Historia polskiej myśli psychologicznej
Studiowanie dokonań wybitnych psychologów przybliża do odpowiedzi na fundamentalne pytania: kim tak naprawdę jesteśmy i jaki sens ma nasza egzystencja. Wszak psychologia jest jedną z kilku najważniejszych dziedzin, które od dawna poszukują odpowiedzi na te i im podobne kwestie, chlubiąc się pluralizmem koncepcji i strategii badawczych, a zarazem borykając się z nimi.
Historia polskiej myśli psychologicznej w syntetyczny sposób pokazuje narodziny oraz dzieje polskiej psychologii naukowej, stosowanej oraz psychoanalizy. Autorzy opisują historię polskiej psychologii począwszy od rozważań o charakterze psychologicznym zawartych w dawnych tekstach naukowych, przez pierwsze projekty uprawiania psychologii jako samodzielnej dyscypliny naukowej, po powołanie katedr i pracowni psychologicznych oraz funkcjonowanie psychologii pozauniwersyteckiej, stosowanej. Monografia prezentuje dzieje polskiej psychologii do wybuchu drugiej wojny światowej.
W nowej wersji książki dokonaliśmy kilku istotnych modyfikacji, które dotyczą psychologii stosowanej, eugeniki i psychoanalizy. Niektóre z rozdziałów i podrozdziałów napisaliśmy od nowa. Znacząco rozbudowaliśmy wiele wątków, w tym charakterystyki m.in. Abramowskiego, Dąbrowskiego, Heinricha, Ochorowicza, Szumana. Staraliśmy się uwypuklić kontakty polskich psychologów z innymi ośrodkami oraz wskazać na relacje z ich zagranicznymi nauczycielami i kolegami. Tam, gdzie się to dało pokazać – jak choćby w odniesieniu do Abramowskiego, Dąbrowskiego, Heinricha, Joteyko, Twardowskiego, psychologii stosowanej czy psychoanalizy – uwzględniliśmy recepcję polskich osiągnięć za granicą. Staraliśmy się też zaakcentować, że w budowaniu polskiej psychologii aktywnie uczestniczyli badacze o różnym pochodzeniu etnicznym. W ten sposób dążyliśmy do opracowania, na ile to możliwe, policentrycznej historii psychologii. Jednocześnie wystrzegaliśmy się „romantyzacji”, rzetelnie prezentując wartościowe przykłady intelektualnej i kulturalnej przeszłości polskiej myśli psychologicznej.
Z tekstu
Z wielkim uznaniem przyjąłem pojawienie się nowego rozdziału poświęconego genezie i dziejom ruchu eugenicznego w Polsce oraz napisanego na nowo rozdziału, którego tematem są dzieje psychoanalizy w Polsce. Ten odrębny rozdział nie świadczy wszakże o tym, jak mogłoby się wydawać, że jego autorzy przyznają psychoanalizie jakieś wyjątkowe miejsce w kształtowaniu się polskiej myśli psychologicznej. Chodzi im tylko o wspomnienie udziału w dyskusjach nad freudyzmem tych ważnych postaci, których dorobek naukowy nie został dokładnie omówiony w poprzednich rozdziałach. Tym samym historia recepcji i rozwoju psychoanalizy w Polsce doczekała się nareszcie treściwego i rzetelnie przedstawionego opracowania, w którym znalazło się miejsce na omówienie zarówno przychylnej reakcji znaczących polskich psychologów i psychiatrów na psychoanalizę, jak i na jej krytykę przez głównych jej oponentów. Autorom Historii polskiej myśli psychologicznej udało się zmierzyć z tym złożonym, a przy tym tragicznym wątkiem rodzimej psychoanalizy.
prof. dr hab. Ryszard Stachowski,
Strony 9-20.pdf(pdf)
77 KB
