ekonomii umiaru w kontekście globalnych, długookresowych trendów konsumpcyjnych (Konrad Prandecki)                             415
	30.1. Wprowadzenie                                                                                                                           415
	30.2. Metoda badawcza                                                                                                                     416
	30.3. Podstawowe trendy wpływające na globalną konsumpcję                                                 416
	30.4. Człowiek i kultura a konsumpcja                                                                                           420
	30.5. Scenariusz długookresowego trendu konsumpcyjnego                                                     422
	30.6. Podsumowanie                                                                                                                           424
	Bibliografia                                                                                                                                           425
	Streszczenie                                                                                                                                         427
	Summary                                                                                                                                               427

ROZDZIAŁ 31. Falsyfikacja rozwoju społeczno-gospodarczego w skwantyfikowanym systemie sprawozdawczym w układzie regionalnym (Dorota Jegorow)                 429
	31.1. Wprowadzenie                                                                                                                           429
	31.2. Niezrównoważona percepcja umiaru w ekonomii i polityce                                             430
	31.3. Wybrane wskaźniki ekonomiczne – ilość versus ilość                                                         431
	31.4. Podsumowanie                                                                                                                           441
	Bibliografia                                                                                                                                           442
	Streszczenie                                                                                                                                         442
	Summary                                                                                                                                               443

ROZDZIAŁ 32. Rozwarstwienie społeczne w Polsce jako wypaczenie ekonomii umiaru (Krzysztof Sala)                                                                                                                     445
	32.1. Wprowadzenie                                                                                                                           445
	32.2. Pojęcie i przyczyny rozwarstwienia społecznego                                                                 446
	32.3. Rozwarstwienie społeczne w Polsce                                                                                       450
	32.4. Skutki rozwarstwienia społecznego i metody jego przezwyciężania w Polsce               454
	32.5. Podsumowanie                                                                                                                           459
	Bibliografia                                                                                                                                           459
	Streszczenie                                                                                                                                         461
	Summary                                                                                                                                               461

ROZDZIAŁ 33. Planowe postarzanie produktów jako wyzwanie dla gospodarek i społeczeństw XXI wieku (Przemysław Furgacz)                                                         463
	33.1. Wprowadzenie                                                                                                                           463
	33.2. Planowe postarzanie w praktyce                                                                                             464
	33.3. Podsumowanie                                                                                                                           468
	Bibliografia                                                                                                                                           470
	Streszczenie                                                                                                                                         471
	Summary                                                                                                                                               472

Indeks                                                                                                                                                           473