Krajobraz w czasach populizmu i postprawdy
Znakomity zbiór tekstów jednego z najwybitniejszych w Polsce znawców w dziedzinie architektury
krajobrazu. Autor opisuje m.in.: pokusy w kształtowaniu krajobrazu, fragmentację przestrzeni, krystalizację postaci miasta, manowce partycypacji społecznej, opłacalność ładu przestrzennego, polską tradycję "sprawlu", ochronę i tworzenie piękna w otoczeniu człowieka, udział elit w zagospodarowaniu ziem górskich, dobrą i niedobrą tożsamość krajobrazu, skutki populizmu i postprawdy, pozycję urbanisty jako reprezentanta niechcianego zaufania publicznego oraz postać profesora Gerarda Ciołka.
Ta książka to lektura obowiązkowa dla badaczy, studentów i doktorantów tej dyscypliny, ale także przedstawicieli organów administracji państwowej i władz samorządowych mających bezpośredni wpływ na planowanie przestrzenne i kształtowanie krajobrazu w Polsce. Ogromna wiedza Autora i wspaniały język tych tekstów sprawiają, że jest to również publikacja nie do przeoczenia dla wszystkich zainteresowanych dalszymi losami miejsc, w których żyją.
Autor sporo miejsca poświęca „ochronie i tworzeniu piękna w otoczeniu człowieka i w dalszej scenerii kraju”. Odnosi się również do degradacji krajobrazu, sięgając do licznych przekładów, których praprzyczyną są ułomności krajowego systemu planowania przestrzennego. Podaje źródła powstawania chaosu w krajobrazie i jednocześnie podkreśla znaczenie działań środowisk naukowych – zarówno w sferze badawczej, jak i dydaktycznej. […] Tak wielowątkowe i jednocześnie precyzyjne ujęcie problematyki krajobrazowej nie znalazło jeszcze znaczącego miejsca w krajowym, a także europejskim piśmiennictwie (Z recenzji prof. dr. hab. inż. Krzysztofa Młynarczyka).
W pełni zgadzam się z Autorem twierdzącym, że nie umiemy albo nie chcemy rozważnie i zgodnie choćby z zasadami równoważenia rozwoju odnosić się do wartości, jakie dla naszego życia ma krajobraz. […] [zmiany] w krajobrazie, wynikające zarówno z chciwości inwestorów, jak i bezmyślności, są prawie nieodwracalne i niszczą to, co jest wspólnym dobrem i nieodnawialnym, jednostkowym zasobem. Zwracanie uwagi na takie fakty jest obowiązkiem wszystkich osób znających przykłady i powody zniszczeń oraz mogących pracować na rzecz ochrony krajobrazu. […] prof. A. Böhm jest jednym z najwybitniejszych polskich znawców tematu. Należy do grona animatorów kierunku architektura krajobrazu na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej […] Jest to świetnie zorganizowana pod względem intelektualnym szkoła naukowa, w której dziś kontynuowane są prace inspirowane przez Autora (Z recenzji prof. dr. hab. arch. Sławomira Gzella).
******
Landscape in Times of Populism and Post-truth
An impressive collection of texts written by one of the most eminent Polish landscape architecture experts. The author describes, among others, temptations to create landscape, fragmentation of space, crystallization of the city form, intricacies of social participation, profitability of spatial order, Polish tradition of urban sprawl, protection and creation of beauty in human environment, participation of elites in development of mountainous terrains, good and bad landscape identity, consequences of populism and post-truth, the role of an urban planner as a representative of unwanted public confidence and the figure of professor Gerard Ciołek.
Od autora 9
1. Pokusy 11
2. Łatwy i brzydki 21
3. Krajobrazowe skutki kulturyzacji 35
4. Ochrona i tworzenie piękna – jak tego nauczać? 43
5. Fragmentacja przestrzeni 53
6. Manowce partycypacji społecznej 63
7. To się musi opłacać 77
8. Ochrona krajobrazu – czyli co chronimy i dlaczego 87
9. Polski sprawl 99
10. Festung Krakau czy Kraków? 109
11. Wysoka połonina – o roli elit w kulturyzacji naszych ziem górskich 127
12. Ewolucja postaci miasta – dygresja fenomenologiczna 135
13. „Sztuka ozdabiania Ziemi wyobraźnią” 141
14. Niepiękna tożsamość 153
15. Krajobraz w czasach populizmu i postprawdy 159
16. Kiedy dwa plus dwa równa się pięć 169
17. Krajobraz jako impreza masowa? 175
18. Urbanista – zawód niechcianego zaufania publicznego 185
19. Wołanie o ład 197
20. Trudny krajobraz 205
21. Profesor Gerard Ciołek – gdyby żył… 211
Bibliografia 219
Źródła tekstów 227
Źródła ilustracji 229
Indeks rzeczowy 233
Indeks nazwisk 235
