Rysa na tafli
Czy można mówić o szaleństwie XX wieku? Na wzór Freuda, zastanawiającego się nad teoriami sędziego Schrebera, w wypowiedziach filozoficznych tej zbiorowej postaci, jaką jest stulecie, Andrzej Leder tropi wzloty i upadki, rozpacz i nadzieję. Kamieniem szczytowym konstrukcji, nazwanej przez niego „teorią w polu psychoanalitycznym", czyni kategorię traumy. To ją będzie stosował w swojej lekturze fenomenologii Husserla, filozofii Koła Wiedeńskiego, egzystencjalizmu Sartre'a, myśli Benjamina czy niektórych wątków teorii poststrukturalnej. Jest to zatem nie tylko autorska wizja tego, jak może być uprawiana
historia filozofii, lecz także próba psychoanalitycznej medytacji nad naszą wspólną, niedawną przeszłością.
wstęp 11
Berlin 23
zniecierpliwienie, czyli wszystko jest nie tak... 24
sposępnienie atmosfery, ale przeżyte retroaktywnie 26
jeszcze wtedy nie było gdzie umierać... 29
strażnicy niewidzialnego ognia, czyli o przemianie skrytego w jawne 32
wiek XX jako wojna... 36
okopy i szczury 41
ostatni, głęboki wdech 41
dygresja o hipotetycznej racjonalności wojny na wyniszczenie 46
„wytępić to całe bydło...” 50
upadanie symbolicznego w wyobrażeniowe 53
niesamowite, po raz pierwszy 57
kryzys odniesienia 61
nie wiemy, co oznacza ta utrata... 62
zdanie jest obrazem rzeczywistości? 65
retoryczny chwyt, symboliczna przemoc 69
czy doskonały język zbawi myśl ludzką? 71
koherencja i referencja w walce z podmiotem 73
obsesja jako granica szaleństwa 76
utrata doniosłości dla życia 83
jak ujawni się Inny? 84
traumatyczna genealogia świadomości pozytywistycznej 86
sens autentycznej ludzkości 89
trzeba pełnić funkcję archontyczną 94
rozszczepienie „Ja” w procesie odparcia, czyli dzieło Carla Schmitta 99
wrogowie Stalina, wrogowie Hitlera 99
retoryczna siła rasizmu 103
gdy konflikty klasowe mieszają się z etnicznymi... 107
masowa śmierć a tautologiczny język ekonomii 112
dygresja o moralnej logice inflacji, czyli Tomasz Mann 116
wystarczy zapomnieć, że istnieją 119
wyobrażeniowy podmiot historii 121
śmiertelna rana dla polityki 125
„groza masakry” a „możliwość unicestwienia” 129
...zostanie tylko jedno 132
czy możliwa jest „homogenność” rozumu? 136
bardziej realne niż rzeczywistość 140
twarz, morda, pysk 145
bez ludzkiej skóry 146
niesamowite ma strukturę języka 147
nikt nie lubi revenants 149
oczy szczypały od łez, ale nie było komu odpowiadać 151
psy uśmiechają się do ludzi, ale ludzie do psów – niekoniecznie 153
ostatni kantysta w nazistowskich Niemczech 155
wolni, trudni do uchwycenia 157
psi solipsyzm etyczny 159
duchowo-dziejowe Dasein 163
„najlepiej naturę pułapki zna ten, kto siedzi w niej całe życie” 165
odreagowanie w działaniu 169
...maszyna do pisania ma wiele wspólnego z Parmenidesem 171
a gdzie „wyparował” podmiot? 174
negocjacje kwestii winy 177
„jak ponownie nadać sens słowu humanizm? A czy to jest konieczne?” 181
umierający patrzy na filozofa 185
„uznać innego, by czerpać przyjemność z jego unicestwienia” 188
...z biblioteki medycznej w Eppendorf 192
odbudować język? Sam już to zrobił 196
do przodu, jak najdalej 199
dlaczego właściwie Brytyjczyk o Francuzach? 201
czego uczy szaleństwo? 205
czy nieświadomość może być karygodna? 207
francuski antyliberalizm lat trzydziestych 210
po syndromie Vichy syndrom ruchu oporu 213
nie słuchać Seyn, tylko je rozerwać... 216
wstyd, czyli znowu spojrzenie innego 218
zła wiara jako trajektoria pragnienia 223
pozostać z nienawiścią pozbawioną obiektu 226
rewolucja jako przyczyna pragnienia 232
jak w ogóle mogą zaistnieć fakty, jeśli nie przez nadzieję? 236
proteuszowe zdolności języka 240
Eichmann jako objaw 245
krótki wstęp do dygresji na temat nastrojeń Dialektyki oświecenia, czyli o eseju Żydzi i Niemcy Gershoma Scholema 246
krótka dygresja o Dialektyce oświecenia 250
całe mnóstwo Richardów Klementów 256
miejsce wyłaniania się symptomu 259
jakie słowo znaczy grozę? 261
sądzić na podstawie „dawno zapomnianego stanowiska” 264
jak odebrać człowieczeństwo sądowi, przed którym się staje? 267
otamowanie 271
„życie w tamtym świecie było niemożliwe”? 272
„wylizać rany”, zatryumfować nad wszystkim 274
groza wróciła z przyszłości 277
Nietzsche zastąpił Marksa 279
niestosowność tragedii 281
rozdarta jedność człowieczeństwa 284
subiektywizm gatunkowy? A dlaczego nie etniczny albo płciowy? 287
granice subiektywizmu gatunkowego i wszelkiego innego 289
Kołakowski ustanawia prymat teorii (naukowej) nad praktyką (rewolucyjną) 290
racjonalizacja naturą człowieka? Jak najbardziej! 292
Heidegger też był humanistą 296
kiedy człowiek zejdzie ze sceny? 299
a w Warszawie – droga powrotu 301
teoria traumy 305
wyznaczeni na świadków... 306
melancholia w służbie cynizmu 311
wzniosłość, trauma i niesamowite 313
wypróbujmy narracyjny fetyszyzm 318
w każdej opowieści jest ślad rozkoszy 322
realne – relacja etyczna? No, tego by Lacan nie powiedział 326
realne spotyka się we śnie 329
coda 335
bibliografia 351
indeks nazwisk 355
