Narzędzia i procedury zarządzania zasobami ludzkimi
W książce przedstawiono wnioski z badań prowadzonych w czterech firmach działających na rynku polskim. W badaniach wykorzystano zarówno jakościowe, jak i ilościowe techniki badawcze, co pozwoliło na pokazanie procesów zachodzących w firmach, zilustrowanych wypowiedziami pracowników, a także ogólne, ilościowe zestawienie wykorzystywanych narzędzi ZZL. Poddano analizie m.in. wykorzystywane przez firmy narzędzia odnoszące się do rekrutacji i selekcji pracowników, szkoleń pracowniczych, coachingu, mentoringu, ocen pracowniczych, wynagradzania, motywowania, projektowania karier. Nie ograniczono się do teoretycznych wniosków. W publikacji przedstawiono cztery studia przypadków firm działających na polskim rynku, które są ciekawą ilustracją zmian zachodzących w tych organizacjach pod wpływem zdarzeń i procesów wewnętrznych oraz zewnętrznych. Pokazany z perspektywy socjologii zarządzania obraz społeczno-kulturowych uwarunkowań ZZL obejmuje takie zagadnienia, jak podstawowe założenia polityki personalnej, kultura i władza organizacyjna oraz proceduralizacja i wdrażanie narzędzi ZZL. Książkę polecamy osobom zajmujących się teoretycznymi aspektami polityki personalnej przedsiębiorstw, nauczycielom, którzy wykorzystują w swojej pracy analizę przypadków, a także do praktykom, szukającym nowych narzędzi i pomysłów oraz niekonwencjonalnego spojrzenia na narzędzia ZZL i procedury stosowane w ich organizacjach.
1. Wstęp (Beata Pawłowska, Dominika Byczkowska-Owczarek) 9
1.1. Problematyka i cel badań 9
1.2. Perspektywa teoretyczna i założenia badawcze 10
1.3. Metoda badania oraz hipotezy badawcze 12
1.4. Struktura książki 17
2. Opisy przypadków badanych firm (Izabela Ślęzak-Niedbalska, Jakub Niedbalski) 19
2.1. Opis przypadku firmy A 19
2.1.1. Charakterystyka badań w firmie A 19
2.1.2. Charakterystyka organizacji A 19
2.1.2.1. Podstawowe informacje, opis działalności oraz cele strategiczne 19
2.1.2.2. Budowanie marki, kreowanie wizerunku oraz działalność społeczna i charytatywna 20
2.1.3 Charakterystyka komórki do spraw polityki personalnej firmy A 21
2.1.4 Procedury i instrukcje w firmie A 25
2.1.4.1. Procedury z zakresu polityki personalnej 26
2.1.4.1.1. Procedura szkoleń 27
2.1.4.1.2. Procedura zatrudniania i zwalniania 29
2.1.4.1.3. Procedura wdrażania nowego pracownika (procedura adaptacyjna) 31
2.1.4.1.4. Procedura wartościowania pracy 33
2.1.4.2. Procedury z zakresu polityki personalnej w firmie A Wnioski badawcze 36
2.1.4.2.1. Rodzaje i źródła procedur 36
2.1.4.2.2. Stosunek pracowników do procedur 37
2.1.4.2.3. Konstruowanie i kontrola procedur z zakresu polityki personalnej 40
2.1.5. Komunikacja w firmie A 41
2.1.6. Rodzaje władzy w firmie A 42
2.1.6.1. Władza personalna 42
2.1.6.2. Władza organizacyjna 43
2.1.7. Kultura organizacyjna w firmie A 44
2.1.8. Moralność i etyka a wizerunek firmy A 46
2.1.9. Podsumowanie opisu przypadku firmy A 46
2.2. Opis przypadku firmy – organizacja W (Dominika Byczkowska-Owczarek, Piotr Chomczyński) 47
2.2.1. Charakterystyka badań w organizacji W 47
2.2.2. Charakterystyka organizacji W 47
2.2.3. Narzędzia, systemy, procedury i instrukcje w organizacji W 47
2.2.4. Analiza kultury organizacyjnej w instytucji W 52
2.2.5. Źródła wiedzy, z których czerpie się w organizacji W inspiracje do konstruowania polityki personalnej oraz procedur i narzędzi ZZL 53
2.2.6. Analiza władzy organizacyjnej w instytucji W 55
2.2.7. Badanie procesów interakcyjnych zaangażowanych w wytwarzanie założeń polityki personalnej oraz konkretnych narzędzi ZZL w instytucji W 56
2.2.8. Podsumowanie opisu przypadku organizacji W 57
2.3. Opis przypadku firmy P (Łukasz Marciniak) 58
2.3.1. Charakterystyka badań w firmie P 58
2.3.2. Charakterystyka firmy P 59
2.3.3. Charakterystyka działu zarządzania zasobami ludzkimi firmy P 60
2.3.4. Narzędzia, systemy, procedury i instrukcje w firmie P 63
2.3.5. Praca nad projektem Tworzenie procedur 68
2.3.6. Kultura organizacyjna firmy P 69
2.3.7. Podsumowanie opisu przypadku firmy P 72
2.4. Opis przypadku firmy S (Anna Kubczak, Waldemar Dymarczyk, Grzegorz Słowiński) 73
2.4.1. Charakterystyka badań w firmie S 73
2.4.2. Charakterystyka firmy S 74
2.4.3. Charakterystyka działu HR oraz procedury i narzędzia polityki personalnej w firmie S 76
2.4.4. Praca nad projektem – tworzenie narzędzi zarządzania zasobami ludzkimi w firmie S 80
2.4.4.1. Jak tworzone są procedury w firmie S 81
2.4.4.2. Procesy interakcyjne zaangażowane w tworzenie polityki personalnej i jej narzędzi w firmie S 86
2.4.5. Kultura organizacyjna, wiedza oraz władza w firmie S 88
2.4.6. Źródła wiedzy i kompetencje osób odpowiedzialnych w firmie S za tworzenie narzędzi z obszaru polityki personalnej 93
2.4.7. Społeczne konsekwencje stosowania procedur zarządzania zasobami ludzkimi Konstruowanie proefektywnościowej kultury organizacyjnej i proefektywnościowych tożsamości w firmie S 96
2.4.8. Podsumowanie opisu przypadku firmy S 98
3. Analiza społeczno-kulturowych uwarunkowań ZZL 101
3.1. Podstawowe założenia polityki personalnej badanych organizacji (Izabela Ślęzak-Niedbalska, Jakub Niedbalski) 101
3.1.1. Wprowadzenie 101
3.1.2. Czynniki kształtujące pozycję i status pracownika w organizacjach A, P, S, W – analiza przypadków 104
3.1.3. Podsumowanie 111
3.2. Analiza kultur organizacyjnych badanych organizacji (Beata Pawłowska, Piotr Chomczyński) 115
3.2.1. Wstęp 115
3.2.2. Koncepcje kultury organizacyjnej System kultury 115
3.2.3. Pojęcie kultury organizacyjnej – rozważania teoretyczne 116
3.2.4. Analiza kultury organizacyjnej badanych organizacji 123
3.2.4.1. Historia firmy a jej tożsamość organizacyjna 123
3.2.4.2. Kapitał założycielski a tożsamość organizacyjna i kształtowanie postaw pracowniczych 126
3.2.4.3. Normy i wartości w badanych organizacjach 127
3.2.4.4. Język i komunikacja w badanych organizacjach 128
3.2.4.5. Kultura organizacyjna – próba typologii badanych organizacji 130
3.2.5 Podsumowanie 131
3.3. Analiza władzy organizacyjnej Sposoby jej osiągania, podtrzymywania, sprawowania i legitymizacji a użycie polityki personalnej oraz procedur i narzędzi ZZL (Anna Kubczak, Waldemar Dymarczyk) 132
3.3.1. Władza – podstawowe pojęcia 132
3.3.2. Władza i polityka personalna 137
3.3.3. Władza i relacje międzyludzkie 144
3.3.4. Podsumowanie 150
3.4. Proceduralizacja i wdrażanie narzędzi ZZL (Łukasz Marciniak) 151
3.4.1. Wstęp 151
3.4.2. Standaryzacja procedur ZZL 152
3.4.3. Zakres i rodzaj procedur ZZL 158
3.4.4. Podsumowanie 160
4. Wybrane elementy polityki personalnej Analiza danych ilościowych (Piotr Chomczyński) 161
4.1. Cel badań ankietowych 161
4.2. Charakterystyka badania ankietowego 161
4.3. Społeczno-demograficzne cechy badanej populacji 162
4.4. Wartości firmowe a zadowolenie z pracy 164
4.5. Komunikacja w badanych przedsiębiorstwach 169
4.6. Procedury podejmowania decyzji w badanych organizacjach 171
4.7. Opinie badanych na temat obowiązujących procedur i sposobów ich tworzenia 174
4.8. Warunki pracy w percepcji badanych 179
4.9. Weryfikacja hipotez 186
5. Zakończenie (Krzysztof Konecki) 187
6. Bibliografia 193
7. Spis tabel, rysunków i wykresów 199
