Scripta selecta

• Druk: Warszawa, 2022
• Autor: Michał Gawlikowski
• Redakcja naukowa: Krzysztof Jakubiak
• Wydawca: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Księga jubileuszowa dedykowana znakomitemu archeologowi Profesorowi Michałowi Gawlikowskiemu, który kierował polskimi wykopaliskami w Palmyrze w latach 1973-2011.

Publikacja zawiera 65 artykułów dotyczących funkcjonowania Palmyry, od architektury i rzeźby po religię i handel. Teksty te ukazały się w latach 1966-2010 w różnych czasopismach oraz tomach zbiorowych i obejmują te badania z okresu czterdziestu pięciu lat działalności Profesora, które nadal wydają się być interesujące dla czytelnika.

Nowsze prace tego samego autora można łatwo znaleźć na Academia.edu i na innych stronach. W szczególności nie uwzględniono dokumentów dotyczących mitreum w Hawarte w Syrii (gdzie prace wykopaliskowe trwały do 2009 roku) oraz stanowiska Ajnuna w Arabii Saudyjskiej, na którym badania rozpoczęły się w 2014 roku.

******

Scripta selecta. A selection of texts for the 80th anniversary of Professor Michał Gawlikowski

The jubilee book is dedicated to the outstanding archaeologist, Professor Michał Gawlikowski, who was in charge of the Polish excavations in Palmyra in the years 1973–2011.

The publication contains 65 articles on the different aspects of Palmyra, from architecture and sculpture to religion and commerce. The texts were published from 1966 to 2010 in various journals as well as collective volumes, and they cover the selected research of forty five years which still seem to be of some interest for the public.

More recent papers by the same author can be easily found on Academia.edu and other sites. In particular, papers related to the mithraeum at Hawarte in Syria (excavated until 2009) and to the site of Aynuna in Saudi Arabia, started in 2014, are not included.

*********

Michał Gawlikowski (ur. 1940 w Warszawie) – archeolog i epigrafik, profesor archeologii w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego, w 1963 roku ukończył archeologię śródziemnomorską na Uniwersytecie Warszawskim u prof. Kazimierza Michałowskiego, w latach 1972-2010 wykładał archeologię Bliskiego Wschodu na UW, w latach 1989–1991 dyrektor Instytutu Archeologii UW, w latach 1991–2005 dyrektor Polskiego Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW, kierownik wykopalisk w Palmyrze w Syrii (1973–2011), w Hawarte w Syrii (1998–2009), w Hatrze w Iraku (1990), w Dżerasz w Jordanii (1982–1984) oraz w Bidżan w Iraku (1979–1981), w Gerazie (Jordania), a ostatnio w Aynuna (Arabia Saudyjska). Jego imię jest jednak nierozerwalnie związane z Palmyrą. Odkrył m.in. świątynię Allata w Palmyrze i mitraum w Hawarte.
Opublikował: "Pomniki grobowe Palmyry" (1970), "Świątynia palmyreńska. Badanie epigrafii i topografii historycznej" (Palmyra VI, 1972), "Palmyra" (z Jean Starcky, Paryż 1985), "Palmyra" (2010, po polsku), a także ponad 200 artykułów na temat kultury Palmyry, archeologii Syrii w okresie rzymskim, bizantyjskim i arabskim, epigrafiki aramejskiej oraz handlu międzynarodowego w basenie Morza Śródziemnego i Morza
Czerwonego. W latach 1995-1996 członek Institute for Advanced Study w Princeton, członek korespodent Deutsches Archäologisches Institut w Berlinie (od 1985) i Académie des Inscriptions et Belles-Lettres w Paryżu (od 2004), od 2004 roku korespondent zagraniczny Akademii Inskrypcji i Belles-Lettres. Emerytowany pracownik Instytutu Archeologii na UW.

---------

Michał Gawlikowski - born in 1940 in Warsaw, he studied Mediterranean Archaeology at the University of Warsaw under Kazimierz Michałowski (graduated 1963). He was professor of University of Warsaw where he taught Archaeology of the Near East from 1972 to 2010. He was director of Polish Centre of Mediterranean Archaeology from 1991 to 2005, member of Institute for Advanced Study in Princeton in 1994–1995, corresponding member of Deutsches Archäologisches Institut, Berlin (since 1985) and Académie des Inscriptions et Belles-Lettres in Paris since 2004. From 1973 to 2011 he was director of Polish excavations in Palmyra and also directed excavations in Hawarte (Syria), Hatra and Bijan (Iraq), Gerasa (Jordan), and recently Aynuna (Saudi Arabia).

---------

Michał Gawlikowski - né a Varsovie en 1940. Il a obtenu la maîtrise en archéologie méditerranéenne a l’Université de Varsovie en 1963, sous Kazimierz Michałowski. Professeur a cette université, ou il a enseigné l’archéologie du Proche-Orient de 1972 a 2010. Directeur du Centre polonais d’archéologie méditerranéenne de 1991 a 2005, il est correspondant de Deutsches Archäologisches Institut a Berlin (depuis 1985) et de l’Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, Paris (depuis 2004) et membre de l’Institute for Advanced Study, Princeton (1994–1995). A partir de 1973 et jusqu’a 2011, il a dirigé les fouilles polonaises a Palmyre. Il a également fouillé a Hawarte en Syrie, a Hatra et sur l’île de Bidjan en Iraq, a Gerasa en Jordanie, enfin récemment a Aynuna en Arabie Séoudite.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• Redakcja: Krzysztof Jakubiak
• Język wydania: niemiecki,angielski,francuski
• ISBN: 978-83-235-4602-3
• ISBN druku: 978-83-235-4793-8
• EAN: 9788323546023
• Liczba stron: 640

Pobierz spis treści»

PLACES OF ORIGINAL PUBLICATIONS
PALMYRA: ARCHITECTURE
 1. Les défenses de Palmyre, Syria 51, 1974, p. 231–242, 
 pl. IX–XIV 13
 2. La première enceinte de Palmyre, in: La 
 fortification dans l’histoire du monde grec (Actes du 
 colloque international, Valbonne 1982), Paris 1987, pp. 
 51–54 27
 3. Les principia de Dioclétien à Palmyre. Projet et 
 réalisation, Le dessin d’architecture dans les sociétés 
 antiques (Actes du Colloque, 26–28 janvier 1984), 
 Strasbourg 1985, pp. 283–290 32
 4. The City of the Dead, in: E. Cussini (ed.), A 
 Journey to Palmyra. Collected Essays to Remember 
 Delbert R. Hillers, ed. Eleonora Cussini, Brill, 
 Leiden-Boston 2005, pp. 44–59 37
 5. Beyond the Colonnades: The Domestic Architecture in 
 Palmyra, in: C. Galor, T. Waliszewski (eds), From 
 Antioch to Alexandria. Recent Studies in Domestic
 Architecture, Warsaw 2008, pp. 79–93 57

PALMYRA: INSCRIPTIONS
 6. Nouvelles inscriptions du Camp de Dioclétien, Syria 
 47, 1970, pp. 313–325 73
 7. Palmyrena, Berytus 19, 1970, pp. 65–86 83
 8. Inscriptions de Palmyre, Syria 48, 1971, pp. 407– 
 426, pl. XXIII–XXIV 108
 9. Liturges et custodes. Sur quelques inscriptions 
 palmyréniennes, Semitica 23, 1973, pp. 113–124 122
 10. Le tadmoréen, Syria 51, 1974, pp. 91–103 129
 11. Allat et Baalshamîn, in: Mélanges offerts à Paul 
 Collart. Cahiers d’archéologie romande 5, Lausanne 
 1976, pp. 197–203 137
 12. Deux publicains et leur tombeau, Syria 75, 1998, 
 pp. 145–151 145
 13. Un nouveau temple d’Allat dans une inscription 
 revisitée, Semitica 51, 2001, pp. 57–64 152

PALMYRA: COMMERCE
 14. Palmyre et l’Euphrate, Syria 60, 1983, pp. 53–68 
 161
 15. Le commerce de Palmyre sur terre et sur eau, in: 
 L’Arabie et ses mers bordières I. Itinéraires et 
 voisinages, Lyon 1988, pp. 163–172 175
 16. Le péage à Palmyre en 11 après J.-C. (with Khaled 
 As’ad), Semitica 41/42, 1993, pp. 163–172 185
 17. Palmyra as a Trading Centre, Iraq 56, 1994, pp. 27– 
 33 191

PALMYRA: SCULPTURE
 18. Un nouveau type d’Héraclès à Palmyre, Études et 
 Travaux 3, 1966, pp. 142–149 203
 19. Remarques sur l’usage de la fibule à Palmyre, in: 
 Mélanges offerts à Kazimierz Michałowski, Warszawa 
 1966, pp. 411–419 211
 20. Une tête d’Athéna, Études et Travaux 26, 1983, pp. 
 89–98 219
 21. Un banquet dionysiaque à Palmyre, Études et Travaux 
 15, 1991, pp. 158–161 226
 22. The Athena of Palmyra, Archeologia 47, 1996, pp. 
 21–32 230
 23. The Lions of Allat, Graeco-Arabica 9/10, 2004 
 (Festschrift Vasilios Christides), pp. 151–162 250
 24. A lonely hunter from Palmyra, in: J.M. 
 Burdukiewicz, K. Cyrek, P. Dyczek, K. Szymczak (eds), 
 Understanding the Past. Papers offered to Stefan K. 
 Kozłowski, Warszawa 2009, pp. 123–129 258

PALMYRA: HISTORY
 25. Palmyra: from a Tribal Federation to a City, in: 
 K.S. Freyberger, A. Henning, H. von Hessberg (ed.), 
 Kulturkonfl ikte im Vorderen Orient an der Wende vom 
 Hellenismus zur römischen Kaiserzeit, Rahden 2003, pp. 
 7–10 269
 26. Les Arabes en Palmyrène, H. Lozachmeur (ed.), La 
 présence arabe dans le Croissant fertile avant 
 l’Hégire, Paris 1995, pp. 103–108 274
 27. Les princes de Palmyre, Syria 62, 1985, pp. 251–261  
 279
 28. Odainat et Hérodien, rois des rois, Mélanges de 
 l’Université Saint-Joseph, 60, 2007, pp. 289–311 288
 29. Odainat of Palmyra between Rome and Persia, in: E. 
 Dąbrowa, M. Dzielska et al. (eds), Hortus Historiae. 
 Księga pamiątkowa ku czci profesora Józefa Wolskiego w 
 setną rocznicę urodzin, Kraków 2010, pp. 467–479 305
 30. The royalty from Palmyra once again, in: B. Bastl, 
 V. Gassner, U. Muss (eds), Zeitreisen. Syrien – Palmyra 
 – Rom, Festschrift für Andreas Schmidt-Colinet zum 65.
 Geburtstag, Wien 2010, pp. 65–70 313
 31. The Roman Army in Palmyra under Tiberius, Studia 
 Palmyreńskie XI, 2010, pp. 49–54 320
 32. The Imperial Cult in Palmyra under the Antonines 
 (with Khaled As‘ad), Studia Palmyreńskie XI, 2010, pp. 
 43–48 326

PALMYRA: RELIGION
 33. A propos des reliefs du temple des Gaddê a Doura, 
 Berytus 18, 1969, pp. 105–112 335
 34. Aus dem syrischen Götterhimmel. Zur Ikonographie 
 der palmyrenischen Götter, Trierer Winckelmannsprogramm 
 I/II, Mainz 1980, pp. 19–26 340
 35. Les dieux associés. Notes sur un bas-relief votif 
 de la Palmyrène, in: Iconographie classique et 
 identités régionales, BCH Supplément XIV, 1986, pp. 
 389–393 354
 36. L’hellénisme et les dieux de Palmyre, in: O 
 Ellenismos stin Anatoli, European Cultural Centre of 
 Delphi, Athina 1991, pp. 245–256 358
 37. Les oreilles de cheval ou un souvenir de la 
 Décapole à Palmyre, in: Tranquillitas. Mélanges en 
 l’honneur de Tran tam Tinh, Université Laval, Québec 
 1994, pp. 199–206 367
 38. Du ḥamana au naos. Le temple palmyrénien hellénisé, 
 Topoi 7/2, 1997, pp. 837–849 372
 39. Héraclès au désert. Autel dédié à Héraclès-Nergal, 
 in: Agathos Daimon. Mythes et Cultes, Etudes 
 d’iconographie en l’honneur de Lilly Kahil, BCH 
 supplément 38, 2000, pp. 155–160 381
 40. The Statues of the Sanctuary of Allat in Palmyra, 
 in: Y.Z. Eliav, E.A. Friedland, Sh. Herbert (eds), The 
 Sculptural Environment of the Roman Near East. 
 Reflections on Culture, Ideology, and Power, Leuven– 
 Dudley MA 2008, pp. 397–411 386

PALMYRA: BYZANTINE AND ISLAMIC
 41. Le groupe épiscopal de Palmyre, in: C. Evers, A. 
 Tsingarida (éd.), Rome et ses provinces. Genèse et 
 diffusion d’une image du pouvoir. Hommages à Jean- 
 Charles Balty, Bruxelles 2001, pp. 119–127 397
 42. Palmyra in the Early Islamic Times, in: K. Bartl, 
 Abd al-Razzaq Moaz (eds), Residences, Castles, 
 Settlements. Transformation Processes from Late 
 Antiquity to Early Islam in Bilad al-Sham (Conference 
 DAI Damascus 2006), 2009, pp. 89–96 404

VARIA
THE DESERT AND ITS ROUTES
 43. Les Arabes de Syrie dans l’Antiquité, in: K. van 
 Lerberghe and A. Schoors (eds), Immigration et 
 Emigration within the Ancient Near East. Festschrift E. 
 Lipiński, Leuven 1995, pp. 83–92 417
 44. Arabes et Arabies dans l’Antiquité, Topoi 14, 2006, 
 pp. 41–46 424
 45. The Syrian Desert under the Romans, in: S.E. Alcock 
 ed., The Early Roman Empire and the East, Oxford 1997, 
 pp. 37–54 429
 46. La route de l’Euphrate d’Isidore à Julien, P.-L. 
 Gatier, B. Helly, J.-P. Rey-Coquais (éd.), Géographie 
 historique au Proche-Orient: Syrie, Phénicie, Arabie 
 grecques, romaines et byzantines, (Actes de la Table 
 Ronde, Valbonne 16–18 septembre 1985), Paris 1988,
 pp. 77–98 445
 47. L’empereur Julien sur les bords de l’Euphrate, A. 
 Sérandour (éd.), Des Sumériens aux Romains d’Orient. La 
 perception géographique du monde, Paris 1997, pp. 145– 
 155 462
 48. Les rivières fantômes du désert oriental, Ktema 17, 
 1992 (Hommage à Edmond Frézouls), pp. 169–179 471
 49. Thapsacus and Zeugma. The crossing of the Euphrates 
 in Antiquity, Iraq 58, 1996, pp. 123–133 482
 50. Crossing to Kaneš, in: O. Drewnowska (ed.), Here 
 and There across the Ancient Near East. Studies in 
 Honour of Krystyna Łyczkowska, Warszawa 2009, pp. 44–51 
 496

TEMPLES AND SANCTUARIES
 51. The Sacred Space in Ancient Arab Religions, in: A. 
 Hadidi (ed.), Studies in the History and Archaeology of 
 Jordan I, Amman 1982, pp. 301–303 503
 52. Les temples dans la Syrie à l’époque hellénistique 
 et romaine, in: J.-M. Dentzer, W. Orthmann (eds), 
 Archéologie et histoire de la Syrie II, Saarbrücken 
 1989, pp. 323–346 508

 53. Les sanctuaires du Proche-Orient romain dans la 
 recherche récente, Topoi 8/1, 1998, pp. 31–52 531
 54. Motab et ḥamana. Sur quelques monuments religieux 
 du Levant, Topoi 9/2, 1999, pp. 491–505 548
 55. L’architecture sacrée en Syrie romaine, in: A. 
 Schmidt-Colinet (ed.), Lokale Identitäten in 
 Randgebieten des Römischen Reiches, Wien 2004, pp. 83– 
 90 558

MISCELLANEA
 56. La notion de tombeau en Syrie romaine, Berytus 21, 
 1972, pp. 5–15 569
 57. Les tombeaux anonymes, Berytus 24, 1975/76, pp. 35– 
 42 578
 58. Une coupe magique araméenne, Hommages á Maurice 
 Sznycer, Semitica 38, 1, 1990, pp. 137–143 583
 59. A Fortress in Mesopotamia: Hatra, in: E. Dąbrowa 
 (ed.), The Roman and Byzantine Army in the East 
 (Proceedings of a colloqium held at the Jagiellonian 
 University, Kraków in September 1992), Kraków 1994, pp. 
 47–56 589
 60. The Last Kings of Edessa, in: R. Lavenant (ed.), 
 Symposium Syriacum VII, Roma 1998, pp. 421–428 596

JERASH
 61. Céramiques byzantines et omayyades de Jerash, in: 
 J. Młynarczyk (ed.), Hellenistic and Roman Pottery in 
 the Eastern Mediterranean (2nd Nieborów Workshop, Dec. 
 93), Warszawa 1995, pp. 83–91 603
 62. Installations Omayyades à Jerash, in: Studies in 
 the History and Archaeology of Jordan IV, Amman 1992, 
 pp. 357–362 613
 63. The Oriental City and the Advent of Islam, in: G. 
 Wilhelm (ed.), Die orientalische Stadt: Kontinuität, 
 Wandel, Bruch, Saarbrücker 1997, pp. 339–350 620
 64. Arab Lamp-Makers in Jerash, Christian and Muslim, 
 Studies in the History and Archaeology of Jordan V, 
 Amman 1995, pp. 669–672 628
 65. Jerash in Early Islamic Times, in: B. Finster et 
 al. (ed.), Kunst und Kunsthandwerk im Islam. 2. 
 Bamberger Symposium der islamischen Kunst 25.–27. Juli 
 1996, Oriente Moderno 23 n.s., 2004, 2, pp. 469–476 633