Mit maszyny Tom 2
Pentagon władzy jest drugim tomem "Mitu maszyny" Lewisa Mumforda i rozwinięciem idei zarysowanych w tomie pierwszym – pracą powstałą, jak sam autor stwierdza pod presją obserwacji "zniekształceń, zbiorowych obsesji i kompulsji powstałych w polu megatechniki, przekierowujących nasze energie i podważających naszą zdolność do życia pełnego i duchowo satysfakcjonującego".
Zadanie, które sobie postawił, Mumford wypełnia opierając się na ogromnym bogactwie faktów i informacji histortyczno-literackich, tworząc wielką sieć diagnostyczną, umożliwiającą autorowi, a za nim czytelnikowi tej książki, problematyzację istotnych wymiarów naszej cywilizacji. Diagnoza dotyczy zarówno podstaw wyobrażeniowych i myślowych tej kultury, jak też w skutku jej instytucji. Mumford dąży do ujawnienia, jak myślimy zbiorowo jako jej twórcy i uczestnicy, i wskazuje jednocześnie konieczne pola zmiany sposobu rozumowania, by przywrócić priorytet wartości decydujących o jakości ludzkiego życia w jego wymiarze indywidualnym i dopiero wtedy społecznym.
Lewis Mumford
(1895–1990); niezwykle barwna postać amerykańskiej kultury, wszechstronny intelektualista w prawdziwie renesansowym stylu: historyk, filozof, badacz techniki, socjolog, krytyk literacki, niezwykle płodny autor i wszechstronny myśliciel o dużej erudycji, autor oryginalnej reinterpretacji dziejów cywilizacji, badacz postępu naukowego i technicznego.
Wydany w 1931 roku w Scribner’s Magazine tekst The Drama of the Machines przyniósł Mumfordowi zaproszenie na Columbia University, gdzie poprowadził kurs o maszynach i epoce maszyn, prawdopodobnie pierwszy na świecie cykl wykładów na ten temat. Zajęcia były podstawą jego Techniki i cywilizacji (1934), pionierskiej pracy z historii i kultury techniki, która wywarła duży wpływ na późniejszych badaczy (wyd. pol. PWN 1966). Jednocześnie zajmował się krytyką sztuki i literatury (m.in. napisał cenioną książkę o Hermanie Melville’u), architekturą i urbanistyką. Jego największa praca – Mit maszyny (tom 1 z 1967 roku, tom 2 z 1970) – to oryginalna wizja historii kultury i cywilizacji, w której Mumford wprowadził m.in. pojęcie megamaszyny, czyli maszyny, której komponentami są ludzie.
