Opieka nad noworodkiem
W kolejnym tomie z serii „Biblioteka Położnej” omówiono nie tylko
pielęgnowanie noworodka, ale również kliniczne aspekty jego adaptacji do życia pozamacicznego, wykonywanie wybranych zabiegów, testy przesiewowe, wybrane stany zagrożenia życia, metody i techniki karmienia, a nawet elementy fizjoterapii.
Autorki zwróciły szczególną uwagę na aspekty edukacji i promocji zdrowia, na zapobieganie powikłaniom, co wynika z zadań zapisanych w ustawie o zawodach pielęgniarki i położnej.
Rozdział 1. Klasyfikacja noworodków, Henryka Sawulicka-Oleszczuk 13
Noworodek donoszony 14
Zmiany przystosowawcze do życia pozamacicznego 16
Adaptacja układu oddechowego 18
Adaptacja układu krążenia 19
Termoregulacja 20
Adaptacja przewodu pokarmowego 21
Czynność nerek 22
Noworodek niedonoszony 22
Zaburzenia termoregulacji 23
Zaburzenia metaboliczne 24
Problemy ze strony układu oddechowego 25
Zespół zaburzeń oddychania 25
Bezdechy wcześniaków 26
Niedojrzałość układu nerwowego 26
Krwawienie wewnątrzczaszkowe 27
Okołokomorowa leukomalacja 27
Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego 28
Niedojrzałość wątroby 28
Niedojrzałość nerek 28
Zaburzenia immunologiczne 28
Niedokrwistość 29
Rozdział 2. Postępowanie z noworodkiem dojrzałym bezpośrednio po porodzie, Agnieszka Skurzak, Agnieszka Bałanda, Agnieszka M. Bień 31
Odśluzowanie noworodka 32
Ocena noworodka według skali Apgar 32
Oznakowanie noworodka 34
Odpępnienie i zabezpieczenie kikuta pępowinowego 35
Zasady postępowania podczas odpępnienia noworodka 36
Zabieg Credego 37
Pomiary noworodka po porodzie 37
Rozdział 3. Badanie noworodka, Henryka Sawulicka-Oleszczuk, Agnieszka Skurzak, Grażyna J. Iwanowicz-Palus 42
Badanie i ocena stanu ogólnego noworodka, Henryka Sawulicka-Oleszczuk 42
Urazy okołoporodowe, Henryka Sawulicka-Oleszczuk 46
Rodzaje urazów okołoporodowych 47
Przyjęcie noworodka na oddział położniczo-noworodkowy, Agnieszka Skurzak, Grażyna J. Iwanowicz-Palus 50
Rozdział 4. Stany przejściowe u noworodka, Agnieszka Bałanda, Grażyna J. Iwanowicz-Palus, Anna B. Pilewska-Kozak 53
Fizjologiczny spadek masy ciała 54
Żółtaczka fizjologiczna 54
Zaburzenia krzepnięcia 61
Fizjologiczny wzrost temperatury ciała 62
Odczyny ciążowe 62
Rumień toksyczny 63
Stolce przejściowe 63
Rozdział 5. Pielęgnowanie i obserwacja noworodka w pierwszych dobach życia, Agnieszka Bałanda 66
Kąpiel noworodka 66
Pielęgnacja oczu 69
Pielęgnacja nosa 70
Pielęgnacja jamy ustnej 70
Pielęgnacja uszu 70
Pielęgnowanie kikuta pępowinowego 71
Przewijanie noworodka 72
Najczęstsze zmiany występujące na skórze noworodka 76
Dyschromia "arlekina" 77
Sinica kończyn 77
Meszek płodowy 78
Maź płodowa 78
Potówki 79
"Bociani dziób" 80
"Plamy mongolskie" 81
Rozdział 6. Szczepienia w okresie noworodkowym, Agnieszka Bałanda, Grażyna J. Iwanowicz-Palus 84
Szczepienie BCG 85
Szczepienie w.z.w. typu B 87
Rozdział 7. Testy (badania) przesiewowe wykonywane u noworodków, Agnieszka Bałanda, Agnieszka Skurzak 91
Testy przesiewowe w kierunku wykrycia chorób metabolicznych (fenyloketonurii, hipotyreozy, mukowiscydozy) 92
Testy przesiewowe do wykrywania wrodzonej dysplazji stawów biodrowych 97
Testy przesiewowe w celu wykrycia wad słuchu 101
Rozdział 8. Metody i techniki karmienia noworodków, Agnieszka M. Bień, Agnieszka Bałanda, Bogumiła Kiełbratowska 107
Karmienie naturalne, Agnieszka M. Bień 107
Skład mleka kobiecego 110
Wskaźniki skutecznego karmienia 115
Technika karmienia piersią 116
Bezwzględne przeciwwskazania ze strony dziecka do karmienia piersią 124
Względne przeciwwskazania ze strony dziecka do karmienia piersią 124
Bezwzględne przeciwwskazania ze strony matki do karmienia piersią 125
Względne przeciwwskazania ze strony matki do karmienia piersią 125
Karmienie sztuczne, Agnieszka Bałanda, Bogumiła Kiełbratowska 126
Mleko początkowe 128
Mleko następne 129
Karmienie noworodka przez zgłębnik 131
Wsparcie matki podczas karmienia, Bogumiła Kiełbratowska 135
Cele poradnictwa laktacyjnego 136
Rozdział 9. Stany zagrożenia życia noworodka, Henryka Sawulicka-Oleszczuk, Agnieszka Bałanda, Agnieszka Skurzak 144
Wybrane stany zagrożenia życia noworodka, Henryka Sawulicka-Oleszczuk 144
Choroby układu oddechowego 144
Martwicze zapalenie jelit 147
Hiperbilirubinemia noworodków 147
Zaburzenia hematologiczne 148
Zaburzenia neurologiczne 151
Choroby oczu 153
Infekcje 153
Resuscytacja noworodków, Henryka Sawulicka-Oleszczuk 155
Postępowanie resuscytacyjne, Agnieszka Bałanda 156
Transport noworodka, Agnieszka Skurzak, Agnieszka Bałanda 163
Dokumentacja stanu noworodka i opieki nad nim, Agnieszka Bałanda 165
Dokumentacja medyczna 165
Dokumentacja indywidualna i zbiorcza 165
Dokumentacja na oddziale neonatologicznym 167
Rozdział 10. Technika wykonywania wybranych zabiegów u noworodka, Agnieszka Skurzak, Agnieszka Bałanda 170
Pobieranie krwi włośniczkowej 170
Wstrzyknięcia (iniekcje) domięśniowe 172
Wkłucie dożylne 175
Cewnikowanie żyły pępowinowej 178
Pobieranie moczu do badania 180
Rozdział 11. Pobieranie krwi pępowinowej do banku komórek macierzystych, Grażyna J. Iwanowicz-Palus, Agnieszka Bałanda 184
Rozdział 12. Wypis noworodka ze szpitala, Grażyna J. Iwanowicz-Palus, Bogumiła Kiełbratowska, Agnieszka Bałanda 190
Zalecenia dla matki lub rodziców dotyczące pielęgnowania dziecka w domu 190
Wizyta patronażowa położnej rodzinnej 194
Propozycja standardu opieki nad położnicą i noworodkiem/niemowlęciem do 6. tyg. życia 194
Problemy pielęgnacyjne okresu noworodkowego 201
Ciemieniucha 201
Kolka 202
„Pieluszkowe" zapalenie skóry 202
Przepuklina 204
Rozdział 13 Wczesna stymulacja i opieka nad noworodkiem w okresie rozwoju, Agnieszka Skurzak, Grażyna J. Iwanowicz-Palus 206
Dziecko-rodzice partnerami interakcji przez dotyk 206
Technika masażu 208
Skorowidz 212
