Profesor Marian Cieślak - osoba, dzieło, kontynuacje
Myśl o organizacji konferencji, której plonem jest niniejsza księga, poddał nam Pan Profesor doktor habilitowany Stanisław Waltoś. Pomysł zatem był, wypadało wybrać pewną formułę, w której czuliby się swobodnie wszyscy ci, którzy chcieliby wziąć udział w tym przedsięwzięciu i podzielić się swymi wspomnieniami czy wrażeniami ze spotkań z Profesorem Marianem Cieślakiem i Jego twórczością naukową. Zależało nam na tym, aby byli to przedstawiciele wszystkich pokoleń polskich karnistów, a zatem ci, którzy mieli z Profesorem kontakt osobisty, jego współpracownicy i uczniowie, ci, którzy znają Jego twórczość, jak i ci, dla których Jego dzieła były inspiracją, zachętą czy punktem wyjścia dla własnych rozważań naukowych. Zdając sobie sprawę z oczywistego
faktu, że każdy z nas pozostawia swe ślady w świadomości innych ludzi, i wiedząc, że owe ślady mogą mieć różny kształt, chcieliśmy z tych fragmentów ułożyć swego rodzaju mozaikę, która mogłaby w sposób możliwie pełny oddać sylwetkę naszego Mistrza. Tę koncepcję staraliśmy się zrealizować wraz z naszymi Gośćmi w trakcie konferencji Profesor Marian Cieślak - dzieło i kontynuacje, która odbyła się w dniach 11-12 października 2011 r. Podobny zamysł przyświecał nam, gdy redagowaliśmy
niniejszą książkę. Składa się ona z dwóch części. Pierwsza z nich to zapis przebiegu czterech sesji, zatytułowanych kolejno: Profesor Marian Cieślak - dzieło naukowe, Zasada humanizmu w prawie karnym, Kara - istota, cel, uzasadnienie oraz Zasada sprawiedliwości w prawie karnym. Chcielibyśmy podkreślić, iż staraliśmy się oddać możliwie wiernie treść referatów i głosów w dyskusji, tak aby nie zatracać ich spontaniczności. Stąd nie próbowaliśmy "wygładzać" wypowiedzi ani nie oczekiwaliśmy od Autorów referatów i wypowiedzi podczas dyskusji opatrzenia tekstu przypisami. Część druga niniejszego opracowania, zatytułowana: Kontynuacje, to 70 artykułów, jakie zechcieli podarować nam przedstawiciele nauki polskiego prawa karnego ze wszystkich ośrodków akademickich w kraju. Zostały one zgrupowane w trzech działach, tj. prawo karne materialne, prawo karne procesowe i varia, gdzie zamieściliśmy artykuły dotyczące zagadnień prawa karnego wykonawczego oraz nauk pokrewnych prawu karnemu.
Czy i w jakim zakresie udało się zrealizować naszą koncepcję? Ocena należy oczywiście do Czytelnika. My możemy jedynie żywić taką nadzieję, jednocześnie uprzejmie dziękując tym, którzy nas wspomagali: naszym Gościom, uczestnikom konferencji, Autorom zamieszczonych publikacji, władzom Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, kolegom z Katedry Prawa Karnego Procesowego i Kryminologii oraz Wydawnictwu Wolters Kluwer Polska. Winni też jesteśmy przeprosiny tym z Państwa, którzy byli słusznie zaniepokojeni tempem, w jakim prowadzone były prace nad wydaniem tej książki.
Wojciech Cieślak
Sławomir Steinborn
Gdańsk, sierpień 2013 r.
Wstęp | str. 5
Część pierwsza. profesor Marian Cieślak - osoba i dzieło
I. Sesja pierwsza: profesor Marian Cieślak - dzieło naukowe
Profesor Marian Cieślak - jego krakowskie lata
Stanisław Waltoś | str. 11
Profesor Marian Cieślak - dzieło naukowe w okresie pracy na Uniwersytecie Gdańskim
Jarosław Warylewski | str. 19
Próba oceny wkładu Profesora Mariana Cieślaka w rozwój nauk penalnych - analiza statystyczna (kontynuacja)
Grażyna Artymiak | str. 26
Dyskusja | str. 43
Uroczyste nadanie Auli Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego imienia Profesora Mariana Cieślaka oraz prezentacja publikacji
"Marian Cieślak - dzieła wybrane" | str. 52
II. Sesja druga: zasada humanizmu w prawie karnym
Zasada humanizmu w prawie karnym
Piotr Hofmański | str. 61
Dyskusja | str. 69
III. Sesja trzecia: Kara - istota, cel, Uzasadnienie
Z rozważań nad racjonalizacją sądowego wymiaru kary
Tomasz Kaczmarek | str. 85
Dyskusja | str. 103
IV. Sesja czwarta: zasada sprawiedliwości w prawie Karnym
Zasada sprawiedliwości we współczesnym prawie karnym procesowym
Piotr Kruszyński | str. 113
Dyskusja | str. 118
Część Druga. Kontynuacje
I. Prawo Karne Materialne
Ochrona dziecka zdolnego do samodzielnego życia poza organizmem matki (poglądy na ten temat prof. dr. Mariana Cieślaka)
Krystyna Daszkiewicz | str. 145
Środek karny obowiązku naprawienia szkody po nowelizacji w kontekście zasady lex mitior retro agit
Bartłomiej Filek | str. 153
Uwagi na temat kontratypów zwyczajowych związanych z zawarciem małżeństwa
Marta Flis -Świeczkowska | str. 164
Sprawca nieumyślny a sprawca przypadkowy
Waldemar Gontarski | str. 194
Rozwój kary według Juliusza Makarewicza (na podstawie rozdziału IV dzieła Wstęp do filozofii prawa karnego w oparciu o podstawy historyczno-rozwojowe)
Alicja Grześkowiak | str. 239
Wykroczenie jako element składowy tak zwanego przestępstwa ciągłego
Maciej Janowski, Mariusz Nawrocki, Remigiusz Rabiega,
Maciej Wrześniewski | str. 253
Czy powstanie nowe prawo nieletnich w Polsce?
Marianna Korcyl -Wolska | str. 271
Przestępstwa i wykroczenia narciarskie - uwagi w świetle ustawy z dnia 18 sierpnia 2001 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich
Michał Leciak | str. 295
Czy karanie może być humanistyczne?
Marek J. Lubelski | str. 315
Historyczna analiza zgody ofiary na bezprawność czynu zabójstwa oraz zabójstwo eutanatyczne w świetle prawa karnego Ukrainy oraz innych krajów postradzieckich
Kateryna Markova | str. 331
Kilka uwag o granicach nieletniości w prawie polskim w świetle historycznych, obowiązujących i projektowanych rozwiązań prawnych
Magdalena Mączyńska | str. 350
Poglądy Profesora Mariana Cieślaka na niektóre problemy dotyczące kar i ich wymiaru
Mirosława Melezini, Andrzej Sakowicz | str. 368
Problem usiłowania przy przestępstwie groźby karalnej
Katarzyna Nazar -Gutowska | str. 383
Współczesne modele odpowiedzialności karnej za udział w bójce lub pobiciu
Aleksandra Nowosad | str. 393
Zarys koncepcji celów kary kryminalnej Profesora Mariana Cieślaka
Paweł Petasz | str. 404
Prawnokarna ochrona dziecka poczętego zdolnego do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej - wybrane zagadnienia sporne
Ewa Plebanek | str. 412
Problematyka prawnokarnej ochrony życia i zdrowia w świetle poglądów naukowych Profesora Mariana Cieślaka
Stanisław Pikulski, Marta Romańczuk -Grącka | str. 434
O niemożności wykonania nakazanego działania spowodowanej zachowaniem się zobowiązanego do działania (przyczynek do analizy zaniechania w prawie karnym)
Łukasz Pohl | str. 447
Zabójstwo eutanatyczne jako forma eutanazji
Jacek Potulski | str. 456
Aksjologiczne i dogmatyczne aspekty prawnokarnego rozrachunku z przeszłością dokonywanego w warunkach zmiany systemu politycznego
Katarzyna Sychta | str. 465
Prawa pracownika jako dobro prawne
Joanna Unterschütz | str. 488
Rozwój międzynarodowej ochrony dóbr prawnych według Juliusza Makarewicza
Krzysztof Wiak, Damian Szeleszczuk | str. 508
W obronie art. 212 k.k., czyli jak przekonać korzystających z prawa do krytyki, że nie grozi im odpowiedzialność karna za zniesławienie
Katarzyna Wielichowska -Opalska | str. 516
Instytucja odpowiedzialności posiłkowej w prawie karnym skarbowym
Leszek Wilk | str. 532
Funkcja kompensacyjna prawa karnego oraz wybrane zagadnienia egzekucji roszczeń zasądzonych w postępowaniu karnym
Wojciech Zalewski, Ryszard Skarbek | str. 545
O przedmiocie oceny społecznej szkodliwości czynu
Robert Zawłocki | str. 565
II. Prawo Karne procesowe
Reguły ne peius w myśli Profesora Mariana Cieślaka - kontynuacja czy zmierzch idei?
Marzena Andrzejewska | str. 587
Charakter prawny terminu "wniesienie wniosku o wyrażenie zgody następczej" - przyczynek do dyskusji
Grażyna Artymiak | str. 602
Przesłuchanie jako czynność dowodowa w rosyjskim procesie karnym - zagadnienia wybrane
Beata T. Bieńkowska | str. 619
O metanormie w procesie karnym (uwagi na tle istoty normatywnej art. 4 k.p.k.)
Antoni Bojańczyk | str. 634
Umorzenie postępowania na podstawie art. 62a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii - wybrane uwagi
Łukasz Chojniak | str. 655
Tymczasowe aresztowanie jako ultima ratio w polskim procesie karnym
Łukasz Cora | str. 666
Podstawy społecznego obowiązku zawiadomienia o przestępstwie. Problematyka art. 304 § 1 k.p.k., art. 113 § 1 k.k.s. i art. 4 § 1 i 2 u.p.n.
Stanisław Cora | str. 681
Umowa międzynarodowa jako źródło prawa we współczesnej polskiej procedurze karnej
Anna Gerecka -Żołyńska | str. 697
Udział pokrzywdzonego w postępowaniu w przedmiocie środków zapobiegawczych
Justyna Głębocka | str. 707
Uwagi na temat swobody wypowiedzi oskarżonego w polskim procesie karnym
Katarzyna Hałgas | str. 725
Informacje niejawne i tajemnice w postępowaniu karnym
Stanisław Hoc | str. 737
Ułaskawienie w prawie polskim a prawo międzynarodowe
Katarzyna Kaczmarczyk -Kłak | str. 754
Sygnalizacja jako wyraz profilaktycznej funkcji postępowania karnego na tle wystąpień o charakterze zapobiegawczym kierowanych przez inne organy państwa
Justyna Karaźniewicz | str. 775
Bezwzględne przyczyny odwoławcze a dopuszczalność konwalidacji orzeczenia
Dorota Karczmarska | str. 791
Dowód naukowy i jego kryteria w procesie karnym
Jerzy Kasprzak | str. 808
Poznanie procesowe w sprawach karnych
Monika Klejnowska | str. 819
Karnoprocesowe aspekty spraw o zniesławienie - de lege ferenda
Romuald Kmiecik | str. 841
Samoistność pozycji obrońcy w procesie karnym
Radosław Koper | str. 854
Dobro wymiaru sprawiedliwości jako przesłanka dokonywania czynności procesowych w postępowaniu karnym
Jacek Kosonoga | str. 869
Tryb ścigania przestępstwa w przypadku zbiegu przepisów ustawy
Magdalena Kowalewska, Maciej Szczepański | str. 904
Sprawiedliwa kara a konsensualne formy zakończenia postępowania karnego (uwagi na tle orzecznictwa sądowego)
Cezary Kulesza | str. 923
Jeszcze w sprawie pojęcia granic środka odwoławczego w procesie karnym
Kazimierz Marszał | str. 942
Lojalność organów procesowych a kwestia wyodrębniania nowych zasad w systemie prawa karnego procesowego
Hanna Paluszkiewicz | str. 953
Tymczasowe aresztowanie a konstytucyjne gwarancje praw i wolności obywatelskich
Barbara Nita | str. 966
Charakter prawny przepisów karnoprocesowych normujących szczególne formy przesłuchania
Dorota Orkiszewska | str. 986
Niezmienność i niepodzielność przedmiotu procesu a tożsamość czynu
Maciej Rogalski | str. 999
Kwestia dopuszczalności stosowania podstępu wobec uczestników procesu a względna postać zasady informacji prawnej (art. 16 § 2 k.p.k.)
Piotr Rogoziński | str. 1012
Rola, pozycja procesowa i rodzaje specjalistów w polskim postępowaniu karnym
Marek Skwarcow | str. 1032
Sąd przysięgłych w Rosji: tradycja historyczna i stan współczesny
Denis Sołodow | str. 1043
Konsekwencje dla świadka w razie bezpodstawnego uchylania się od zeznania
Ryszard A. Stefański | str. 1055
O procesowych konsekwencjach niedopuszczalnej kontynuacji prawomocnie zakończonego postępowania karnego (na tle poglądów Mariana Cieślaka)
Sławomir Steinborn | str. 1078
Rola biegłego w tzw. procesach medycznych
Katarzyna Syroka -Marczewska | str. 1089
Regulacje procedury karnej w aspekcie praw zagwarantowanych art. 6 ust. 3 EKPC
Krystyna Szczechowicz, Bogna Orłowska -Zielińska | str. 1106
Dowód z taśmy magnetofonowej w polskim procesie karnym (wybrane zagadnienia)
Adam Taracha | str. 1125
Głos w dyskusji. Instytucja sędziego śledczego w polskim procesie karnym
Danuta Tarnowska | str. 1141
Bierność strony jako przyczyna utraty zarzutów odwoławczych
Marcin Warchoł | str. 1148
Zeznania świadków w judaistycznym procesie karnym
Damian Wąsik | str. 1177
Zdolność karnoprocesowa uczestników procesu karnego
Krzysztof Woźniewski | str. 1190
III. Varia
Kontrola bezpieczeństwa bagażu rejestrowanego
Przemysław Lech Grosicki | str. 1201
Przestępczość z perspektywy psychologii ewolucyjnej
Brunon Hołyst | str. 1214
Instytucja skargi w postępowaniu wykonawczym. Rozważania na tle pojęcia statusu prawnego skazanego
Tomasz Kalisz, Adam Kwieciński | str. 1241
Eliminacyjne kary dyscyplinarne w ustawach korporacyjnych (notariusze, radcowie prawni, adwokaci) a zasada humanizmu (humanitaryzmu)
Czesław Paweł Kłak | str. 1259
Rozpoznanie rozmiaru przestępczości skarbowej
Feliks Prusak | str. 1279
Omnis vita servitium est - o kontroli zachowania osadzonych słów kilka
Łukasz Twarowski | str. 1292
Wykaz skrótów | str. 1305
Autorzy | str. 1311
