Psychologia edukacyjna
Psychologia edukacyjna to niezbędna pozycja w bibliotece każdego psychologa zatrudnionego w szkole, przedszkolu lub innej placówce edukacyjnej, a także studenta, który przygotowuje się do tej roli. Zespół specjalistów pod kierunkiem Doroty Bednarek i Hanny Bednarek opracował kompendium wiedzy na temat zadań psychologa pracującego w sektorze edukacji.
W podręczniku ujęto trzy obszary tematyczne związane z psychologią edukacji:
- Zagadnienia podstawowe. Autorzy wyjaśniają, na czym polega rola psychologa w polskim systemie edukacji, jakie ramy prawne, organizacyjne, etyczne i praktyczne go obowiązują. Osobne rozdziały poświęcono tożsamości zawodowej psychologa edukacyjnego, praktyce opartej na dowodach naukowych oraz roli szkoły w zakresie dbania o zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży.
- Specjalne potrzeby edukacyjne – wybrane zagadnienia (diagnoza i interwencja). Autorzy opisują tu praktyczne zadania psychologa w kontekście diagnozy i interwencji związanych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Przybliżają podstawowe typy specjalnych potrzeb edukacyjnych, jak zaburzenie rozwoju językowego, dysleksja rozwojowa, dyskalkulia czy spektrum autyzmu, opisują prawidłowy przebieg procedury diagnostycznej, dostępne narzędzia oraz potencjalne trudności w diagnozie. Czytelnik znajdzie tu także wiedzę na temat interwencji opartych na dowodach naukowych.
- Różnorodność zastosowań psychologii edukacyjnej. W tej części zawarto rozdziały wzbogacające wiedzę i warsztat psychologa, którego zadaniem jest nie tylko troska o ucznia, lecz także współpraca z nauczycielami i dbanie o klimat placówki edukacyjnej. Czytelnik znajdzie tu m.in. informacje na temat przekazywania informacji zwrotnej, tutoringu i mentoringu, edukacji seksualnej i międzykulturowej, stymulowania kreatywności uczniów oraz projektowania doświadczeń.
Psychologia edukacyjna jest specjalnością praktyczną. Dlatego rozważania teoretyczne są w Psychologii edukacyjnej ograniczone do minimum, a autorzy każdego z rozdziałów starali się wskazać zastosowania praktyczne zarówno teorii, jak i odkryć empirycznych.
Psycholog edukacji zajmuje się psychologią edukacji, a nie edukacją. W związku z tym staraliśmy się kłaść nacisk na potrzeby roli zawodowej psychologa i nie mylić jej z rolą nauczyciela, edukatora czy trenera. Psycholog edukacyjny nie jest bowiem lepszym nauczycielem, edukatorem czy skuteczniejszym trenerem. Jest psychologiem wspierającym na różne sposoby ucznia, nauczyciela, społeczność szkoły, proces kształcenia. Nie wychowuje i nie naucza. Jego rola jest znacznie bardziej zniuansowana.
Z Wprowadzenia
Wyrażam uznanie dla redaktorów i autorów, którzy podjęli się tak trudnego zadania i włożyli ogrom pracy w powstanie tej monografii. Jestem przekonana o jej przydatności nie tylko dla psychologów edukacyjnych, lecz także dla innych stron zainteresowanych jakością kształcenia i wychowania młodego pokolenia.
dr hab. Grażyna Katra,
