Twórczość dramatopisarska Jana Bielskiego SJ (1714-1768)

• Druk: Łódź, 2020
• Autor: Małgorzata Mieszek
• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

W tragediach Jana Bielskiego uwidaczniają się nieliczne elementy świadczące o zakorzenieniu w tradycji i sięganiu po rozwiązania stosowane przez wcześniejszych dramaturgów. Bielski był przecież przedstawicielem zakonu z dwóchsetletnim doświadczeniem pedagogicznym, literackim i teatralnym. Ścieranie się dwóch tendencji ujawnia się w jego tragediach na wielu płaszczyznach. Dowodzi to raz jeszcze owej „przełomowości”, „stania na granicy”, a równolegle odzwierciedla ówczesne przemiany, jakim podlegała jezuicka dramaturgia. Bez uprzedzeń, jakie obecne były w dawniejszej literaturze przedmiotu, ale też nadmiernie nie przeceniając teatralnego dorobku Bielskiego, w książce starano się ukazać, że jego tragedie wystawiane w kolegiach w ciągu ponad dwudziestu lat w znacznym stopniu przyczyniły się do ugruntowania nowej dramaturgii. Stała się ona w efekcie podglebiem dla późniejszej działalności teatrów oświeceniowych.
Z Zakończenia
Książka jest ważną publikacją naukową [...] przedstawiając zjawisko kulturowe sprzed stuleci, buduje poczucie łączności z przeszłością, poprzez wskazanie programu edukacji obywatelskiej, opartej na wzorach zaczerpniętych z historii, poprzez omówienie edukowania przez dramat, teatr i retorykę. Z tego powodu należy także do zbioru trwałych wartości dziedziczonych przez współczesność.
Z recenzji prof. dr hab. Ireny Kadulskiej

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Ebooki »
  3. Ebooki popularnonaukowe i specjalistyczne »
  4. Literaturoznawstwo
• Język wydania: polski
• ISBN: 978-83-8142-863-7
• ISBN druku: 978-83-8142-862-0
• Liczba stron: 360

Pobierz spis treści»

Wykaz skrótów	9
Wstęp	11

I. Źródła i materiały	19

II. Dotychczasowe badania nad dramatami Jana Bielskiego	43

III. Dramaturgia jezuicka w połowie XVIII wieku	61

IV. Wybrane elementy ramy wydawniczej	77
1. Stemmaty	79
2. Listy dedykacyjne	86
3. Cząstki o charakterze epitalamijnym	95
4. Przemowa do Czytelnika	101

V. Źródła dramatów	113

VI. Kręgi tematyczne	133
1. Religia	136
2. Historia	149
3. Orient	159

VII. „W tych żyłach krew […] ojczyźnie i panu płynie” – o elementach ideologii obywatelskiej	167
1. Koncepcja ojczyzny	172
2. Model obywatela	181

VIII. „Osoby w scenach mówiące” – o bohaterach dramatów Bielskiego	191
1. Władcy	198
2. Wodzowie	212
3. Wyznawcy i męczennicy	217
4. Więzi rodzinne bohaterów	227
5. Intryganci i spiskowcy	239

IX. „Wyobrażenie sprawy”, która „ludzkie oczyszcza namiętności” – fabuła i akcja tragedii Bielskiego	249
1. Wielkość i kompletność fabuły	252
2. Spójność i jedność akcji	257
3. Działania postaci	261
4. Uprawdopodobnianie nieprawdopodobnego	264
5. Zasada trzech jedności	271

X. „Tragedyja na widok dana” – o wybranych aspektach realizacji teatralnej	277
1. W przestrzeni sceny	280
2. Aktor	290

Zakończenie	313
Bibliografia	319
Spis ilustracji	345
Indeks osobowy	347
Summary	355