Krzysztof Koehler Uczestnictwo
Stać po stronie jasności, ale nie z zamkniętymi oczyma.
Krzysztof Koehler, w rozmowie Klasyk i barbarzyńcy
Na każdym etapie tej wyprawy ciekaw byłem, co w istocie kryje się za Koehlerową literą, jakie tropy pozostawił w swoim piśmie poeta, ale też jakimi śladami kieruje się on sam, co jest dla niego istotne. Bo to właśnie spoza takich śladów i dzięki nim wyłania się i materializuje już nie poeta, ale żywy człowiek – z pomysłem na swoją obecność i własne uczestnictwo. I właśnie takiego Koehlera chciałem w tej książce pokazać – jako poetę, który reaguje i współdziała, jest obecny, czuły i czujny. Ale też jako kogoś, kto z rozmysłem uczestniczy w tradycji, kulturze i historii, ponieważ ma świadomość miejsca, z którego się wywodzi, i świadomość istnienia tych, którzy byli tu przed nim.
Fragment z „Mieszkam tutaj” (Zakończenie)
Autor odkrywa postawę twórczą Krzysztofa Koehlera jako kogoś, kto rozpoznaje rzeczywistość, tłumaczy ją i koryguje – przybliża do prawdy, piękna i dobra. Pokazuje przy tym Jakub Beczek narodziny autorskiej formuły klasycyzmu rozumianej jako odpowiedzialne uczestnictwo w kulturze. Podróż przez kolejne etapy życia i twórczości Koehlera to także odsłanianie przyjmowanych przez poetę ról: od estetyzującego turysty z wczesnych utworów, przez podejmującego metafizyczne ryzyko pielgrzyma i „partyzanta prawdy”, aż po uważnego rekonstruktora wspólnotowości. Autor śledzi stałość i zmienność formuły klasycyzmu, a także pokazuje towarzyszące im przemiany poetyki. W wędrówce tej kreśli również historię publicznej działalności poety i buduje jego wiarygodny portret – pełnego pasji pisarza, publicysty, naukowca, nieustannie porządkującego chaos nowoczesnego Sarmaty.
PROJEKT: EGZYSTENCJA I LITERATURA
Seria poświęcona jest wybitnym polskim pisarzom – ich twórczości ujmowanej przez nich samych i interpretowanej przez krytyków jako projekt egzystencjalny, jako próba ustanowienia i zapisania siebie i swojego sposobu odczytywania sensów rzeczywistości, indywidualnego oglądu różnych jej sfer – społecznej, politycznej, etycznej, kulturowej, metafizycznej. Istotnymi kategoriami wyjaśniającymi pisarskie dzieło są w tym przypadku biografia, tożsamość oraz kształtujące je szeroko rozumiane doświadczenie: cielesne i zmysłowe, psychiczne i społeczne, historyczne i polityczne, etniczne i estetyczne, religijne i duchowe...
W serii ukazały się tomy:
Agnieszka Kałowska, Witkacy. Etyka
Marzena Woźniak-Łabieniec, Rymkiewicz. Metafizyka
Maciej Urbanowski, Brzozowski. Nowoczesność
Anna Legeżyńska, Hartwig. Wdzięczność
Tomasz Garbol, Miłosz. Los
Adrian Gleń, Stasiuk. Istnienie
Agnieszka Kramkowska-Dąbrowska, Krasiński. Świadectwo
Dariusz Kulesza, Kossak-Szczucka. Służba
Józef Olejniczak, Gombrowicz. Ja!
Marta Tomczok, Amiel. Życie
Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Tuwim. Pęknięcie
Izabella Adamczewska-Baranowska, Hugo-Bader. Włóczęga
Wykaz skrótów 9
Uczestnictwo 11
Było na początku 27
Klasycyzm jest uczestnictwem 57
Rytm źródeł 75
Uczestniczyć w pielgrzymce 101
Ciągle w ruchu 131
Podążanie za śladem 163
Sarmata w podróży 187
Jeszcze o uczestnictwie w tradycji 205
Aktywna wiara 211
Historia i obserwator 223
Współuczestnictwo 253
Tułacz albo uczestnik nowej pielgrzymki 263
Obecność w języku 277
„Mieszkam tutaj” (zakończenie) 285
Bibliografia (wybór) 295
Indeks nazwisk 311
