Seksuologia sądowa tom 1
Seksuologia sądowa tom 1. Teorie, modele, badania
Seksuologia sądowa zajmuje się zagadnieniami zaspokajania popędu seksualnego w sposób odbiegający od oczekiwań społecznych lub naruszających obowiązujący porządek prawny.
Jednym z zadań seksuologii sądowej jest merytoryczne przygotowanie specjalistów, którzy będą współpracować z wymiarem sprawiedliwości w charakterze biegłych. Opiniowanie sądowo-seksuologiczne jest niezbędne w wielu postępowaniach wymagających szczególnej wiedzy i doświadczenia.
W poszczególnych tomach omówiono zagadnienia medyczne, psychologiczne, socjologiczne, kryminologiczne, prawne i opiniodawcze. Czytelnicy znajdą w rozdziałach najnowsze piśmiennictwo i wyniki badań prowadzonych w wiodących ośrodkach zajmujących się zagadnieniami patologii seksualnej.
W kolejnych tomach omówiono: teorie, modele, badania, opiniowanie seksuologiczne w sprawach karnych, cywilnych i nieletnich, praktyczne aspekty opiniowania seksuologicznego, wiktymologię.
Seksuologia sądowa jest adresowana nie tylko do seksuologów, psychiatrów i psychologów, lecz także prawników (sędziów, prokuratorów, obrońców).
Przedmowa – Andrzej Depko, Aleksandra Krasowska XIII
Wstęp – Andrzej Depko, Aleksandra Krasowska XVII
I. Wprowadzenie 1
1. Seksuologia sądowa w ujęciu historycznym i kulturowym – Andrzej Depko 3
Wstęp 3
Procesy kształtowania seksualności człowieka 3
Normy seksualno-moralne na tle rozwoju społeczeństw 8
Zakończenie 18
Piśmiennictwo 19
2. Ewolucja zachowań seksualnych w cyklu życia człowieka w kontekście procesu socjalizacji – czy/kiedy seks jest formą przemocy? – Magdalena Zaborowska-Piecuch 23
Wstęp 23
Fazy rozwoju seksualnego 24
Ekspresja seksualna 25
Socjalizacja zachowań seksualnych 35
Teoria Społecznego Uczenia Się 38
Przemoc seksualna 39
Zakończenie 46
Piśmiennictwo 47
II. Zjawisko przemocy seksualnej w badaniach i koncepcjach teoretycznych 51
3. Seksualność człowieka a przemoc seksualna – przeszłość, teraźniejszość, przyszłość – Aleksandra Krasowska 53
Wstęp 53
Wybrane wczesne koncepcje – przeszłość 53
Wybrane modele reakcji seksualnych człowieka – teraźniejszość 54
Zakończenie 64
Piśmiennictwo 65
4. Neurobiologiczne podstawy kontroli zachowania w kontekście seksualności człowieka – Andrzej Jakubczyk 67
Wstęp 67
Układy neuroprzekaźnikowe biorące udział w kontroli zachowania 70
Czynniki wpływające na kontrolę behawioralną 76
Czynniki genetyczne 82
Impulsywność jako cecha osobowościowa 83
Zakończenie 84
Piśmiennictwo 84
5. Regulacja emocji sprawców przestępstw seksualnych – Maciej Kopera 87
Wstęp 87
Regulacja emocji 88
Emocjonalność sprawców przestępstw seksualnych 89
Zaburzenia regulacji emocji w kontekście emocjonalności oraz kontroli zachowania sprawców przestępstw seksualnych 90
Przyczyny zaburzeń regulacji emocji u sprawców przestępstw seksualnych 93
Neurobiologiczne podstawy zaburzeń regulacji emocji u SPS 94
Zakończenie 96
Piśmiennictwo 97
6. Indywidualne i zbiorowe zniekształcenia poznawcze na temat przestępstw seksualnych – Agnieszka Ewa Łyś, Hubert Suszek 103
Wstęp 103
Zniekształcenia poznawcze u sprawców przestępstw seksualnych 103
Mity na temat zgwałceń/przemocy seksualnej 107
Zakończenie 117
Piśmiennictwo 117
7. Preferencje seksualne, zaburzenia preferencji seksualnych a przemoc seksualna – Aleksandra Krasowska 125
Wstęp 125
Dewiacja, parafilia, zaburzenia preferencji seksualnych a zaburzenia parafilne – wyjaśnienie i aktualizacja stosowanej terminologii 125
Sprawcy przestępstw przeciwko wolności seksualnej: preferencyjni i zastępczy 127
Preferencyjni i zastępczy sprawcy przestępstw seksualnych a motywacja i funkcja zachowania seksualnego 129
Zachowanie seksualne a zaburzenia seksualne 130
Zastosowanie narzędzi kwestionariuszowych w grupie sprawców przestępstw seksualnych – badania własne 131
Diagnoza zaburzeń preferencji seksualnych (zaburzeń parafilnych) w przypadku sprawców zgwałceń 133
Pedofilia a czyn pedofilny 135
Kształtowanie się zaburzeń parafilnych 135
Problemowe korzystanie z pornografii w świetle współczesnych badań 136
Od zaburzeń parafilnych do przemocy seksualnej 137
Zakończenie 141
Piśmiennictwo 141
8. Znaczenie interocepcji w funkcjonowaniu seksualnym człowieka – Paweł Wiśniewski 145
Wstęp 145
Interocepcja a emocje 145
Układ interoceptywny 146
Układ interoceptywny a reakcje seksualne człowieka 148
Interocepcja a reakcje seksualne człowieka 150
Interocepcja a przestępstwa przeciwko wolności seksualnej 152
Zakończenie 153
Piśmiennictwo 154
9. Model Pola Zachowań Seksualnych – koncepcja uwarunkowań zachowań seksualnych – Aleksandra Krasowska, Andrzej Jakubczyk, Maciej Kopera, Paweł Wiśniewski, Agnieszka Ewa Łyś, Hubert Suszek, Jan Szczypiński, Andrzej Depko, Marcin Wojnar 159
Wstęp 159
Motywacja i funkcja zachowań seksualnych – proponowany zakres pojęciowy 159
Analiza przypadków klinicznych 163
Model Pola Zachowań Seksualnych 170
Zakończenie 174
10. Teorie dotyczące przestępczych zachowań seksualnych – Andrzej Depko 175
Wstęp 175
Teorie biologiczne 176
Teorie psychologiczne 179
Teorie społeczno-kulturowe 182
Teorie ekonomiczne 183
Teorie eklektyczne 184
Zakończenie 191
Piśmiennictwo 192
11. Badania z wykorzystaniem neuroobrazowania w grupach sprawców przemocy seksualnej – Jan Szczypiński 197
Wstęp 197
Badania strukturalne 198
Funkcjonalny rezonans magnetyczny 205
Aktywność mózgu podczas przetwarzania bodźców seksualnych 205
Aktywność mózgu związana z funkcjami poznawczymi i emocjonalnymi 209
Łączność funkcjonalna aktywności spoczynkowej mózgu 210
Gospodarka kwasu γ-aminomasłowego (GABA) 212
Co wiemy na dziś? 213
Zakończenie 218
Piśmiennictwo 219
III. Problemy psychiczne a zjawisko przemocy seksualnej 225
12. Zaburzenia i choroby psychiczne a przemoc seksualna – Aleksandra Krasowska 227
Wstęp 227
Rozpowszechnienie chorób i zaburzeń psychicznych w grupie sprawców przestępstw seksualnych 228
Zakończenie 232
Piśmiennictwo 232
13. Zjawisko przemocy seksualnej w grupie osób z zaburzeniami osobowości – Elżbieta Rowińska-Garbień 235
Wstęp 235
Osobowość 236
Zaburzenia osobowości 237
Klasyfikacje zaburzeń psychicznych 237
Diagnostyka osobowości i chorób psychicznych 238
Zaburzenia osobowości a przemoc seksualna 240
Zakończenie 245
Piśmiennictwo 245
14. Zjawisko przemocy seksualnej w grupie osób, które używają substancji psychoaktywnych – Maria Filip 249
Wstęp 249
Statystyki 250
Narkotyki, seks i go partying – wzajemna relacja 253
Narkotyki używane jako ułatwienie napaści seksualnej 255
Profil psychologiczny sprawcy przemocy seksualnej 255
Substancje i narkotyki ułatwiające napaść na tle seksualnym 258
Zakończenie 264
Piśmiennictwo 265
15. Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną a zjawisko przemocy seksualnej – Andrzej Depko 269
Wstęp 269
Przemoc seksualna wobec osób z niepełnosprawnością mentalną 276
Osoby z niepełnosprawnością mentalną jako sprawcy przemocy seksualnej 280
Zakończenie 282
Piśmiennictwo 283
Podstawy prawne orzecznictwa sądowo-seksuologicznego 287
Skorowidz 289
