Strukturalne podstawy biologii komórki

• Druk: Warszawa, 2022
• Autor: Elżbieta Pyza, Grzegorz Tylko, Wincenty Kilarski
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Książka zawiera podstawowe informacje na temat biologii i funkcji komórki, a także powiązanie funkcji komórki z jej strukturą i opis metod badawczych stosowanych w biologii komórki. Publikacja jest ilustrowana licznymi rycinami i elektronogramami organelli komórkowych komórek zwierzęcych, głównie kręgowców, oraz najważniejszych struktur cytoplazmatycznych komórek roślinnych. W drugiej części (rodz. 3-9) omówiono organizację i czynności poszczególnych przedziałów cytoplazmatycznych – organelli, uwzględniając molekularne podłoże przebiegających tam procesów chemicznych.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Biologia i przyroda
• ISBN: 978-83-01-22247-5
• ISBN druku: 978-83-01-22211-6
• Liczba stron: 422

Wykaz skrótów XI
Wstęp XXI
Teoria komórkowa – wprowadzenie XXIII
Rozdział 1: Podstawowe techniki badawcze 1
	1.1. Instrumenty optyczne – mikroskopy świetlne, elektronowe i inne  1
	1.2. Instrumenty pomocnicze dla mikroskopów 18 
		1.2.1. Mikrotomy i ultramikrotomy 18 
		1.2.2. Urządzenia peryferyczne 21
	1.3. Wybrane techniki badawcze 25 
		1.3.1. Techniki histochemiczne 27 
		1.3.2. Wykrywanie hydrolaz i dehydrogenaz 27 
		1.3.3. Immunocytochemia, immunohistochemia i immunoznakowanie 28 
		1.3.4. Hodowla komórek i tkanek in vitro  30 
		1.3.5. Zasady autoradiografii 31 
		1.3.6. Frakcjonowanie komórek 32 
		1.3.7. Elektroforeza żelowa 33 
		1.3.8. Reakcja łańcuchowa polimerazy z odwrotną transkrypcją (RT-PCR) 36 
		1.3.9. Mikromacierze 37 
		1.3.10. Sekwencjonowanie DNA 38 
		1.3.11. Chromatografia 39
	Piśmiennictwo 40
Rozdział 2: Podstawowe typy komórek i tkanek 41
	2.1. Podstawowe typy tkanek 45 
		2.1.1. Komórki nabłonkowe  46 
		2.1.2. Tkanka łączna i jej komórki  48 
		2.1.3. Komórki mięśni szkieletowych, gładkich i mięśnia sercowego  52
		2.1.4. Komórki nerwowe i glejowe  54 
		2.1.5. Komórki krwi  59
	Piśmiennictwo 63
Rozdział 3: Błona komórkowa 65
	3.1. Podstawowe właściwości błony komórkowej 67 
		3.1.1. Podstawowe składniki błony komórkowej  69 
		3.1.2. Struktura i topografia lipidów błony komórkowej  69 
		3.1.3. Fizykochemiczne właściwości lipidów błonowych 75 
		3.1.4. Białkowe składniki błony komórkowej  78 
		3.1.5. Cukrowe składniki błony komórkowej 83
	3.2. Specjalizacja i wytwory błony komórkowej 85 
		3.2.1. Polaryzacja strukturalno-czynnościowa 85 
		3.2.2. Połączenia międzykomórkowe (zamykające, ścisłe, przylegające i szczelinowe)  89
	Piśmiennictwo 98
Rozdział 4: Organizacja cytoplazmy 99
	4.1. Przedziały wewnątrzkomórkowe – kompartmentacja i transport 99
	4.2. Jądro komórkowe 102 
		4.2.1. Macierz jądrowa 102 
		4.2.2. Struktura chromatyny 104 
		4.2.3. Nukleosomowa budowa chromatyny 108 
		4.2.4. Sposób upakowania chromatyny w jądrze komórkowym  109 
		4.2.5. Osłonka jądrowa 111 
		4.2.6. Inne struktury w jądrze komórkowym 116 
		4.2.7. Jąderko  118 
		4.2.8. Zwielokrotnienie (amplifikacja) genu rybosomalnego RNA 121
	4.3. Siateczka śródplazmatyczna  123 
		4.3.1. Siateczka śródplazmatyczna ziarnista (reticulum cytoplasmaticum granulosum)  126 
		4.3.2. Siateczka śródplazmatyczna gładka (reticulum cytoplasmaticum agranulosum)  127 
		4.3.3. Składniki błon siateczki śródplazmatycznej 129 
		4.3.4. Rola siateczki śródplazmatycznej w procesie syntezy białek 130
		4.3.5. Formowanie się białek w siateczce śródplazmatycznej 134 
		4.3.6. Glikozylacja białek w siateczce śródplazmatycznej 135 
		4.3.7. Synteza lipidów błon  137 
		4.3.8. Stres siateczki śródplazmatycznej 138 
		4.3.9. Siateczka sarkoplazmatyczna   143
	4.4. Aparat Golgiego  148 
		4.4.1. Elementy strukturalne aparatu Golgiego 148 
		4.4.2. Procesy biochemiczne zachodzące w aparacie Golgiego 156 
		4.4.3. Udział aparatu Golgiego w dojrzewaniu form prekursorowych białek 160 
		4.4.4. Stres aparatu Golgiego 161 
		4.4.5. Synteza pektyn i hemicelulozy w aparacie Golgiego roślin 162
	4.5. Transport pęcherzykowy 163 
		4.5.1. Transport anterogradowy 166 
		4.5.2. Transport retrogradowy 168 
		4.5.3. Transport apikalny 168 
		4.5.4. Transport bazolateralny 170 
		4.5.5. Fuzja pęcherzyków 171
	Piśmiennictwo 172
Rozdział 5: Degradacja substratów w komórce 177
	5.1. Układ endosomowy  177 
		5.1.1. Makropinocytoza (endocytoza fazy płynnej) 178 
		5.1.2. Endocytoza związana z białkiem klatryną 181 
		5.1.3. Kaweole 184 
		5.1.4. Endocytoza niezależna od klatryny i kaweoliny 185 
		5.1.5. Fagocytoza 186 
		5.1.6. Egzocytoza 188
	5.2. Lizosomy 190 
		5.2.1. Struktura błony lizosomowej 192 
		5.2.2. Synteza hydrolaz i powstawanie lizosomów 195 
		5.2.3. Hydrolazy lizosomowe 198
	5.3. Udział układu lizosomowego w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu 199
	5.4. Proteasomowa degradacja białek 203
	5.5. Autofagia – rola w degradacji białek i organelli  208 
		5.5.1. Makroautofagia 209 
		5.5.2. Mikroautofagia 213 
		5.5.3. Autofagia zależna od białek opiekuńczych  214 
		5.5.4. Selektywna degradacja składników komórkowych 216
	Piśmiennictwo 220
Rozdział 6: Transformatory energii (mitochondria i chloroplasty)  223
	6.1. Struktura mitochondriów 225 
		6.1.1. Formy i topografia mitochondriów  225 
		6.1.2. Ultrastrukturalna organizacja mitochondrium 229 
		6.1.3. Główne procesy metaboliczne przebiegające w mitochondriach 232 
		6.1.4. Mechanizmy transportu przez błony mitochondrialne 237 
		6.1.5. Import białek  239 
		6.1.6. Komunikacja mitochondrium z siateczką śródplazmatyczną 242 
		6.1.7. Mitochondria jako jednostki samoreplikujące się – biogeneza i pochodzenie 243
	6.2. Chloroplasty jako transformatory energii  247 
		6.2.1. Zarys struktury komórki roślinnej  248 
		6.2.2. Struktura chloroplastów 249 
		6.2.3. Fotosynteza 254 
		6.2.4. Wiązanie węgla przez chloroplasty w roślinach typu C4 i CAM  262 
		6.2.5. Biogeneza i pochodzenie chloroplastów 264
	Piśmiennictwo 266
Rozdział 7: Pierwotne utleniacze – peroksysomy 269
	7.1. Struktura i rola peroksysomów w komórkach zwierzęcych 271
	7.2. Peroksysomy roślinne – glioksysomy 275 
		7.2.1. Rola glioksysomów w komórkach roślinnych 277
	7.3. Transport białek do peroksysomów 281
	7.4. Podsumowanie funkcji peroksysomów w komórkach 283
	7.5. Hydrogenosomy 284
	Piśmiennictwo 285 
Rozdział 8: Cykl komórkowy, podział i śmierć komórki 287
	8.1. Cykl komórkow 288 
		8.1.1. Fazy cyklu komórkowego 288 
		8.1.2. Starzenie się i śmierć komórki 295
	8.2. Podział komórki – mitoza  296 
		8.2.1. Cytokineza 300
	8.3. Podział redukcyjny – mejoza 305 
		8.3.1. Fazy podziału redukcyjnego  307
	8.4. Struktura chromosomów 315 
		8.4.1. Chromosomy olbrzymie 320
	8.5. Organizacja wrzeciona podziałowego 324 
		8.5.1. Elementy strukturalne wrzeciona podziałowego   324 
		8.5.2. Typy wrzecion podziałowych 326 
		8.5.3. Rola mikrotubul w rozdziale chromosomów podczas anafazy 327
	8.6. Śmierć komórki 331 
		8.6.1. Apoptoza 331 
		8.6.2. Nekroza 335 
		8.6.3. Inne formy śmierci komórkowej 336
	8.7. Mechanizm homeostazy czasowej komórek 338
	8.8. Transformacja nowotworowa komórki 340
	Piśmiennictwo 343
Rozdział 9: Szkielet komórkowy  347
	9.1. Mikrotubule – struktura i dynamika 348 
		9.1.1. Dynamiczna niestabilność mikrotubul 351 
		9.1.2. Czynniki komórkowe regulujące formowanie się mikrotubul 353
	9.2. Centriole jako pierwotne struktury mikrotubul 356
	9.3. Rzęski i wici 360
	9.4. Udział mikrotubul w transporcie wewnątrzkomórkowym 369 
		9.4.1. Rola dyneiny i kinezyny w kierowaniu transportem 371
	9.5. Filamenty aktynowe – struktura i dynamika 376 
		9.5.1. Polimeryzacja aktyny  380 
		9.5.2. Białka regulujące polimeryzację filamentów aktynowych 382
		9.5.3. Miozyna – białko motoryczne filamentów aktynowych 384 
		9.5.4. Procesy regulujące formowanie się filamentów miozynowych   388
	9.6. Wyspecjalizowane układy aktynowo-miozynowe – mięśnie poprzecznie prążkowane 389 
		9.6.1. Geneza i organizacja sarkomeru mięśni poprzecznie prążkowanych 392 
		9.6.2. Białka regulujące skurcz sarkomeru  395 
		9.6.3. Siateczka sarkoplazmatyczna i kanaliki systemu T a skurcz sarkomeru 397 
		9.6.4. Etapy wyzwalające skurcz sarkomeru 398
	9.7. Wyspecjalizowane układy aktynowo-miozynowe – mięśnie gładkie  401 
		9.7.1. Struktura miocytu gładkiego  402 
		9.7.2. Struktura i regulacja aparatu kurczliwego miocytów gładkich 404
	9.8. Filamenty pośrednie – struktura 407 
		9.8.1. Białka filamentów pośrednich 408 
		9.8.2. Białka towarzyszące filamentom pośrednim 412
	Piśmiennictwo 413
Indeks 415