Teorie ideologii na przecięciu marksizmu i psychoanalizy

• Druk: Warszawa, 2018
• Autor: Krzysztof Świrek
• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

„Teoria ideologii to publikacja, w której dokonano nie tylko świetnej prezentacji sporów dotyczących rozumienia ideologii i ideologiczności, lecz także systematycznie przedstawiono, czym jest ideologia rozumiana nie potocznie (jako zestaw przekonań i opinii), ale technicznie, a więc jako symboliczno-wyobrażeniowy stelaż podmiotowości. Taka jest bowiem właściwa stawka sporu o ideologię, którą to stawkę autor precyzyjnie w swojej książce prezentuje: nie chodzi o słuszność takiego lub innego światopoglądu politycznego bądź zbioru opinii na temat społeczeństwa czy gospodarki, ale o sam mechanizm sprawiający, że jesteśmy podmiotami o określonym sposobie funkcjonowania”.
Dr hab. Jan Sowa
Krzysztof Świrek bada sposób konstrukcji pojęcia ideologii na przecięciu dwóch głównych języków zarówno dwudziestowiecznej, jak i współczesnej myśli humanistycznej: marksizmu i psychoanalizy, a skupia się przy tym na analizie prac Louisa Althussera, Frederica Jamesona i Slavoja Žižka. Materiał teoretyczny nie został jednak pozbawiony odniesień do rzeczywistości społecznej czy politycznej, co sprawia, że po Teorie ideologii powinni sięgnąć nie tylko ci czytelnicy, którym potrzebna jest wiedza akademicka z zakresu nauk politycznych, socjologii czy filozofii, lecz także, a może przede wszystkim ci, którzy odczuwają brak narzędzi interpretacyjnych do rozumienia współczesnego życia społeczno-politycznego oraz jego przemian.

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Socjologia
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-01-19886-2
• ISBN druku: 978-83-01-19882-4
• Liczba stron: 352

Wstęp 7

Rozdział 1. Po końcu ideologii (wprowadzenie) 15
Marksizm jako ideologia totalna 19
Koniec ideologii 29
Ideologie stalinizmu 39

Rozdział 2. Karol Marks i pole krytyki ideologii 57
Sposoby lektury 58
Problematyka ideologii: reprodukcja 71
Problematyka ideologii: reprezentacja 94
Schemat dialektyczny (podsumowanie) 115

Rozdział 3. Interwencja psychoanalizy 129
Zaangażowana prawda 131
Ekonomia, seksualność i droga ortodoksji 140
Drogi analizy 148
Model formalny 159
Użycie psychoanalizy (1): freudo-marksizm 172
Język Lacana 180
Użycie psychoanalizy (2): „wymiar etyczny” 195

Rozdział 4. Podmiot w strukturze 203
Podmiot jako kategoria ideologiczna (Althusser) 206
Podmiot w procesie dialektycznym (Jameson) 220
Podmiot jako pustka (Žižek) 237
Ideologia pracy 258
Poza racjonalnym aktorem i efektem władzy: zarys teorii podmiotu 267
Luka w strukturze 273
Rejestrowanie polityczności 278
Sytuacja historyczna: późny kapitalizm i jego podwójności 284
Przesilenie: spotkanie determinacji i wolności 301

Rozdział 5. Ten, kto wie, nie wie, jak wiedzieć (zakończenie) 307
Jak wiedzieć? 308
Wiedza zawarta w micie 310
Konsekwencje negatywności 315
Wymknąć się powtórzeniu 319
Punkt zero 324

Bibliografia (prace cytowane) 329

Indeks nazwisk 343

Summary 349