Szkoła Zgromadzenia Kupców miasta Łodzi (1998-1939)

• Druk: Łódź, 2015
• Autor: Adrianna Szczerba
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematem pracy są dzieje Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Łodzi w latach 1898–1939, czyli od jej założenia do zakończenia działalności. Wykroczenie poza wyznaczone ramy czasowe wiązało się z koniecznością przedstawienia sytuacji łódzkiego szkolnictwa przed powstaniem „handlówki” oraz udzieleniem odpowiedzi na pytanie o jej dalsze losy. Przedstawiono sytuację łódzkiego szkolnictwa na przełomie XIX i XX w. oraz w okresie międzywojennym, historię szkoły, tj. organizowanie procesu dydaktyczno-wychowawczego i tworzenie bazy materialnej, historię budowy domu dla nauczycieli. Integralną częścią monografii są aneksy, zawierające materiały źródłowe do historii szkoły: pierwszy statut, tygodniowe rozkłady lekcji w wybranych latach oraz wspomnienia spisane przez byłych uczniów ok. 1960 r. Publikowany zbiór fotografii dokumentuje życie szkolne.
Problematyka zawarta w pracy odnosi się do dziejów Szkoły Handlowej Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, a więc do historii jednej placówki oświatowej. Jednak zachodzi konieczność nakreślenia rzeczywistego obrazu. Z chwilą powstania była to istotnie jedna szkoła i mimo trzech reorganizacji oraz zmian nazwy i charakteru w ciągu kilkunastu następnych lat taki stan trwał. W 1933 r. w związku z reformą szkolnictwa dotychczasowy zakład został przekształcony w szkołę powszechną III stopnia i szkołę średnią, obejmującą gimnazjum (a nieco później również i dwa licea). Szkoły były własnością Zgromadzenia Kupców niezależnie od zmian organizacyjnych i mieściły się we wspólnym budynku przy ul. Dzielnej (ob. Narutowicza), korzystały z tej samej bazy dydaktycznej oraz zatrudniały w zasadzie tych samych pedagogów – stąd w pracy nazwa „Szkoła Zgromadzenia Kupców”, która najbardziej odpowiada charakterowi placówki. Popularnymi nazwami używanymi w okresie jej działania były również: „handlówka”, Szkoła Kupiectwa Łódzkiego i Łódzka Szkoła Handlowa.
Podstawą źródłową pracy stał się zespół akt szkolnych (ponad 3 tys. jednostek) objętych nazwą Prywatne Gimnazjum i Liceum Męskie Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, przechowywany w łódzkim Archiwum Państwowym. Uzupełnieniem archiwaliów były informacje prasowe, zwłaszcza artykuły zamieszczane na łamach dziennika „Rozwój” oraz niepublikowane opracowanie pt. Materiały do księgi pamiątkowej Szkoły Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, przygotowane prawdopodobnie przez ostatniego dyrektora Antoniego Idźkowskiego z okazji zjazdu absolwentów w latach 60. XX w.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Historia i archeologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-7969-794-6
• ISBN druku: 978-83-7969-793-9
• Liczba stron: 224

Pobierz spis treści»

Wprowadzenie  8

Rozdział 1. Szkolnictwo w Łodzi na przełomie wieków i w okresie międzywojennym  10
1. Charakterystyka łódzkiej oświaty końca XIX i początku XX wieku  10
2. Szkolnictwo elementarne  13
3. Oświata niemiecka i żydowska w Łodzi  15
4. Szkolnictwo średnie ogólnokształcące  16
5. Szkolnictwo zawodowe  17
6. Obraz szkolnictwa łódzkiego po rewolucji 1905–1907 i strajkach szkolnych 1905 roku  24
7. Lata Wielkiej Wojny  29
8. W dwudziestoleciu międzywojennym  30

Rozdział 2. Szkoła Handlowa Zgromadzenia Kupców miasta Łodzi  39
1. Założenie szkoły  39
2. Siedziby szkoły  49
3. Walka o szkołę polską  60
4. Szkoła polska. Dyrekcja Józefa Jerzego Boguskiego (20 grudnia 1905–1 lipca 1907)  64
5. Dyrekcja Wacława Klossa (1 lipca 1907–1 sierpnia 1919)  66
6. W okresie I wojny światowej  77
7. W niepodległej Polsce  83
8. Dyrekcja Antoniego Idźkowskiego w latach 1920–1939  87
9. Gościnnie w szkole  94
10. Dalsze losy  95
Ryciny  96

Rozdział 3. Finansowe podstawy działalności szkoły  120

Rozdział 4. Uczniowie  128

Rozdział 5. Nauczyciele  144

Rozdział 6. Dom dla nauczycieli  154
1. Budowa kamienicy  154
2. Lokatorzy  159

Zakończenie  162
Bibliografia  164
Spis tabel  170
Spis rycin  172
Aneksy  174
1. Ustawa Łódzkiej Szkoły Handlowej z 1898 r  176
2. Tygodniowe rozkłady lekcji w Szkole Zgromadzenia Kupców m. Łodzi w wybranych latach szkolnych  190
3. Wspomnienia byłych uczniów Szkoły Zgromadzenia Kupców m. Łodzi  200
4. Wykaz uczniów Szkoły Zgromadzenia Kupców m. Łodzi, którzy polegli w latach 1914–1920 (z tablicy pamiątkowej)  224