Odporność chwastów na herbicydy

• Druk: Warszawa, 2014
• Autor: Kazimierz Adamczewski
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Książka obejmuje całość zagadnień związanych z odpornością chwastów na herbicydy. Zawiera podstawową wiedzę, wyjaśnia przyczyny powstawania odporności i podaje sposoby ograniczenia jej rozwoju; opisuje mechanizmy działania herbicydów, które mają wpływ na rozwój odporności chwastów.

Jest to publikacja dla studentów rolnictwa, ogrodnictwa i biologii, nauczycieli akademickich, pracowników naukowych instytutów badawczych. Może być pomocna dla nauczycieli i uczniów średnich szkół rolniczych i ogrodniczych, a także doradców w zakresie ochrony roślin, pracujących zarówno w państwowych jednostkach doradczych, jak i firmach produkujących i dystrybuujących środki ochrony roślin. Może też być przydatna dla osób zajmujących się uprawą roślin i produkcją rolną.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Biologia i przyroda
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-17596-2
• ISBN druku: 978-83-01-17596-2
• Liczba stron: 276

I. Wstęp                                11

	II. Biologia i ekologia chwastów w zależności od długości życia osobniczego i sposobu rozmnażania                        14

II.1. Chwasty krótkotrwałe                                 16
II.2. Chwasty dwuletnie                              17
II.3. Chwasty wieloletnie                              18
II.4. Chwasty cebulkowe                              20

	III. Biologia wybranych gatunków chwastów i jej znaczenie w rozwoju odporności                                   21

III.1. Miotła zbożowa – Apera spica-venti (L.) P.B               24
III.2. Wyczyniec polny – Alopecurus myosuroides Huds             28
III.3. Owies głuchy – Avena fatua L.                       30
III.4. Chwastnica jednostronna – Echinochloa crus-galli (L.) P.B       32
III.5. Włośnica sina – Setaria pumila (Poir.) Roem. & Schult         34
III.6. Komosa biała – Chenopodium album L                      36
III.7. Szarłat szorstki – Amaranthus retroflexus L                    38
III.8. Chaber bławatek – Centaurea cyanus L                      40
III.9. Maruna bezwonna – Matricaria maritima L. ssp. inodora (L.) Dostal      42
III.10. Rumian polny – Anthemis arvensis L                   44
III.11. Rumianek pospolity – Matricaria chamomilla L             46
III.12. Starzec zwyczajny – Senecio vulgaris L                      48
III.13. Przymiotno kanadyjskie – Conyza canadensis (L.) Cronq            50
III.14. Żółtlica drobnokwiatowa – Galinsoga parviflora Cav              52
III.15. Fiołek polny – Viola arvensis Murray                       54
III.16. Przytulia czepna – Galium aparine L                   56
III.17. Mak polny – Papaver rhoeas L                          58
III.18. Gwiazdnica pospolita – Stellaria media (L.) Vill             60
III.19. Tasznik pospolity – Capsella bursa-pastoris (L.) Med              62
III.20. Tobołki polne – Thlaspi arvense L                        64
III.21. Gorczyca polna – Sinapis arvensis L                   66
III.22. Rzodkiew świrzepa – Raphanus raphanistrum L            68
III.23. Rdestówka powojowata – Fallopia convolvulus (L.) Á. Löve      70
III.24. Poziewnik szorstki – Galeopsis tetrahit L                 72

	IV. Rozwój badań nad herbicydami                  74

	V. Historia odporności chwastów na herbicydy                 77

V.1. Problem odporności chwastów w świecie                  77
V.2. Problem odporności chwastów w Polsce                       83
V.3. Zakres występowania odporności – obecny stan odporności w liczbach     86

	VI. Mechanizm i sposób działania herbicydów                 91

VI.1. Wpływ herbicydów na procesy biochemiczne i fizjologiczne roślin    92
VI.2. Reakcja roślin na herbicydy                             93
VI.3. Klasyfikacja herbicydów według mechanizmu działania             94
VI.3.1. Inhibitory fotosyntezy w fotosystemie II (PS II)                     96
VI.3.2. Inhibitory fotosyntezy w fotosystemie I                      97
VI.3.3. Inhibitory syntazy acetylomleczanowej (ALS) – syntazy kwasu acetylohydroksylowego (AHAS)                              98
VI.3.4. Inhibitory karboksylazy acetylokoenzymu A (ACCazy)                 99
VI.3.5. Inhibitory wzrostu i rozwoju (syntetyczne auksyny)              100
VI.3.6. Inhibitory syntazy kwasu 5-endolopirogrono-3-fosfoszikimowego (EPSP)      101
VI.3.7. Inhibitory syntetazy glutaminowej                        102
VI.3.8. Inhibitory biosyntezy celulozy                          103
VI.3.9. Inhibitory podziału komórki                               103
VI.3.10. Inhibitory biosyntezy kwasów tłuszczowych                  104
VI.3.11. Inhibitory biosyntezy karotenoidów (herbicydy powodujące zanik chlorofilu)   105
VI.3.12. Inhibitory oksydazy protoporfirynogenowej (PPO)              106

	VII. Mechanizm odporności chwastów na herbicydy         108

VII.1. Odporność związana z miejscem działania herbicydu (target-site)      111
VII.1.1. Odporność na inhibitory fotosyntezy w fotosystemie II (PS II)        112
VII.1.2. Odporność na inhibitory syntazy acetylomleczanowej (ALS/AHAS)    117
VII.1.3. Odporność na inhibitory karboksylazy acetylokoenzymu A (ACCazy)       122
VII.1.4. Odporność na glifosat                              126
VII.1.5. Odporność na inhibitory podziału komórki                  128
VII.1.6. Odporność na inhibitory oksydazy protoporfirynogenowej (PPO)      129
VII.1.7. Odporność na inhibitory wzrostu i rozwoju (syntetyczne auksyny)      129
VII.2. Odporność na herbicydy nie związana z miejscem działania (non target-site)                                  130
VII.2.1. Odporność związana z cytochromem P450 monooksygenazy             131
VII.2.2. Odporność związana z glutationem S-transferazą (GST)               132
VII.2.3. Odporność związana ze zdolnością do zmiany przemieszczania (translokacji) herbicydu                                  135
VII.3. Inne problemy związane z odpornością                     138

	VIII. Genetyczny i epigenetyczny sposób dziedziczenia odporności      142

VIII.1. Dziedziczenie genetyczne                        143
VIII.2. Dziedziczenie epigenetyczne                           145
VIII.3. Presja selekcyjna                                 146
VIII.4. Inne problemy związane z dziedziczeniem                   149

	IX. Rozwój odporności chwastów w populacji                 151

	X. Czynniki wpływające na odporność chwastów               154

X.1. Chwasty                                    154
X.2. Herbicydy                                       158
X.3. Zabiegi agrotechniczne                               163

	XI. Modele rozwoju odporności chwastów                  166

	XII. Fitnes chwastów w badaniach odporności            170

	XIII. Rozpoznawanie odporności chwastów w polu          176

	XIV. Ocena ryzyka pojawienia się odporności                179

	XV. Zapobieganie powstawaniu odporności              182

XV.1. Zmianowanie                                182
XV.2. Metody agrotechniczne                          183
XV.3. Herbicydy                                  186
XV.4. Mieszaniny i przemienne stosowanie herbicydów            187
XV.5. Organizacja stosowania herbicydów                       188
XV.6. Synergizm i sejfnery                            189
XV.7. Opryskiwanie górnych części chwastów                     189
XV.8. Genetycznie zmodyfikowane rośliny odporne na herbicydy      189
XV.9. Inne zagadnienia                              190

	XVI. Koszty wynikające z występowania chwastów odpornych    191

	XVII. Kryteria potwierdzające występowanie odporności           194
	
XVII.1. Definicja odporności chwastów opracowana przez WSSA i ISHRW    195
XVII.2. Potwierdzenie danych o odporności                  195
XVII.3. Dziedziczenie odporności                        199
XVII.4. Występowanie odporności w polu                       199
XVII.5. Potrzeba oznaczenia gatunku chwastu                     199
XVII.6. Inne zagadnienia                                 200

	XVIII. Uprawa roślin odpornych na herbicydy nieselektywne a problem odporności chwastów                             201

XVIII.1. Metody uzyskiwania roślin uprawnych odpornych na herbicydy    204
XVIII.1.1. Rośliny uprawne odporne na glifosat                    206
XVIII.1.2. Rośliny uprawne odporne na inhibitory syntazy acetylomleczanowej       208
XVIII.1.3. Rośliny uprawne odporne na glufosynat amonowy                 209
XVIII.1.4. Rośliny uprawne odporne na bromoksynil                     210
XVIII.1.5. Kukurydza odporna na cykloksydym                    211
XVIII.2. Znaczenie sejfnerów w odporności roślin uprawnych na herbicydy     212
XVIII.3. Problemy związane z uprawą roślin genetycznie zmodyfikowanych    212
XVIII.3.1. Ryzyko przepływu genów                               212
XVIII.3.2. Wpływ na rozwój populacji chwastów                    214

	XIX. Metody badań odporności w celu identyfikacji chwastów odpornych na herbicydy                       215

XIX.1. Biotest na roślinach                            218
XIX.2. Test oparty na wzroście liści i korzeni                  219
XIX.3. Test oparty na wzroście korzeni na agarze                   220
XIX.4. Test fluorescencji chlorofilu                           222
XIX.5. Badania molekularne                               223
XIX.6. Metoda kalorymetryczna                             225

	XX. Badania nad odpornością chwastów na herbicydy w Polsce  226

XX.1. Miotła zbożowa                              227
XX.2. Wyczyniec polny                              230
XX.3. Owies głuchy                                234
XX.4. Chaber bławatek                              238
XX.5. Komosa biała                                241
XX.6. Maruna bezwonna                                 242
XX.7. Mak polny                                     243

Literatura                              245
Załącznik 1. Skróty literowe nazw chwastów             253
Załącznik 2. Klasyfikacja herbicydów w zależności od mechanizmu działania wg HRAC                     264
Skorowidz                              271