BIM w praktyce
BIM to najgorętszy temat światowego budownictwa ostatnich lat. Ta nowoczesna, zyskująca w wielu krajach popularność metodologia realizowania inwestycji budowlanej, pozwala budować efektywniej i w sposób bardziej ekologiczny.
Skrót BIM jest najczęściej obecnie rozwijany jako Building Information Model, czyli Model Informacyjny (Cyfrowy) Budynku. Natomiast u źródeł określenia BIM (czyli innowacyjnej technologii cyfrowego budownictwa) leży określenie Building Information Modeling, czyli Modelowanie Informacji o Budynku. Spotyka się również rozwinięcie skrótu BIM jako Building Information Management, czyli Zarządzanie Informacją o Budynku. Model Informacyjny (Cyfrowy) Budynku to nic innego jak baza informacji. A „Modelowanie Informacji o Budynku” to proces pozwalający zbierać, modelować i zarządzać tą informacją.
Należy przy tym pamiętać, że słowo „building” nie oznacza tylko typowego budynku. BIM dotyczy dowolnego obiektu budowlanego: kubaturowego (budynki mieszkalne, biurowce, czy szpitale), liniowego (drogi, autostrady, linie kolejowe, sieci przesyłowe naziemne i podziemne), przemysłowego (instalacje i ciągi technologiczne wraz z infrastrukturą), mostów, wiaduktów czy lotnisk.
Czyli BIM nie dotyczy tylko budynków, ale wszystkich obiektów budowlanych.
Często za Jerniganem (Jernigan, 2008) spotyka się określenie „duży BIM” gdy mówimy o Modelu Cyfrowym, lub „mały BIM” gdy mówimy o Zarządzaniu Informacją. Model Cyfrowy to baza danych, która powinna zwierać wszystkie informacje opisujące dany obiekt budowlany: dane geometryczne, cechy fizyczne, cechy funkcjonalne, dane kosztowe, parametry techniczne, dane konieczne do zapewnienia konserwacji wyposażenia obiektu, dane dotyczące zapotrzebowania na media, itd.
BIM to też proces, dzięki któremu w komputerze powstaje wirtualny model planowanego lub istniejącego obiektu budowlanego. Na etapie projektowania model ten jest wykorzystywany do różnorodnych analiz, przeprowadzenia symulacji budowy (dla obiektów nowych) lub remontów (dla obiektów istniejących). Dzięki modelowi można zaprojektować efektywną i efektowną architekturę oraz przewidzieć jej wpływ na proces budowy lub parametry użytkowe obiektu.
BIM to również zmiana relacji inwestor–projektant–wykonawca, czyli nowy wymiar współpracy wszystkich stron zaangażowanych w realizację inwestycji budowlanej. Ponieważ BIM jest stosunkowo nową metodologią, która w Polsce dopiero „raczkuje”, ilość dostępnych materiałów w języku polskim jest bardzo ograniczona, stąd pomysł na napisanie tej książki.
Pozycja ta jest skierowana do wszystkich uczestników procesu budowlanego – projektantów, wykonawców i inwestorów, a w szczególności do przedstawicieli inwestora publicznego. Naszym celem jest dostarczenie podstawowych informacji o BIM, które umożliwią uruchomienie inwestycji publicznej zgodnie z tą metodologią, z uwzględnieniem obowiązującej w Polsce ustawy „Prawo zamówień publicznych” oraz związanych z nią innych dokumentów i regulacji.
W kolejnych rozdziałach znajdziecie Państwo omówienie najważniejszych zagadnień związanych z BIM oraz pokazanie podstawowych rozwiązań stosowanych podczas wdrożenia. Książka wskazuje reguły, które powinno się stosować podczas realizacji projektu zgodnie z metodologią BIM i uczulić na potencjalne niebezpieczeństwa.
Książka ma charakter przystępnego poradnika skierowanego do osób praktycznie funkcjonujących w środowisku BIM. Wytyczne opisane w książce są autorską adaptacją do warunków polskich standardów zagranicznych, wraz obszernym komentarzem i case study głównych problemów, na które w praktyce napotyka się we wdrożeniu BIM.
Publikacja „BIM w praktyce. Standardy. Wdrożenie. Case Study” otrzymała Puchar NOT i tytuł laureata w Konkursie TECHNICUS 2018 w kategorii NAJLEPSZY PORADNIK TECHNICZNY.
Patroni medialni:
PRZEDMOWA 9
WSTĘP 11
1. WPROWADZENIE DO BIM-U 13
1.1. Czym jest BIM? 16
1.1.1. Poziomy dojrzałości BIM-u 18
1.2. Dla kogo przeznaczony jest BIM? 22
1.3. Czy BIM jest technologią, strategią zarządzania czy już globalną kulturą? 38
1.3.1. Proces DBB 39
1.3.2. Proces DB 41
1.3.3. Proces IPD 43
1.4. Dlaczego BIM stosuje się w całym cyklu życia nieruchomości? 45
1.5. Dlaczego w wielu krajach BIM jest wymagany przy zamówieniach publicznych? 50
1.6. Czy polskie prawo zamówień publicznych pozwala na wymaganie BIM‑u? 55
2. NOWOCZESNY PROCES BUDOWLANY NA MIARĘ SPOŁECZEŃSTWA CYFROWEGO 58
2.1. Cyfrowa rewolucja w budownictwie 59
2.2. Systemy PLM jako źródło technologii BIM 60
2.3. Natura i waga informacji w budownictwie 65
2.4. Analizy efektywności procesu inwestycyjnego – raporty z rynku brytyjskiego 69
2.5. Inne działania i metodologie prowadzące do poprawy wydajności przemysłu budowlanego 73
2.5.1. Szczupłe budownictwo 73
2.5.2. Zwinne zarządzanie 75
2.5.3. Zrównoważony rozwój 76
2.6. Metryki wydajności i efektywności projektu, KPI I ROI 85
3. EFEKTYWNA WYMIANA INFORMACJI MIĘDZY WSZYSTKIMI UCZESTNIKAMI PROCESU INWESTYCYJNEGO 95
3.1. Otwarte standardy BIM, buildingSMART/ISO 97
3.1.1. IFC 101
3.1.2. MVD 104
3.1.3. IDM 107
3.1.4. IFD 108
3.1.5. BCF 113
3.1.6. COBie 115
3.2. Procesy BIM 123
3.2.1. Interoperacyjność 123
3.2.2. Współpraca grupowa 129
3.2.3. Komunikacja 133
3.2.4. Koordynacja międzybranżowa, detekcja kolizji 135
3.2.5. Modelowanie 3D, wizualizacje i rzeczywistość wirtualna 139
3.3. Poziomy zaawansowania modeli BIM (LOD) 142
3.3.1. Specyfikacja AIA/buildingSMART 146
3.3.2. Specyfikacja brytyjska z norm serii BS 1192 148
3.4. Wielowymiarowość modeli BIM 150
3.4.1. Parametryczne modele 3D 151
3.4.2. Modele 4D i harmonogramowanie 155
3.4.3. Modele 5D i kosztorysy 157
3.4.4. Modele 6D i budownictwo zrównoważone 158
3.4.5. Modele 7D i zarządzanie nieruchomościami 160
3.5. Podsumowanie 161
4. PRAKTYCZNA REALIZACJA INWESTYCJI W METODOLOGII BIM WEDŁUG BRYTYJSKICH NORM Z RODZINY BS 1192 165
4.1. BIM na świecie – strategie wdrożenia i stan zaawansowania 166
4.1.1. Finlandia 167
4.1.2. USA 169
4.1.3. Inne kraje 172
4.1.4. Analiza kierunków prac EU BIM Task Group i organizacji ISO 174
4.2. Brytyjski mandat BIM poziomu 2 175
4.2.1. Dokument „Government Soft Landings” 179
4.2.2. Norma BS 1192:2007+A2:2016 183
4.2.3. Norma PAS 1192-2:2013 184
4.2.4. Norma PAS 1192-3:2014 187
4.2.5. Norma BS 1192-4:2014 190
4.2.6. Norma PAS 1192-5:2014 193
4.2.7. Protokół BIM organizacji CIC 194
4.2.8. Cyfrowy Plan Pracy i Plan Pracy RIBA 201
4.2.9. System klasyfikacji budowlanej UNICLASS-2015 206
4.3. Etapy i procesy związane z realizacją inwestycji zgodnie z BIM poziomu 2 według standardów brytyjskich 209
4.3.1. Strategia – działania wstępne 213
4.3.1.1. Określenie celów BIM 213
4.3.1.2. Wymagania wynikające z podejścia Soft Landings/GSL 215
4.3.1.3. Wymagania wynikające z PAS 1192-3:2014 216
4.3.1.4. Wymagania wynikające z PAS 1192-5:2015 216
4.3.2. Ważniejsze dokumenty etapu „Strategia” 219
4.3.2.1. SIWZ (EIR) i Lista Pytań (PLQ) 219
4.3.2.2. Plan Wykonania BIM (BEP) 221
4.3.2.3. Wymagania Informacyjne (IR) i Tabela Tworzenia i Przekazywania Modelu (MPDT) 227
4.3.3. Etapy 1-7: prace projektowe i realizacja obiektu 228
4.3.4. Menedżer Informacji 230
4.3.5. Środowisko współdzielenia danych CDE 234
4.3.5.1. Standardowa Metoda i Procedura (SMP) 235
4.3.5.2. Środowisko CDE 244
4.3.5.3. Wspólne Środowisko Danych – wymagania techniczne 250
5. BIM W EKSPLOATACJI MAJĄTKU TRWAŁEGO 260
5.1. Model BIM w zarządzaniu majątkiem 261
5.2. Strategia Zarządzania Informacją w cyklu życia majątku trwałego 261
5.3. Integracja i kontekstowe zarządzanie danymi 263
5.4. BIM2FM w praktyce 265
5.4.1. Integracja z modelem BIM 267
5.4.2. Interfejs użytkownika 267
5.4.3. Moduły funkcjonalne 269
5.4.4. Podsumowanie 280
6. BIM W PROJEKTACH INFRASTRUKTURY 281
6.1. City Information Model 282
6.2. Inżynieria odwrotna 284
ZAKOŃCZENIE 291
BIBLIOGRAFIA 293
WYKAZ SKRÓTÓW 299
SPIS RYSUNKÓW 303
SPIS TABEL 306
