Zwierzenia zwierząt

• Druk: 2019
• Autor: Opracowanie zbiorowe
• Wydawca: Tygodnik Powszechny

TAK SIĘ ZŁOŻYŁO, ŻE TUŻ PRZED FINISZEM PRAC NAD „ZWIERZENIAMI ZWIERZĄT” udało się nam rodzinnie wyskoczyć na kilka dni w Bieszczady. Jeden z noclegów przypadł nad górnym Sanem: od końca asfaltu pięć kilometrów leśną drogą, potem jeszcze pół godziny wśród drzew i traw, do doliny, w której z dawnej wsi zostały tylko ruiny cerkwi i jeden dom. Z każdym kolejnym krokiem przez pustkę wyostrzały nam się słuch i węch; stawaliśmy się coraz bardziej milczący i coraz bardziej czujni.

To nie były strach czy niepewność związane z tym, że szliśmy w nieznane. Czuliśmy się raczej tak, jakbyśmy wyczuwali obecność zwierząt, które mają te strony w posiadaniu, i stawali się trochę jak one. W „Zwierzeniach zwierząt” przeczytają Państwo niejeden tekst o tym, jak postrzegają one świat, jak myślą i czują, jak się kochają, jak wychowują dzieci, jak się komunikują, jak zdobywają pożywienie i jak umierają.

Piszemy wiele o tym, jak wyglądała i jak wygląda nasza wspólna z nimi historia – i ile w niej ludzkiego okrucieństwa. Stawiamy pytania o sens polowań czy hodowli przemysłowych, o jedzenie mięsa, o męczenie zwierząt w imię człowieczych rozrywek. Pokazujemy ewolucję teologii chrześcijańskiej, która w ciągu ostatnich dekad zaczęła szczęśliwie odchodzić od dosłownego rozumienia frazy „czyńcie sobie ziemię poddaną”, i filozofii, która zerwała z kartezjańskim traktowaniem zwierząt jako maszyn.

Mówimy także o tym, co we wspólnej historii dobre, na przykład o miłości i przywiązaniu, jakie w nas budzą koty czy psy, kiedy stają się naszymi towarzyszami i przewodnikami. Pokazujemy gatunek za gatunkiem, sięgając zarówno po teksty naukowców, którzy poświęcili życie próbom zrozumienia ich języka i przyswojenia ich tajemnic, jak i zafascynowanych tym światem amatorów.

Nie brak tu, rzecz jasna, najważniejszych nazwisk polskiej kultury, takich jak Olga Tokarczuk, Czesław Miłosz czy Jerzy Nowosielski. Nie brak zapisów spotkań ze zwierzętami, które – jak w przypadku Zenona Kruczyńskiego – niosły ze sobą zmianę całego dotychczasowego podejścia do życia. Żeby jednak nie było zbyt łatwo: kiedy tam, w Bieszczadach, doszliśmy w końcu na miejsce noclegu, gospodarz – skądinąd pakujący się właśnie na wyprawę do Afryki Południowej, gdzie miał uczestniczyć w naukowym projekcie związanym z trackingiem żyraf – przedstawił nam psa, od dobrych kilku tygodni próbującego wylizać się z ran wyniesionych ze starcia z podchodzącymi pod chałupę młodymi niedźwiedziami.

Dzika przyroda naprawdę jest i powinna pozostać dzika, istnieją granice antropomorfizacji, a próby udomowienia czy oswojenia dzikiego zwierzęcia bywają bolesne. Co nie oznacza, że sami nie możemy przebyć choć kawałka drogi w przeciwnym kierunku. Po powrocie z Bieszczad czytaliśmy przecież z dziećmi jedną z ich ukochanych książek, „Nie taki straszny wilk” Farleya Mowata. „Gdzieś po wschodniej stronie zawył wilk; z cicha, pytająco. Znałem ten głos, bo słyszałem go już wielokrotnie – pisał w jej ostatnich akapitach kanadyjski pisarz i obrońca przyrody. – Dla mnie był to głos mówiący o utraconym świecie, który niegdyś był nasz, zanim obraliśmy sobie w nim rolę obcych; o świecie, do którego zajrzałem i prawie wszedłem… tylko po to, by w końcu zostać z niego wykluczonym – przez siebie”.

Wsłuchajmy się w ten głos. Przed Państwem zwierzenia zwierząt.

MICHAŁ OKOŃSKI, redaktor wydania

• Kategorie:
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Eprasa »
  3. Publicystyka, literatura faktu »
  4. Eseje, publicystyka
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Eprasa »
  3. Eprasa popularnonaukowa i specjalistyczna »
  4. Eprasa popularnonaukowa
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Eprasa »
  3. Kultura i sztuka
  1. Ebooki i Audiobooki »
  2. Eprasa »
  3. Religia i teologia
• Język wydania: polski
• Liczba stron: 419

Bartosz Brożek Całkiem zwykłe zwierzę
Czesław Miłosz Jaskółka
OBCA INTELIGENCJA
Peter Godfrey-Smith Obca inteligencja
Mateusz Hohol, Bartosz Baran Myślę, więc wiem, gdzie jestem
Szymon M. Drobniak Narzędzia, spółka zoo
Łukasz Kwiatek Jak to jest być delfinem
PRZYJACIEL DOMU
Adam Robiński Przyjaciel domu
Jolanta Antas Psi umysł
Andrzej Stasiuk Suka
Mateusz Hohol, Kinga Wołoszyn-Hohol Świat oczami kota
Ks. Stanisław Musiał Wakacje z Kasjopeja
JESTES DO SCHRUPANIA
Mateusz Hohol, Łukasz Kwiatek Piękno w oczach zwierząt
Joanna Bagniewska Jesteś do schrupania
Łukasz Kwiatek Martwa natura
Łukasz Lamża Śmierć wyspy
NOSACZE A SPRAWA POLSKA
Frans de Waal Mądrzejsze, niż nam się wydaje
Łukasz Kwiatek Nosacze a sprawa polska
Łukasz Kwiatek Diabeł w małpiej skórze
Łukasz Kwiatek Żegnaj, Koko
CAŁE STWORZENIE
Szymon Hołownia Całe stworzenie
Ks. Stanisław Musiał Także zwierzęta będą nas sądzić
O. Stanisław Jaromi Bracia najmniejsi
Ks. Adam Boniecki Dżdżownico, siostro nasza
MOTYLEM JESTEM
Dorota Kozińska Jaki jest, nikt nie widzi
Andrzej Stasiuk Krowy
Małgorzata Fugiel-Kuźmińska, Michał Kuźmiński Lisi los
Anna Goc Motylem jestem
Stanisław Łubieński Wirtuozi nocy letniej
SELFIE Z TYGRYSEM
Olga Tokarczuk Awantura o kury
Zenon Kruczyński Śpiew psa
Joanna Bagniewska Selfie z tygrysem
Tom Moorhouse Okrutny biznes
Tomasz Targański Pierwsi sposród równych
Jerzy Nowosielski Ślepota chrześcijan
DYLEMAT MIESOZERCY
Michał Olszewski Dylemat miesożercy
Andrzej Kruszewicz Mięso rośnie w lesie
Maciej Jakubowiak Barykada z warzyw
Szymon Hołownia Zielono mi
ZROZUMIEC PIERWOTNIAKA
Łukasz Lamża Duch ameby
Łukasz Lamża Zrozumieć pierwotniaka
Łukasz Lamża Zabiłem rybika
PIEKNO MUCHY
Nuria Selva Fernández Z życia padlinożerców
Noah Strycker Żywot ptakoluba
Urszula Zajączkowska Piekno muchy
Adam Robiński Pszczoły z dobrym adresem
Kinga Wołoszyn-Hohol, Łukasz Kwiatek Profesor szympansów
Adam Pluszka Truchcikiem wsród roslin i zwierzat
Adam Robiński Czas panik
Spis z natury
Octlantis, miasto ośmiornic
Ptasia „Bogurodzica”
Trudna sztuka zaglądania w umysł deflina
Świadoma rybka
Pies naprawdę czuje, że się boisz
Implant podczerwieni
Jak pies z kotem
Jak one to robią?
Miłosierni Samarytanie
Żyć jak orangutan
Mrówczy szpital polowy
Tylko dla dorosłych
Biegiem po wodzie
Ryba zdalnie sterowana
Ptasie bity
Grzyb żab
Planowane rodzicielstwo
Małe wyspy, małe mózgi
Lustereczko, powiedz przecie
Para rybek przyłapana
Hydra vulgaris
Inwazja skorupiaków
Płazie amory
Przepraszam, to pomyłka
Największa pszczoła świata
Kamień, nożyce, papier, małpy