Potyczki z Freudem
Czy jesteśmy odpowiedzialni za wszystko, co nas spotyka?
Dlaczego tak bardzo chcemy uniknąć tego, co nieuniknione?
Czy naprawdę powinniśmy się nieustannie rozwijać i dążyć do wykorzystania naszego potencjału?
I czy każdą traumę, porażkę w relacji czy niełatwe dzieciństwo musimy „przepracować” w gabinecie psychoterapeutycznym?
Tomasz Stawiszyński podaje w wątpliwość wiele z narzucanych nam współcześnie przekonań dotyczących tego, jak powinno wyglądać szczęśliwe życie. Udowadnia, że izolowanie się od trudnych doświadczeń, dążenie do osiągnięcia „wewnętrznej harmonii” i pełnej kontroli nad emocjami nie tylko nie uchroni nas przed lękiem, niepewnością i poczuciem bezsensu, lecz także odbierze szansę na skonfrontowanie się z naszymi ludzkimi słabościami.
Odwołując się do twierdzeń psychologów oraz filozofów, a także dokonując wnikliwej analizy wybranych problemów współczesnego świata, pokazuje, że nadmierna koncentracja na własnych emocjach, skupianie się na subiektywnych doświadczeniach i szukanie źródła wszelkich problemów wyłącznie w sobie ostatecznie odgradza nas od prawdziwego życia.
Ta fascynująca książka przygląda się podejrzliwie zmitologizowanym prawdom psychologicznym, które przez ostatnie dekady dobrze nakręciły nam w głowie i zrobiły wodę z mózgu. Tomasz Stawiszyński, filozof z talentem felietonisty, nie tylko ratuje nasz zdrowy rozsądek, lecz także prowadzi w kierunku bardziej uniwersalnego rozumienia psychologii człowieka.
Olga Tokarczuk
Nie wierzcie – mówi Tomasz Stawiszyński – w sprowadzenie na świat „człowieka idealnego”. Nie wierzcie zwłaszcza wtedy, gdy wmawiają wam, że to wy nim możecie zostać. To potwór, który czyha na waszą wolność.
prof. Zbigniew Mikołejko
Przedmowa do wydania trzeciego 13
Słowo wstępne 23
Podziękowania 25
Wstęp 27
CZĘŚĆ I. Wolność od dzieciństwa 31
1. Płachta Manoletego, czyli o klatce dzieciństwa 33
2. Porażka tygrysiej matki, czyli wychowanie nie jest rzeźbiarstwem 44
3. Rodzina jako źródło cierpień, czyli o przekleństwie dosłowności 56
4. Skarabeusz i sens życia, czyli czy naszym losem rządzi przypadek 66
5. Mit TV, czyli jak telewizja wykorzystuje nasze najgłębsze lęki i pragnienia 79
CZĘŚĆ II. Wolność od doskonałości 89
6. Oblicze idealne, czyli czego nie widać na współczesnych, zmodyfikowanych przez chirurgię plastyczną twarzach 91
7. Algorytm na życie, czyli dlaczego nigdy nie uda się nam zabezpieczyć przed niewiadomą przyszłością 103
8. Nędza optymizmu, czyli o (śmiertelnych) niebezpieczeństwach pozytywnego myślenia 116
9. Oświecenie? Nie, dziękuję, czyli o zaletach życia w doczesności 127
10. Banknot i rewolwer, czyli dlaczego we współczesnym świecie najlepiej radzą sobie psychopaci 138
11. Zdradzeni, czyli dlaczego zdradzamy i jesteśmy zdradzani 149
CZĘŚĆ III. Wolność od zdrowia 161
12. Ciało, które śni, czyli o tym, czego możemy się nauczyć od symptomów i chorób 163
13. Rewolucja w imię duszy, czyli o tym, jakie ukryte i niedostępne innymi drogami wymiary rzeczywistości odsłania nam doświadczenie depresji 173
14. Pochwała hipochondrii, czyli dlaczego czasami czujemy się chorzy, chociaż lekarze sądzą, że jest inaczej 185
15. Podzielone „ja”, czyli dlaczego każdy z nas jest wielością 194
16. Psychologowie na miejscu, czyli dlaczego pomoc psychologiczna często szkodzi ofiarom katastrof i wypadków 204
CZĘŚĆ IV. Wolność od szczęścia 215
17. Teoria w praktyce, czyli jak idee i teorie determinują nasze działanie i zachowanie 217
18. W oparach bioabsurdu, czyli dlaczego biologia i psychologia ewolucyjna nigdy nie odpowiedzą nam na pytanie, jak żyć 225
19. Efekt Barnuma, czyli dlaczego tak łatwo nami manipulować 234
20. Psychologia z dżungli, czyli terapia dla silnych, słabi niech giną 244
21. Nieuleczalna nostalgia, czyli dlaczego miłość nierozerwalnie łączy się z cierpieniem 252
CZĘŚĆ V. Wolność od wolności 265
22. Wikłam się, więc jestem, czyli o zaletach wewnętrznego i zewnętrznego splątania 267
23. Efekt motyla, czyli skąd wiemy, że właśnie teraz nie śnimy 274
24. Inne światy, czyli jakie nieznane galaktyki kryją się za drzwiami naszej percepcji 283
25. Nowa droga do samozbawienia, czyli jak psychologia stała się współczesną religią 292
26. Szaleństwo w istnieniu, czyli o samobójstwie i duszy 302
27. Spece od wybaczania, czyli o okrucieństwach sentymentalizmu 315
28. Cóż, umieram, czyli o tym, dlaczego we współczesnym świecie śmierć przestaje być tabu 320
Źródła 329
Bibliografia 331
Indeks nazwisk i postaci 341
