Pozorna tożsamość - 01 Rozdz. 1-2. Archaizm – rozumienie, klasyfikacja; Tradycjonalizm – rozumienie, typologia

• Druk: Katowice, 2016
• Seria / cykl: Prace Naukowe UŚ; Językoznawstwo Polonistyczne
• Autor: Dr hab. Agnieszka Piela
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Podstawowym celem monografii jest opis wybranych współczesnych połączeń wyrazowych (frazeologizmy, paremie, zestawienia, terminy) mieszczących w swoim składzie archaizm semantyczny. Omawiane w pracy konstrukcje słowne nie noszą wyraźnych śladów archaiczności, z pozoru są współczesne, tożsame, niczym się nie wyróżniają. To dowód na to, że ślady obecności historii we współczesnej polszczyźnie nie zawsze łatwo wykryć, czasem są one utajone, a nawet nieuświadamiane. Tego typu związki wyrazowe autorka nazywa w rozprawie tradycjonalizmami (w opozycji do związków bez archaicznych form języka w swoim składzie). Analizie poddaje każdą z osobna konstrukcję słowną z archaizmem, pokazuje w przekroju historycznym jej losy w języku polskim. Opis zachowanych do współczesności jednostek jest dla badaczki bodźcem do podejmowania szerszych rozmyślań m.in. na temat powodów trwałości jednych frazeologizmów z elementem archaicznym i braku stabilizacji innych czy procesów reinterpretacyjnych. Fakt, że wyrazy zachowały swoje dawne znaczenia w konstrukcjach słownych, nie oznacza jeszcze, że te sensy są trwałe i nie mogą ulec zapomnieniu. Zdarza się, że konstrukcje słowne mieszczące jakiś historyczny element języka są dzisiaj rozumiane na nowo, interpretowane na podstawie aktualnego znaczenia wyrazu, czasem ulegają modyfikacjom semantycznym czy formalnym.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Językoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8012-732-6

Spis treści

Wprowadzenie / 7

ROZDZIAŁ I
Archaizm – rozumienie, klasyfikacja / 19
Definicje archaizmu / 20
Klasyfikacja archaizmów / 26
Podsumowanie / 33

ROZDZIAŁ II
Tradycjonalizm – rozumienie, typologia / 36
Rozumienie tradycjonalizmu / 44
Typologia tradycjonalizmów / 47
 •Tradycjonalizmy z archaizmem fonetycznym / 48
 •Tradycjonalizmy z archaizmem fleksyjnym / 49
 •Tradycjonalizmy z archaizmem słowotwórczym / 52
 •Tradycjonalizmy z archaizmem leksykalnym / 55
 •Tradycjonalizmy z archaizmem semantycznym / 58
 •Tradycjonalizmy z archaizmem składniowym / 58
Podsumowanie / 59

ROZDZIAŁ III
Tradycjonalizmy z unikatem semantycznym w zasobach współczesnej polszczyzny / 60
Prezentacja i analiza materiału / 64
Podsumowanie / 160

ROZDZIAŁ IV
Unikaty semantyczne w zapomnianych konstrukcjach słownych / 163
Podsumowanie / 174

Zakończenie / 177

Źródła (wraz z wykorzystanymi w pracy skrótami) / 181
Literatura / 183
Indeks omawianych archaizmów i anachronizmów semantycznych / 193

Summary / 197
Резюме / 199