Problemowe picie alkoholu przez młode kobiety

• Druk: Warszawa, 2016
• Autor: Małgorzata Dragan
• Wydawca: Scholar

W książce zaprezentowano badania wskazujące na znaczenie niektórych czynników ryzyka picia problemowego młodych kobiet. Autorka dowodzi, że są nimi niekorzystne doświadczenia w dzieciństwie i związane z nimi ogólne trudności w regulacji emocji. Kluczowym czynnikiem ryzyka picia problemowego – w przypadku osób z trudnościami w regulacji emocji – jest zbiór specyficznych przekonań na temat skuteczności alkoholu w radzeniu sobie z negatywnymi stanami emocjonalnymi. Zmienne te wyznaczają specyficzną „ścieżkę etiologiczną” picia problemowego kobiet.
Monografia skierowana jest do szerokiego grona osób zainteresowanych psychologią kliniczną i psychopatologią, szczególnie zaś problematyką uwarunkowań problemów alkoholowych, oraz następstw obciążających doświadczeń życiowych i samoregulacji emocji.
Małgorzata Dragan – doktor, adiunkt w Katedrze Psychologii Klinicznej Dziecka i Rodziny na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Członek-założyciel Polskiego Towarzystwa Badań nad Stresem Traumatycznym.
Opublikowała wiele prac naukowych, głównie z zakresu psychologii klinicznej (przede wszystkim psychotraumatologii) i psychometrii. Laureatka nagród za aktywność naukową i stypendiów, m.in. przyznanych przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Psychologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7383-849-9
• ISBN druku: 978-83-7383-849-9
• Liczba stron: 272

Wprowadzenie  11
Rozdział  1
Picie alkoholu przez młode kobiety  – opis i skala zjawiska  17
1.1. Wzorce picia alkoholu i rozumienie pojęcia picia problemowego  19
1.1.1. Picie problemowe, ryzykowne i szkodliwe   20
1.1.2. Zaburzenia związane z używaniem alkoholu   23
1.1.3. Typologie alkoholizmu a płeć   27
1.2. Skala picia alkoholu i rozpowszechnienie problemów
z jego używaniem wśród kobiet w perspektywie globalnej
i lokalnej  29
1.3. Czynniki ryzyka wpływające na wzorce picia alkoholu
przez kobiety i rozwój problemów alkoholowych u tej płci   32
1.3.1. Płeć jako czynnik ochronny  34
1.3.1.1. Efekt ochronny płci żeńskiej wynikający
z różnic natury biologicznej  34
1.3.1.2. Efekt ochronny płci żeńskiej wynikający
z uwarunkowanych kulturowo ról płciowych   36
1.3.2. Czynniki ryzyka problemowego picia alkoholu
przez kobiety   38
1.3.2.1. Czynniki socjodemograficzne  39
1.3.2.2. Wpływ społeczny  40
1.3.2.3. Zaburzenia psychiczne  40
1.3.2.4. Negatywne zdarzenia życiowe  41
1.3.2.5. Czynniki biologiczne  42
1.3.3. Czynniki ryzyka specyficzne dla kobiet młodych  43
1.3.3.1. Przemoc seksualna i fizyczna   44
1.3.3.2. Zdrowie reprodukcyjne i zachowania zdrowotne   44
1.3.3.3. Role społeczne   45
Rozdział  2
Regulacja emocji  47
2.1. Pojęcie regulacji emocji   48
2.1.1. Regulacja emocji w ujęciu Rossa Thompsona   50
2.1.2. Koncepcja procesu regulacji emocji Jamesa Grossa   53
2.1.3. Rozwój regulacji emocji   56
2.1.4. Regulacja emocji a psychopatologia   60
2.1.4.1. Trudności w regulacji emocji w ujęciu Kim Gratz
i Lizabeth Roemer oraz polska wersja skali do
ich pomiaru – właściwości psychometryczne
Skali Trudności w Regulacji Emocji (DERS)   67
2.1.5. Regulacja emocji a metapoznanie  70
Rozdział 3
Alkohol a regulacja emocji   76
3.1. Związek picia alkoholu z regulacją emocji   77
3.2. Motywy i oczekiwania co do efektów picia alkoholu
a regulacja emocji   81
3.3. Inne koncepcje psychologiczne na temat picia problemowego
odnoszące się do regulacji emocji   83
3.4. Picie problemowe a regulacja emocji we wczesnej dorosłości –
perspektywa rozwojowa  87
3.5. Ścieżki rozwoju picia problemowego a regulacja emocji   88
3.6. Metapoznawczy model regulacji poznawczo-emocjonalnej
i zachowań nałogowych a problemowe picie alkoholu   90
3.7. Podsumowanie: regulacja emocji i picie alkoholu
przez młode kobiety   94
Rozdział 4
Niekorzystne zdarzenia życiowe jako czynniki ryzyka deregulacji emocjonalnej 
 i problemowego picia alkoholu   96
4.1. Niekorzystne doświadczenia z okresu dzieciństwa –
kwestie definicyjne  96
4.2. Konsekwencje niekorzystnych doświadczeń
z okresu dzieciństwa   101
4.2.1. Psychospołeczne następstwa niekorzystnych
doświadczeń z dzieciństwa   103
4.2.1.1. Przemoc seksualna   104
4.2.1.2. Przemoc fizyczna   105
4.2.1.3. Zaniedbywanie  106
4.2.1.4. Przemoc emocjonalna   107
4.2.1.5. Rozwód/rozstanie rodziców i konflikty
między nimi   107
4.2.1.6. Śmierć rodzica   109
4.2.1.7. Bieda   109
4.2.1.8. Zaburzenia psychiczne i picie problemowe
rodziców  110
4.2.2. Niekorzystne zdarzenia w dzieciństwie a deregulacja emocji:
główne mechanizmy pośredniczące   115
4.2.2.1. Mechanizmy psychiczne wiązane z deregulacją
emocjonalną   117
4.2.3. Reaktywność na stres a płeć   123
4.3. Niekorzystne doświadczenia w dzieciństwie i picie alkoholu  124
4.4. Niekorzystne zdarzenia po okresie dzieciństwa a picie alkoholu  129

Rozdział 5
Badania własne: samoregulacja emocji
a problemowe picie alkoholu przez młode kobiety.
Rola niekorzystnych doświadczeń z dzieciństwa    134
5.1. Badanie wstępne: dysfunkcjonalne metapoznanie
i trudności w regulacji emocji a problemowe picie alkoholu.
Rola niekorzystnych doświadczeń z dzieciństwa   134
5.1.1. Osoby badane i procedura badania   135
5.1.2. Narzędzia badawcze   135
5.1.3. Wyniki   137
5.1.4. Dyskusja i podsumowanie   142
5.2. Badanie właściwe: niekorzystne doświadczenia, samoregulacja
emocjonalna a picie problemowe młodych kobiet  143
5.2.1. Osoby badane  146
5.2.2. Narzędzia badawcze   146
5.2.2.1. Test Rozpoznawania Problemów Alkoholowych
(AUDIT)
oraz moduł WHO-CIDI dotyczący picia alkoholu   147
5.2.2.2. Kwestionariusze do pomiaru objawów zaburzeń
psychicznych   147
5.2.2.2.1. Symptom Checklist-27 (SCL-27)   147
5.2.2.2.2. Skala do Diagnozy Stresu Pourazowego
(PDS) oraz moduł WHO-CIDI dotyczący
PTSD   148
5.2.2.3. Kwestionariusze do pomiaru niekorzystnych
doświadczeń życiowych  150
5.2.2.3.1. Kwestionariusz Dzieciństwa –
wersja skrócona   150
5.2.2.3.2. PDS – lista zdarzeń   150
5.2.2.4. Skala Trudności w Regulacji Emocji (DERS)   151
5.2.2.5. Skale Treści Metapoznawczych na temat Alkoholu –
polska wersja narzędzi do pomiaru pozytywnych
i negatywnych metaprzekonań na temat picia alkoholu
(PAMS i NAMS)   151
5.2.3. Procedura badania   152
5.2.4. Wyniki  153
5.2.4.1. Skala picia problemowego w badanej grupie kobiet
młodych   153
5.2.4.2. Rozpowszechnienie negatywnych zdarzeń z dzieciństwa
i zdarzeń traumatycznych w ciągu życia  157
5.2.4.3. Nasilenie objawów zaburzeń psychicznych  164
5.2.4.4. Trudności w regulacji emocji i treści metapoznawcze
na temat alkoholu  166
5.2.4.5. Analiza różnic w zakresie symptomatologii pomiędzy
badanymi kobietami w zależności od relacjonowania
niekorzystnych doświadczeń z dzieciństwa  166
5.2.4.6. Wyniki korelacji pomiędzy nasileniem problemowego
picia alkoholu a pozostałymi analizowanymi
zmiennymi   169
5.2.4.7. Korelacje pomiędzy wynikami pozostałych
kwestionariuszy zastosowanych w badaniu  170
5.2.4.8. Wyniki analizy mediacji przeprowadzonej
na podstawie testów regresji    172
5.2.4.9. Model zależności pomiędzy niekorzystnymi
doświadczeniami, samoregulacją oraz piciem
problemowym – wyniki modelowania
strukturalnego   174
5.2.4.10. Związek pomiędzy określonymi rodzajami
niekorzystnych doświadczeń z dzieciństwa,
trudnościami w regulacji emocji i piciem
problemowym – eksploracja zależności odnosząca się
do kategorii wyodrębnionych w analizie skupień   177
5.2.4.11. Związek pomiędzy niekorzystnymi doświadczeniami
z dzieciństwa i piciem problemowym – eksploracja
zależności odnosząca się do pojedynczych kategorii
niekorzystnych doświadczeń   182
5.2.5. Dyskusja wyników i podsumowanie  183
5.2.5.1. Skala picia problemowego wśród młodych kobiet  183
5.2.5.2. Rozpowszechnienie, współwystępowanie
i konsekwencje niekorzystnych doświadczeń
wśród młodych kobiet   185
5.2.5.3. Związek pomiędzy niekorzystnymi doświadczeniami
z dzieciństwa i problemowym piciem alkoholu
młodych kobiet – rola samoregulacji emocji   190
5.3. Badanie dodatkowe: zaniedbywanie w dzieciństwie a problemowe
picie alkoholu przez młode kobiety   197
5.3.1. Osoby badane i procedura badania   198
5.3.2. Narzędzia badawcze   198
5.3.3. Wyniki   199
5.3.4. Dyskusja wyników  200
Rozdział 6
Ogólna dyskusja wyników badań i ich podsumowanie  202
Bibliografia   206
Indeks nazwisk   251
Spis rycin i tabel   271