Leczenie ran przewlekłych
Drugie uaktualnione i rozszerzone wydanie publikacji poświęconej podstawom teoretycznym i praktycznym leczenia ran przewlekłych. Książka jest zgodna z wymaganiami w sprawie standardów kształcenia na studiach medycznych, dostosowanych do ram Karty Bolońskiej oraz interdyscyplinarnego ujęcia Europejskiego i Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran.
1. Proces gojenia się ran przewlekłych – Łukasz Woda, Bartosz Fórmankiewicz, Maria T. Szewczyk, Arkadiusz Jawień 1
1.1. Oczyszczanie i odbudowa rany 3
1.1.1. Okres oczyszczania 3
1.1.2. Okres odbudowy 4
1.2. Czynniki ogólnoustrojowe i miejscowe wpływające na proces gojenia się ran 10
2. Zakażenia ran przewlekłych – Eugenia Gospodarek-Komkowska 17
2.1. Informacje ogólne 17
2.2. Rozwój zakażenia rany 18
2.3. Mikrobiologia ran przewlekłych 18
2.3.1. Znaczenie biofilmu w ranach przewlekłych 21
2.4. Diagnoza kliniczna 22
2.5. Diagnostyka mikrobiologiczna 23
2.5.1. Pobranie materiału do badania mikrobiologicznego 24
2.6. Czynniki przeciwdrobnoustrojowe stosowane miejscowo 25
2.7. Antybiotyki stosowane ogólnie 27
3. Żywienie w profilaktyce i leczeniu ran 32
3.1. Wpływ żywienia na profilaktykę i leczenie ran – Maria Kózka 32
3.2. Ocena stanu odżywienia – Lucyna Ścisło 39
3.2.1. Metody oceny stanu odżywienia 40
3.3. Żywienie chorego z owrzodzeniami na tle miażdżycy i w zespole stopy cukrzycowej – Lucyna Ścisło, Elżbieta Walewska 43
3.3.1. Stosowanie diety śródziemnomorskiej 45
3.4. Żywienie chorego z owrzodzeniem nowotworowym – Elżbieta Walewska 47
4. Owrzodzenie żylne – Maria T. Szewczyk, Arkadiusz Jawień, Paulina Mościcka, Justyna Cwajda-Białasik 56
4.1. Wywiad 57
4.2. Kompresjoterapia 63
4.3. Ocena rany 64
4.4. Standard postępowania miejscowego TIME 67
5. Ból przewlekły w owrzodzeniu goleni – Bartosz Fórmankiewicz, Łukasz Woda, Maria T. Szewczyk, Arkadiusz Jawień 73
5.1. Rodzaje bólu 74
5.2. Przyczyny bólu 75
5.2.1. Przygotowywanie rany 76
5.2.2. Pielęgnacja rany 76
5.2.3. Przebijające bóle 76
5.2.4. Podłoże rany 76
5.2.5. Psychologiczne i środowiskowe czynniki 77
5.3. Ocena bólu 77
5.3.1. Skale wzrokowe 79
5.3.2. Skala liczbowa 79
5.3.3. Skala słowna 80
5.3.4. Dzienniczki bólu 80
5.4. Leczenie przeciwbólowe 81
5.4.1. Leczenie miejscowe 82
5.4.2. Leczenie układowe 83
5.4.3. Aspekty psychospołeczne leczenia bólu 84
5.4.4. Przygotowanie gabinetu: przygotuj, planuj, przewiduj – „3P” 85
6. O wrzodzenia kończyn dolnych o etiologii tętniczej, mieszanej i innej – Paulina Mościcka, Maria T. Szewczyk, Bartosz Fórmankiewicz, Justyna Cwajda‑Białasik, Łukasz Woda, Aleksandra Popow, Elżbieta Kozłowska 89
6.1. Owrzodzenia tętnicze 92
6.1.1. Charakterystyka owrzodzenia tętniczego 95
6.1.2. Postępowanie miejscowe z owrzodzeniem tętniczym 96
6.2. Owrzodzenia tętniczo-żylne 96
6.3. Owrzodzenia pourazowe 98
6.4. Owrzodzenia w wyniku samookaleczenia 100
7. Rany pourazowe – Mariusz Barański, Anna Szumska 108
7.1. Charakterystyka ran pourazowych 108
7.2. Gojenie ran pourazowych 110
7.3. Ocena rany pourazowej 111
7.4. Wstępne zaopatrzenie rany pourazowej 112
7.5. Leczenie ran pourazowych 114
7.6. Zakażenie rany pourazowej 119
7.7. Rehabilitacja 123
8. Zespół stopy cukrzycowej 128
8.1. Patogeneza zespołu stopy cukrzycowej – Anna Korzon-Burakowska 128
8.1.1. Owrzodzenie stopy u chorego na cukrzycę 128
8.2. Opieka nad chorym z owrzodzeniem w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej – Justyna Cwajda-Białasik, Maria T. Szewczyk, Paulina Mościcka, Elżbieta Hancke, Katarzyna Cierzniakowska 138
8.2.1. Charakterystyka owrzodzeń 138
8.2.2. Diagnostyka 143
8.2.3. Działania terapeutyczne i pielęgnacyjne 146
8.2.4. Zabiegi podiatryczne 151
8.2.5. Profilaktyka i edukacja 154
9. Leczenie ran odleżynowych – Justyna Cwajda-Białasik, Maria T. Szewczyk, Paulina Mościcka, Arkadiusz Jawień 161
9.1. Etiologia 161
9.2. Charakterystyka ran odleżynowych i zmian skórnych związanych z inkontynencją 164
9.3. Proces gojenia się ran odleżynowych 169
9.4. Postępowanie miejscowe 172
10. Wybrane aspekty rehabilitacji u chorych leżących – Anna Spannbauer, Arkadiusz Berwecki, Tomasz Ridan, Anita Kulik, Joanna Danek, Małgorzata Berwecka, Piotr Mika 184
10.1. Następstwa długotrwałego unieruchomienia 184
10.2. Ćwiczenia lecznicze stosowane u osób z zaburzeniami ruchowymi 186
10.2.1. Techniki specjalne 198
10.3. Zabiegi fizykoterapeutyczne u chorych z zaburzeniami ruchowymi 203
10.4. Masaż 207
10.5. Kompresja pneumatyczna 208
10.6. Kinesiotaping 209
11. Oparzenia jako problem leczniczo-pielęgnacyjny – Elżbieta Kozłowska, Aleksandra Popow, Katarzyna Cierzniakowska, Lucyna Kiełbasa 217
11.1. Anatomia i fizjologia skóry 217
11.2. Przyczyny oparzeń 217
11.2.1. Oparzenia cieplne 217
11.2.2. Oparzenia chemiczne 218
11.2.3. Oparzenia elektryczne 218
11.3. Ciężkość oparzenia 218
11.3.1. Rozległość oparzenia 219
11.3.2. Głębokość oparzenia 220
11.4. Pierwsza pomoc przedlekarska 226
11.5. Choroba oparzeniowa 227
11.6. Leczenie chorego oparzonego 228
11.6.1. Resuscytacja płynowa 228
11.6.2. Leczenie bólu 229
11.6.3. Profilaktyka owrzodzeń przewodu pokarmowego 229
11.6.4. Leczenie żywieniowe 230
11.6.5. Miejscowe leczenie rany oparzeniowej 230
11.6.6. Hiperbaria tlenowa 232
11.6.7. Leczenie uzupełniające 232
11.7. Schemat postępowania rehabilitacyjnego w zależności od fazy leczenia 235
12. Rana okołostomijna i zmiany skórne wokół stomii – Katarzyna Cierzniakowska, Zbigniew Banaszkiewicz, Maria T. Szewczyk 245
12.1. Rodzaje stomii 245
12.2. Opieka i zapobieganie powikłaniom 246
12.3. Powikłania stomii 246
12.3.1. Częściowy lub całkowity brak zrostu śluzówkowo-skórnego 247
12.3.2. Zmiany skórne 247
12.3.3. Kontaktowe zapalenie skóry 248
12.3.4. Zakażenie skóry wokół stomii 251
12.3.5. Zmiany na podłożu alergicznym 252
12.3.6. Piodermia zgorzelinowa 252
12.3.7. Ziarniniaki 252
12.4. Gojenie się zmian skórnych 253
13. Opieka pielęgniarska nad pacjentem z przewlekłą raną o etiologii nowotworowej – Dariusz Bazaliński, Zdzisława Chmiel, Maria Kózka 258
13.1. Etiopatogeneza uszkodzeń skóry spowodowanych nowotworami 258
13.2. Ocena rany nowotworowej 263
13.3. Agresywny nowotwór w ranie przewlekłej (owrzodzenie Marjolina) 265
13.3.1. Rozpoznanie i leczenie 269
13.4. Istota opieki nad chorym z raną przewlekłą o etiologii nowotworowej 271
13.5. Najczęstsze problemy w opiece nad chorym z raną nowotworową oraz metody postępowania 272
13.5.1. Nieprzyjemny zapach i wysięk z rany 272
13.5.2. Krwawienie z rany 281
13.5.3. Ból 284
13.5.4. Problemy psychospołeczne 286
14. ,,Zarządzanie raną” u kresu życia – Dariusz Bazaliński, Joanna Przybek-Mita, Maria Kózka 295
14.1. Opieka paliatywna – założenia, zakres i charakter działań ukierunkowanych na profilaktykę i leczenie ran przewlekłych 295
14.2. Specyfika opieki nad pacjentem z raną u kresu życia 297
14.3. Metody oczyszczania rany a „zarządzanie raną” u kresu życia 302
14.4. Piorunująca odleżyna jako częsty problem zdrowotny u kresu życia 313
Skorowidz 321
