Farmakologia. Mechanizmy - leki - farmakoterapia oparta na faktach. Tom 1

• Druk: Warszawa, 2023
• Autor: Jacek Jawień, Paweł Wołkow, Rafał Olszanecki
• Wydawca: PZWL

Publikacja prezentuje nowoczesne, całościowe ujęcie farmakologii poprzez integrację wiedzy o mechanizmach choroby, własnościach farmakodynamicznych i farmakokinetycznych leków oraz dowodach ich działania potwierdzonych badaniami klinicznymi. Ambicją autorów było ujęcie w książce najnowocześniejszych leków przy zachowaniu maksymalnej przystępności opisu. W tomie 1 znajdują się rozdziały dotyczące ogólnych mechanizmów działania leków, a także farmakologii podstawowej. Szczegółowo opisano leki autonomicznego układu nerwowego oraz farmakologię autakoidów, poświęcając osobny podrozdział zagadnieniom związanym z immunofarmakologią. Tom 1 zawiera również rozdział poświęcony lekom używanym w zwalczaniu infekcji. W rozdziale dotyczącym farmakoterapii schorzeń układów i narządów przedstawiono leki obwodowego układu nerwowego, ośrodkowego układu nerwowego oraz wpływające na układ hormonalny. W tomie 2 zaprezentowano rozdziały poświęcone lekom układów: oddechowego, pokarmowego, moczowego i krążenia. Opisano również leki używane w leczeniu niedokrwistości, farmakologię płytek krwi, leki wpływające na krzepliwość krwi oraz ogólne zasady leczenia krwią i preparatami krwiopochodnymi. W osobnym rozdziale opisano leki przeciwnowotworowe z uwzględnieniem najnowocześniejszych osiągnięć w tym dynamicznie rozwijającym się obszarze farmakoterapii. Istotne są elementy farmakoterapii klinicznej oraz toksykologii. Jako zagadnienia szczegółowe przedstawiono leki stosowane w dermatologii i okulistyce, farmakoterapię w położnictwie, witaminy, biopierwiastki, suplementy diety, preparaty ziołowe i te dostępne bez recepty, a także silnie związane z farmakologią tematy takie jak: doping w sporcie, lifestyle drugs, czy perspektywy terapii przeciwstarzeniowych. Liczne schematy oraz tabele pomagają usystematyzować oraz uporządkować wiedzę. Piękne ilustracje artystyczne wzbogacają książkę i stanowią miły przerywnik w nauce. Publikacja wspomoże studentów kierunku i innych kierunków medycznych w nauce farmakologii. Poprzez integrację wiedzy przedklinicznej z podstawami terapii, liczne schematy i tabele porządkujące wiedzę z całą pewnością przyda się absolwentom kierunków medycznych przed przystąpieniem do egzaminów państwowych oraz specjalizacyjnych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Medycyna
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-23271-9
• ISBN druku: 978-83-01-23047-0
• Liczba stron: 418

CZĘŚĆ I. Ogólne mechanizmy działania leków Rafał Olszanecki, Jacek Jawień     1
1. FARMAKOLOGIA – DEFINCJA I RODZAJE LEKÓW – Rafał Olszanecki     3
	1.1. Rodzaje leków     3
	1.2. Mechanizmy działania leków     6
	1.3. Stosowanie leków w lecznictwie     6
	1.4. Miejscowe i ogólne stosowanie leku     8
	1.5. Farmakoterapia oparta na faktach     9
2. FARMAKODYNAMIKA – Jacek Jawień     13
	2.1. Receptory     13
		2.1.1. Regulacja receptorowa     14
		2.1.2. Typy receptorów     15
	2.2. Białka G     16
		2.2.1. Receptory sprzężone z białkami G (G protein-coupled-receptors, GPCR)     19
		2.2.2. Desensytyzacja (odwrażliwienie) receptorów związanych z białkiem G     19
	2.3. Cykliczny AMP jako wtórny przekaźnik     19
	2.4. Wapń jako „król wtórnych przekaźników”     20
	2.5. Wydzielanie mediatorów przez synapsę     20
	2.6. Botulina     21
		2.6.1. Działanie toksyny botulinowej     21
		2.6.2. Zastosowanie toksyny botulinowej w medycynie     21
	2.7. Tolerancja na leki     22

CZĘŚĆ II. Farmakologia podstawowa Jacek Jawień, Rafał Olszanecki     23
3. LEKI AUTONOMICZNEGO UKŁADU NERWOWEGO – Jacek Jawień     25
	3.1. Wprowadzenie     25
	3.2. Leki wpływające na przekaźnictwo cholinergiczne     26
		3.2.1. Neurony cholinergiczne i adrenergiczne autonomicznego układu nerwowego     26
		3.2.2. Muskarynowe receptory cholinergiczne     28
		3.2.3. Leki działające na receptor nikotynowy     35
	3.3. Leki wpływające na złącze nerwowo-mięśniowe     36
		3.3.1. Związki niedepolaryzujące     36
		3.3.2. Związki depolaryzujące     36
	3.4. Leki wpływające na przekaźnictwo adrenergiczne     37
		3.4.1. Biosynteza amin katecholowych     37
		3.4.2. Receptory adrenergiczne     38
		3.4.3. Leki sympatykomimetyczne     38
		3.4.4. Leki pobudzające receptory dopaminergiczne     40
		3.4.5. Leki o pośrednim działaniu sympatykomimetycznym     40
		3.4.6. Leki α-adrenolityczne     41
		3.4.7. Selektywni antagoniści receptorów α1-adrenergicznych     42
		3.4.8. Leki sympatykolityczne     42
		3.4.9. Leki β-adrenolityczne (β-blokery)     42
4. FARMAKOLOGIA AUTAKOIDÓW – Jacek Jawień, Rafał Olszanecki     46
	4.1. Definicja i podział autakoidów – Jacek Jawień     46
	4.2. Autakoidy aminowe – Jacek Jawień     46
		4.2.1. Histamina     46
		4.2.2. Serotonina     48
	4.3. Leki używane w leczeniu migreny – Jacek Jawień     48
	4.4. Autakoidy peptydowe – Jacek Jawień     50
		4.4.1. Bradykinina     50
		4.4.2. Angiotensyna     51
		4.4.3. Endoteliny     56
	4.5. Autakoidy purynowe – Jacek Jawień     57
	4.6. Autakoidy gazowe – Jacek Jawień     59
		4.6.1. Tlenek azotu     59
		4.6.2. Tlenek węgla     64
		4.6.3. Siarkowodór     65
	4.7. Autakoidy lipidowe – Rafał Olszanecki     65
		4.7.1. Czynnik aktywujący płytki krwi     65
		4.7.2. Eikozanoidy     67
	4.8. Niesteroidowe leki przeciwzapalne – Rafał Olszanecki     77
		4.8.1. Mechanizm działania     78
		4.8.2. Efekty kliniczne     78
		4.8.3. Leki     78
		4.8.4. Inne leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe     85
	4.9. Zarys farmakoterapii bólu – Rafał Olszanecki     87
	4.10. Farmakoterapia reumatoidalnego zapalenia stawów – Rafał Olszanecki     92
		4.10.1. Farmakobiologia RZS     92
		4.10.2. Leki zmniejszające objawy choroby     93
		4.10.3. Leki modyfikujące przebieg choroby     94
		4.10.4. Nowe kierunki poszukiwań leków – leki biologiczne     97
	4.11. Farmakoterapia dny moczanowej – Rafał Olszanecki     99
		4.11.1. Leczenie ostrego napadu dny moczanowej     99
		4.11.2. Leczenie przewlekłe     100
5. IMMUNOFARMAKOLOGIA – Rafał Olszanecki     103
	5.1. Wprowadzenie     103
		5.1.1. Ogólne mechanizmy działania leków immunosupresyjnych i immunostymulujących     103
		5.1.2. Farmakobiologia układu immunologicznego     103
	5.2. Leki immunosupresyjne     107
		5.2.1. Leki cytotoksyczne     108
		5.2.2. Glikokortykosteroidy     111
		5.2.3. Leki wiążące się z immunofilinami     111
		5.2.4. Przeciwciała i inne leki przeciwko antygenom limfocytów     113
		5.2.5. Inhibitory współstymulacji     118
		5.2.6. Leki przeciwcytokinowe     120
		5.2.7. Leki hamujące układ dopełniacza i układ kinin     124
		5.2.8. Leki hamujące działanie szkodliwych przeciwciał     124
		5.2.9. Przeciwciała przeciwko Rh(D)     125
		5.2.10. Leki blokujące molekuły adhezyjne     125
		5.2.11. Inne leki immunosupresyjne     126
	5.3. Leki immunostymulujące     129
		5.3.1. Interferony     130
		5.3.2. Inne cytokiny     131
		5.3.3. Mielopoetyczne czynniki wzrostowe     132
		5.3.4. Przeciwciała     132
		5.3.5. Inne leki immunostymulujące     133
		5.3.6. Skrót wiadomości o immunizacji biernej i czynnej     135

CZĘŚĆ III. Leki używane w zwalczaniu infekcji Rafał Olszanecki     137
6. FARMAKOBIOLOGIA INFEKCJI BAKTERYJNYCH     139
	6.1. Ogólne mechanizmy działania leków przeciwbakteryjnych     139
	6.2. Zakres, typ i siła działania leków przeciw drobnoustrojom     141
	6.3. Farmakobiologia oporności drobnoustrojów na działanie leków     143
	6.4. Wzrost drobnoustrojów w środowisku naturalnym     145
7. ŚRODKI ODKAŻAJĄCE     147
8. LEKI PRZECIWBAKTERYJNE I PRZECIW DROBNOUSTROJOM ATYPOWYM     151
	8.1. Pochodne chinoliny     152
	8.2. Pochodne nitrofuranu     152
	8.3. Pochodne nitroimidazolu     153
	8.4. Sulfonamidy i inhibitory reduktazy dihydrofolianu     154
		8.4.1. Sulfonamidy     154
		8.4.2. Inhibitory reduktazy dihydrofolianu i ich połączenia z sulfonamidami     156
	8.5. Inhibitory gyrazy (chinolony przeciwbakteryjne)     157
		8.5.1. Mechanizm działania     157
		8.5.2. Zastosowania i działania niepożądane     157
	8.6. Antybiotyki β-laktamowe     159
		8.6.1. Mechanizmy działania     160
		8.6.2. Podział antybiotyków β-laktamowych     162
	8.7. Antybiotyki glikopeptydowe i glikolipopeptydowe     170
	8.8. Antybiotyki aminoglikozydowe i spektynomycyna     171
	8.9. Tetracykliny oraz glicylcykliny     175
	8.10. Antybiotyki makrolidowe, azalidowe, ketolidowe i linkozamidowe     176
		8.10.1. Antybiotyki makrolidowe     176
		8.10.2. Azalidy     177
		8.10.3. Ketolidy     177
		8.10.4. Linkozamidy     178
	8.11. Oksazolidynony     178
	8.12. Streptograminy     178
	8.13. Inne leki przeciwbakteryjne     179
		8.13.1. Chloramfenikol     179
		8.13.2. Ansamycyny     180
		8.13.3. Fidaksomycyna     180
		8.13.4. Polimyksyny     180
		8.13.5. Pleuromutyliny     181
		8.13.6. Fosfomycyna     181
		8.13.7. Fusydany     181
		8.13.8. Fuzafungina     181
		8.13.9. Mupirocyna     182
		8.13.10. Bacytracyna     182
		8.13.11. Gramicydyna     182
		8.13.12. Cykloseryna     182
	8.14. Preparaty używane w leczeniu gruźlicy oraz trądu     182
		8.14.1. Leki stosowane w leczeniu gruźlicy     182
		8.14.2. Leki wykorzystywane w terapii trądu     186
	8.15. Ogólne zasady stosowania leków przeciwbakteryjnych     188
		8.15.1. Metody leczenia przeciwbakteryjnego     188
		8.15.2. Wybór leku     191
		8.15.3. Profilaktyczne stosowanie antybiotyków     192
9. LEKI PRZECIWWIRUSOWE     194
	9.1. Leki używane w leczeniu zakażeń wirusami Herpes simplex oraz Varicella-zoster     196
	9.2. Leki używane w leczeniu zakażeń wirusem cytomegalii     198
	9.3. Leki używane w leczeniu AIDS     200
		9.3.1. Inhibitory wejścia HIV do komórek     200
		9.3.2. Nukleozydowe i nukleotydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NRTI)     202
		9.3.3. Nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (NNRTI)     204
		9.3.4. Inhibitory proteazy     205
		9.3.5. Inhibitory integrazy     207
		9.3.6. Inhibitory kapsydu wirusa     207
		9.3.7. Ogólne zasady użycia leków w leczeniu AIDS     207
	9.4. Leki używane w leczeniu wirusowych zapaleń wątroby     208
		9.4.1. Leki używane w leczeniu zakażenia HBV     208
		9.4.2. Leki używane w leczeniu zakażenia HCV     209
	9.5. Leki używane w leczeniu grypy     211
		9.5.1. Pochodne adamantanu     211
		9.5.2. Inhibitory neuraminidazy     212
		9.5.3. Inhibitory endonukleazy     212
	9.6. Leki używane w leczeniu zakażeń wywołanych RSV     212
	9.7. Leki używane w leczeniu zakażeń koronawirusami     213
	9.8. Leki używane w leczeniu gorączki krwotocznej Ebola     214
	9.9. Leki stosowane w innych chorobach wirusowych     215
10. LEKI PRZECIWGRZYBICZE     216
	10.1. Amfoterycyna B     216
	10.2. Flucytozyna     217
	10.3. Azole     217
	10.4. Echinokandyny     219
	10.5. Ibreksafungerp     219
	10.6. Inhibitory epoksydazy skwalenowej     219
	10.7. Inne leki przeciwgrzybicze     220
11. LEKI UŻYWANE W ZAKAŻENIACH PIERWOTNIAKAMI     221
	11.1. Leki używane w leczeniu malarii     221
		11.1.1. Pochodne aminochinoliny oraz chinina     223
		11.1.2. Pochodne naftochinonu     225
		11.1.3. Pochodne fluorenu     226
		11.1.4. Artemizynina i pochodne     226
		11.1.5. Inhibitory syntezy aktywnego folianu     226
		11.1.6. Antybiotyki     227
	11.2. Leki używane w terapii toksoplazmozy     227
	11.3. Leki używane w leczeniu amebiozy     227
	11.4. Leki używane w leczeniu rzęsistkowicy     228
	11.5. Leki używane w trypanosomozach     228
	11.6. Inne leki przeciwpierwotniakowe     230
12. LEKI UŻYWANE W ZAKAŻENIACH ROBAKAMI     231
13. FARMAKOLOGIA W MEDYCYNIE PODRÓŻY     235
	13.1. Chemioprofilaktyka przeciwmalaryczna     235
	13.2. Leki w apteczce podróżnej     235

CZĘŚĆ IV. Farmakologia schorzeń układów i narządów Rafał Olszanecki, Paweł Wołkow, Jacek Jawień     237
14. LEKI OBWODOWEGO UKŁADU NERWOWEGO – Rafał Olszanecki     239
	14.1. Środki znieczulające miejscowo     239
		14.1.1. Farmakobiologia przewodnictwa nerwowego     239
		14.1.2. Budowa chemiczna leków i ich molekularny mechanizm działania     241
		14.1.3. Efekty fizjologiczne leków     243
		14.1.4. Farmakokinetyka i własności leków     244
		14.1.5. Działania niepożądane     244
		14.1.6. Zastosowanie kliniczne     247
		14.1.7. Inne leki o działaniu miejscowo znieczulającym     249
	14.2. Inne leki działające w obrębie obwodowego układu nerwowego     249
		14.2.1. Leki miorelaksacyjne     249
15. LEKI OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO – Paweł Wołkow     252
	15.1. Ogólna organizacja ośrodkowego układu nerwowego     252
		15.1.1. Neuroprzekaźniki i neuromodulatory     252
		15.1.2. Klasyfikacja leków ośrodkowego układu nerwowego     261
	15.2. Leki uspokajające i nasenne     261
		15.2.1. Barbiturany     263
		15.2.2. Benzodiazepiny     263
		15.2.3. Antyhistaminiki     265
		15.2.4. Wodzian chloralu     265
		15.2.5. Leki działające na pozasynaptyczne receptory GABAA     265
		15.2.6. Leki działające wybiórczo na niektóre podjednostki tworzące receptor GABAA     266
		15.2.7. Agoniści receptorów melatoninowych     266
		15.2.8. Antagoniści receptora dla oreksyny     266
		15.2.9. Anksjolityki bez działania nasennego     266
	15.3. Leki stosowane w zaburzeniach czynności elektrycznej ośrodkowego układu nerwowego     267
		15.3.1. Rodzaje napadów padaczkowych     268
		15.3.2. Leki przeciwpadaczkowe     269
		15.3.3. Zasady leczenia napadów padaczkowych     277
		15.3.4. Leczenie różnych rodzajów napadów padaczkowych     277
	15.4. Opioidowe leki przeciwbólowe     277
		15.4.1. Czyści agoniści receptorowi     279
		15.4.2. Mieszani agoniści/antagoniści     280
		15.4.3. Czyści antagoniści receptorów opioidowych – leczenie zatruć     281
		15.4.4. Inne grupy leków przeciwbólowych     281
	15.5. Środki znieczulenia ogólnego i ogólne zasady anestezji chirurgicznej     282
		15.5.1. Anestetyki wziewne     283
		15.5.2. Anestetyki dożylne     288
	15.6. Leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki)     290
	15.7. Leki przeciwdepresyjne i stabilizujące nastrój     294
		15.7.1. Inhibitory wychwytu monoamin     294
		15.7.2. Inhibitory rozkładu monoamin     298
		15.7.3. Inne leki przeciwdepresyjne     298
	15.8. Leczenie zespołów otępiennych     299
		15.8.1. Przeciwciała monoklonalne zmniejszające odkładanie w tkance mózgowej amyloidu β w postaci blaszek (plaques)     299
		15.8.2. Leki prokognitywne (nootropowe)     300
	15.9. Leczenie choroby Parkinsona i innych zaburzeń układu pozapiramidowego     301
		15.9.1. Leczenie choroby Parkinsona     301
		15.9.2. Leczenie choroby Huntingtona     303
		15.9.3. Leczenie stwardnienia zanikowego bocznego     303
		15.9.4. Leczenie rdzeniowego zaniku mięśni     304
		15.9.5. Inne choroby degeneracyjne     305
	15.10. Leczenie stwardnienia rozsianego     305
	15.11. Miorelaksanty     307
	15.12. Wpływ alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy     308
	15.13. Psychoanaleptyki i psychodysleptyki     309
		15.13.1. Mechanizmy uzależnienia     309
		15.13.2. Farmakoterapia w przypadku uzależnień     314
16. LEKI WPŁYWAJĄCE NA UKŁAD HORMONALNY – Paweł Wołkow     316
	16.1. Hormony oraz farmakologia podwzgórza i przysadki     316
		16.1.1. Hormony podwzgórza i przysadki     317
		16.1.2. Oś podwzgórze–przysadka–hormon wzrostu     317
		16.1.3. Oś podwzgórze–przysadka–prolaktyna     320
		16.1.4. Oś podwzgórze–przysadka–tyreotropina     321
		16.1.5. Oś podwzgórze–przysadka–kortykotropina     322
		16.1.6. Oś podwzgórze–przysadka–gonadotropiny     323
	16.2. Hormony tarczycy     325
	16.3. Hormony kory nadnerczy     330
		16.3.1. Androgeny nadnerczowe     331
		16.3.2. Mineralokortykosteroidy     332
		16.3.3. Glikokortykosteroidy     333
		16.3.4. Inhibitory syntezy hormonów nadnerczowych     336
	16.4. Hormony płciowe     336
		16.4.1. Estrogeny     338
		16.4.2. Antyestrogeny     339
		16.4.3. Gestageny     341
		16.4.4. Antagoniści i modulatory receptora progesteronowego     342
		16.4.5. Androgeny     342
		16.4.6. Hormonalna terapia zastępcza     343
		16.4.7. Środki stosowane w celu czasowego zahamowania płodności     345
	16.5. Hormony oraz leki wpływające na metabolizm wapnia i mineralizację kości     347
		16.5.1. Aktywność metaboliczna kości     347
		16.5.2. Hormony wpływające na metabolizm wapnia i mineralizację kości     348
		16.5.3. Leki wpływające na metabolizm wapnia i mineralizację tkanki kostnej     351
	16.6. Homeostaza węglowodanowa, czynność wewnątrzwydzielnicza trzustki i leki przeciwcukrzycowe     354
		16.6.1. Insulina     354
		16.6.2. Amylina     357
		16.6.3. Glukagon     357
		16.6.4. Leczenie cukrzycy     358
	16.7. Leczenie i zapobieganie otyłości     365
		16.7.1. Leki o działaniu obwodowym     365
		16.7.2. Leki o działaniu ośrodkowym     366
		16.7.3. Leczenie otyłości uwarunkowanej genetycznie     367

Skorowidz     369