W mojej opinii to najlepszy polski podręcznik logiki ? logiki jako sztuki rozsądnego myślenia, nauki zasad uporządkowanego, jasnego rozbioru problemów dostarczanych tak przez spory naukowe, jak filozoficzne rozmyślania czy zwykłe codzienne życie: na jaką partię głosować? Czy Bóg istnieje? Co jest najlepsze dla dziecka? Czy warto się żenić? Oczywiście logika to tylko narzędzie myślenia, w podręczniku logiki nie znajdziemy porad dotyczących życia małżeńskiego, ma on do spełnienia inną rolę:nauczyć analizowania powiązań między różnymi twierdzeniami, pokazać sposoby wypowiadania, komunikowania i rozumienia myśli, ukazać specyfikę i sposoby wartościowania najczęściej stosowanych schematów myślowych, ma wreszcie uwrażliwić na typowe błędy i pułapki.
Wszystko to znajdziemy w opiniowanej książce, a jej wysoka wartość bierze się z znakomicie przeprowadzonego zamysłu Autorki: rozum logiczny formuje się przede wszystkim "w boju", poprzez rozwiązywanie konkretnych problemów, a nie przez proste wyuczenie się czegoś, powiększanie zasobu jakichś wiadomości. Rdzeń książki stanowią więc doskonale dobrane przykłady-problemy, w warstwie zaś teoretycznej znajdujemy tylko definicje i co ważniejsze rozróżnienia czy przestrogi. Materiał ten ograniczony jest do minimum, aczkolwiek niezwykła trafność, przejrzystość, prostota tych krótkich omówień i wprowadzeń zasługują na osobną wzmiankę.
Słuszność koncepcji "logiki na przykładach" zdają się potwierdzać moje własne doświadczenia dydaktyczne oraz obserwacje tych osób nauczających logiki, z którymi miałem sposobność wymienić spostrzeżenia. Wsparcie się na już istniejących, wcześniej ukształtowanych intuicjach logicznych studentów, przy ewentualnym skorygowaniu czy ukazaniu ograniczeń i pułapek tkwiących w tychże intuicjach pozwala, po ukazaniu istoty danego zagadnienia, na wejście wprost w środek materii badanych argumentów, rozumowań, myśli.
W książce znajdujemy tematy w większości znane z typowych podręczników logiki, są jednak one ujęte w sposób oryginalny, ciekawy i żywy. Z tradycyjnych "logicznych" zagadnień wybrano rzeczy podstawowe i ważne, takie jak relacje logiczne między sądami, odnajdywanie logicznej struktury wypowiedzi, definicje, ocena rozumowań. Elementy pragmatyki logicznej, teoria argumentacji oraz rozumowania w języku naturalnym, to tematy dopiero wkraczające do polskich podręczników logiki. Niektóre działy (np. zbiory, rachunek kwantyfikatorów) wymagają uzupełniających informacji, które może podać nauczający, łatwo je też znaleźć w innych opracowań logicznych.
W każdym rozdziale znajdujemy wielką liczbę zadań-przykładów do rozwiązania. Są one wzięte "z życia", mamy wrażenie, że zostały po prostu przepisane z gazet, książek, że są to zapisy wypowiedzi polityków, publicystów, kaznodziei, czy "zwykłych ludzi". Ich rolą jest nie tyle sprawdzenie znajomości materiału, co wszechstronne wyćwiczenie umiejętności zastosowania go tam, gdzie logika ma być stosowana ? "w życiu", w praktyce, wszędzie.
dr Krzysztof Szymanek,
Uniwersytet Śląski
