Zjawisko szaleństwa w kulturze
Szaleństwo może być pojmowane jako stan pierwotny (magiczny, przyrodzony), w którym uaktywniają się archaiczne (atawistyczne) źródła niepohamowanej energii objawiającej się w mistycznym pobudzeniu. Może ono również oznaczać stan dezorientacji i alienacji, odzwierciedlający istotę współczesnego, ponowoczesnego społeczeństwa (konsumpcjonizm, hiperrzeczywistości). Możemy także szaleństwo rozumieć jako swoistą postać osobowości postmodernistycznej - świadomej zasad gry kulturowej. Forma twórczej działalności związanej z genialnym artyzmem i ponadprzeciętną wrażliwością włącza się też w ten obszerny tygiel, jakim jest zjawisko szaleństwa. Obłęd może być też po prostu stanem chorobowym (uszkodzeniem mózgu), chorobą duszy, opętaniem, pomieszaniem, może być jednoznaczny z utratą zmysłów i kontaktu z rzeczywistością (tkwieniem w samsarze, jak powiedziałby hindus czy buddysta). Z drugiej jednak strony pomieszanie zmysłów rozumiane jako zatracenie świadomości własnego „ja" - trzymając się nomenklatury filozofii Zachodu - jest także efektem totalnego przebłysku umysłowego, co w Indiach, Japonii, Tybecie utożsamiane jest z oświeceniem czy też nirwaną.
MARTA KASPROWICZ, Słowo wstępne 7
Kulturowa symulacja normalności - w kręgu prawa i polityki 13
AGATA MIĘTEK, Choroba psychiczna. Kontekst prawny 13
SŁAWOMIR DRELICH, Styl paranoidalny w polityce 25
Filozofia wobec przekraczania normy 41
MACIEJ KOPYCIŃSKI, Demontaż podmiotu w perspektywie narratywistycznej - Proces Franza Kafki 41
MATEUSZ PROCH, Szaleństwo w diagramie Foucaulta 55
MICHAŁ RYDLEWSKI, Samoświadomość a gładkość funkcjonowania w kulturze 67
RADOSŁAW WIŚNIEWSKI, Czy późne dzieła Nietzschego są tworami szalonego umysłu? 77
Antropologiczne procesy ujawniania dziwności 91
DOMINIKA CZARNECKA, Pink imperium - krótka historia szaleństwa na punkcie koloru różowego 91
NATALIA LUTOMIERSKA, Między sztuką, kiczem a kulturą, czyli zwariowany świat teledysków kumbii peruwiańskiej 103
HENRYK DUSZYŃSKI, Szaleństwo w narracyjnych grach fabularnych 111
MARTA KASPROWICZ, Nomadyczność istnienia świadomego szaleńca. Szaleństwo jako świadome wykorzenienie 123
Patologia normalności i normalność szaleństwa w literaturze 137
BARBARA ZWOLIŃSKA, Początki romantycznego szaleństwa 137
MAGDALENA BIZIOR-DOMBROWSKA, Romantycy - szaleńcy - mistycy. Wizerunki szaleńców romantycznych na podstawie twórczości Juliusza Słowackiego 143
JOANNA GNIADY, „Pozwólcie mi być szalonym, szalonym w szaleństwie absyntu". Gaston Beauvais i jego mentalny zamęt w Wormwood Marie Corelli 155
AGNIESZKA JEŻYK, „Piszę jak ktoś, kto śpi, a cale moje życie to kwit, czekający na podpis". Melancholia i szaleństwo oraz ich geneza w Księdze niepokoju Fernanda Pessoi 165
GRAŻYNA KRÓL, Czy szaleństwo może zbawić? Obraz choroby i obłędu w twórczości Kazimierza Ratonia 175
MONIKA SAMSEL-CHOJNACKA, Obraz szpitali psychiatrycznych w twórczości pisarek amerykańskich drugiej połowy XX wieku 187
Madness as a Phenomenon of Culture (Summary) 201
