TOPOS NR 3 (187) 2023
SZARE KARTKI
JERZY SZYMIK
Ewangelia Pana naszego Jezusa Chrystusa. Glossy (6) // 4
POEZJA
CHARLES SIMIC, Jesienne niebo; Kosmologia Charona; Oczy zamknięte na pinezki; Imperium snów; Przyjaciele Heraklita; Widelec; Topór; Gobelin; Drewniana zabawka; Motel w raju. Przekł. Adam LIZAKOWSKI // 14
ILMA RAKUSA, Powybierać wszystkie trudne słowa; Wiosna; Śnieżyca przyjdzie; Rzut oka na stare listy wystarczy; Kręgosłup myślę; Niedzielne kazanie do siebie. Przekł. Ryszard WOJNAKOWSKI // 31
PHILIP LARKIN, Dom jest smutny; Chodzenie do kościoła. Przekł. Jacek ŚWIERK // 50
ZBIGNIEW CHOJNOWSKI, Odkładam wiarę; Śmiech na sali; Próba ułożenia hymnu o miłości // 70
ADRIAN GLEŃ, [***trzeba podnieść…]; pięć trójek; [***a może…] // 80
MARIAN LECH BEDNAREK, Moja ulica; Skikać // 83
MARTA BOCEK, Ekonomia; Romans; Stawała się // 100
JAROSŁAW BARAŃCZAK, Panteon; Głucha pamięć; Trąbka; Klucz // 102
ESEJE / SZKICE / ANEKSY KRYTYCZNE / PRZYCZYNKI
ADAM LIZAKOWSKI, „Piszę, aby zirytować Boga i rozśmieszyć śmierć”. Charles Simic (1938–2023) // 9
WOJCIECH MAZUREK, Mrówki i źdźbła. Glosa do Nie-Boskiej komedii // 36
CEZARY DOBIES, O śmierci Mickiewicza // 53
MIROSŁAW DZIEŃ, Prostoduszny upór, dziecko i pokora. Drugi esej o niknącym człowieczeństwie // 85
MAREK KLECEL, Trzeci Rzym czy trzecia apokalipsa rosyjska // 92
MAŁGORZATA TRZCIŃSKA-DĄBROWSKA, Biblioteka mego ojca // 105
MAREK RAPNICKI, W imię Ojca czytajcie Szymika! // 125
WOJCIECH KUDYBA, Rzym to stan ducha // 131
KRZYSZTOF MASŁOŃ, Gorycz Stanisława Rembeka // 135
PIOTR WIKTOR LORKOWSKI, Poeta ze dwojej złożony natury // 141
JADWIGA CLEA MORENO-SZYPOWSKA, Głos zza grobu. O poezji Paula Celana // 146
BOGUSŁAW JASIŃSKI, Sowa Minerwy wylatuje o zmierzchu // 150
JAN STOLARCZYK, O miarach niepoetyckich // 156
ROZMOWY „TOPOSU”
POETA NIE WIE, GDZIE WIERSZ SIĘ KOŃCZY. Z Ilmą RAKUSĄ rozmawia Tadeusz DĄBROWSKI // 25
MOJE GŁÓWNE POWOŁANIE. Z ks. Januszem Adamem KOBIERSKIM rozmawia Marek Pilawa // 73
PROZA / WSPOMNIENIA
DARIUSZ BITNER, Zajęcia praktyczne // 118
WALDEMAR ŻYSZKIEWICZ, Rok na Łazarzu // 181
RECENZJE
TOMASZ PYZIK, Barwne immanencje zachwytu (R. Gawłowski, Życie wieczne) // 158
BARTŁOMIEJ SIWIEC, Samotność Rexa, przemiana Apolonii (W. Kudyba, I co dalej?) // 159
KAROL ALICHNOWICZ, Powinności „(nie)pewnego” poety (D. Heck, Antropologia (nie)pewnego poety. Wokół twórczości Przemysława Dakowicza) // 162
PIOTR WIKTOR LORKOWSKI, W teatrze obłoków (J. Tulik, Poematy światła) // 164
PIOTR WIKTOR LORKOWSKI, Melodie wędrującego dnia (B. Suwiński, Dutki) // 166
JADWIGA NOWAK, Smród zdegenerowanej cywilizacji (Z. Kosiorowski, Metanoia) // 167
TOMASZ PYZIK, Taktyka pozycji spalonej (W. Brzoska, Senny ofsajd) // 169
KAZIMIERZ NOWOSIELSKI, Poezja wiary prawdziwej (J. Binkowski, Ave. Wybór wierszy) // 170
JERZY GRUPIŃSKI, Więcej nad gorycz pustki… (Sz. Kantorski, TRI) // 172
JADWIGA CLEA MORENO-SZYPOWSKA, O potencjalności Warszawy (P. Prachnio, Miasto potencjalne. Warszawa w latach 1945–1980 w wybranych utworach prozy polskiej) // 173
10 ZDAŃ
WOJCIECH FUŁEK (M. Zabłocki, Ojcze Nasz. 33 wiersze o moim tacie); JAN BELCIK (D. Ryll, Za oknem mgła); TOMASZ PYZIK (D.A.R. Lightmind, Bliżej niż dalej); PIOTR WIKTOR LORKOWSKI (M. Wątor, Ogród / Zélnik); KAROL ALICHNOWICZ (I. Fietkiewicz-Paszek, Koniec srebrnej nitki); CEZARY DOBIES (B. Langowska, Słowa szemrane) // 176–180
MUZYKA (I POLITYKA)
ADAM GRZYBOWSKI, Wygnanie… na wygnaniu. Krzysztofa Komedy powrót nie z tej ziemi // 187
MUZYKA (I POEZJA)
PIOTR WIESŁAW RUDZKI, 8 pieśni Leszka Aleksandra Moczulskiego słuchanych w drodze do Krakowa (3) // 198
KRÓTKO
TERESA TOMSIA, O przeczuwaniu ziemi // 206
KONKURSY
XVIII Ogólnopolski Konkurs Poetycki „Struna Orficka” im. Wojciecha Bąka, Ostrów Wielkopolski 2023 // 208
OKŁADKA
Widelec ze stali nierdzewnej na zielonym papierze. Fot. Pixabay (CC0)
TOMIK POEZJI
Stefan Rusin
Bez retuszu
Biblioteka „Toposu”, T. 212
Spis wierszy:
Demokryt z Abdery / 5
Anachoreta / 6
Kaligula do Cezonii / 7
Wyzwoleniec pisze do cesarza Trajana / 8
Naoczny świadek / 9
Jan Wiklif / 10
Konstandinos Kawafis / 11
Prokurator / 12
O świętym Franciszku / 13
Walt Whitman / 14
Rainer Maria Rilke / 15
Fryderyk Chopin / 16
Martin Heidegger / 17
Franz Kafka do Felicji Bauer / 18
O mędrcach / 19
Osip Mandelsztam / 20
Ignacy Jan Paderewski / 21
Do Brunona Schulza / 22
Henryk Worcell / 23
Jan Twardowski / 24
O Wojciechu Kawińskim / 25
Janusz Korczak / 26
O Edmundzie Pietryku / 27
Jarosław Iwaszkiewicz / 28
Bolesław Leśmian / 29
Do Tadeusza Kantora / 30
Ildefons Houwalt / 31
Do Hansa R. Gigera / 32
Zdzisław Witwicki / 33
Albert Camus / 34
Do Janusza Szubera / 35
Joseph Conrad / 36
Komitas / 37
Stefan Żechowski / 38
Konstanty Jeleński / 39
W ogrodach Tivoli / 40
Edward Stachura / 41
Jorge Luis Borges / 42
* * *Idzie człowiek między wysokimi ścianami… / 43
Kameduli w eremie Bieniszewskim / 44
Do Tadeusza Różewicza / 45
Jean Genet / 46
Wilhelm Waiblinger / 47
Do Sándora Máraiego / 48
Isaac Bashevis Singer / 49
Marek Hłasko / 50
O Julianie Przybosiu / 51
Mistyk Lalumi / 52
O Leopoldzie Tyrmandzie / 53
Chłopiec z rowerkiem z okładki książki Magala / 54
Do Jana A. P. Kaczmarka / 55
Paweł Jasienica / 56
Bogumil Hrabal / 57
O Leonardzie Cohenie / 58
Do Jakuba Boehmego / 59
Sigmund Freud / 60
Zbigniew Jerzyna / 62
Ryszard Kapuściński / 63
Carrara / 64
Witkacy / 65
Mieczysław Jastrun / 66
Marc Chagall / 67
* * *Dwudziestoletni poeta Włodzimierz Szymanowic… / 68
Anioł Ślązak / 69
Do Jehudy Amichaja / 70
Do Roberta Bly’ego / 71
O Sergiuszu Jesieninie / 72
Giacomo Leopardi / 73
Do Robinsona Jeffersa / 74
Czesław Miłosz do Tomasza Mertona / 75
Junipero Serra / 76
Do Allena Ginsberga / 77
Do Teda Hughesa / 78
Do Roberta Pinsky’ego / 79
Do Henry’ego Davida Thoreau / 80
Hermann Hesse / 81
Lucjusz Anneusz Seneka / 82
Fiodor Dostojewski / 83
Do Emila M. Ciorana / 84
Johann Wolfgang Goethe / 85
Zbigniew Herbert / 86
Richard Dawkins / 87
Maulana Dżalaluddin Rumi / 88
Piotr Waldo / 89
O Adamie Zagajewskim / 90
Thomas Bernhard / 91
Arthur Rimbaud / 92
Antoni Kępiński / 93
